Uygulama imar planlarının nazım imar planlarına uygun olması gerekir mi?

Uygulama imar planlarının nazım imar planlarına uygun olması gerekir mi?

NAZIM İMAR PLANI

• Nazım imar planlarında, arsanın kullanılacağı alanlar, yerleşme alanları, konut alanları, park alanları, ticaret alanları, yeşil alanlar gibi alanlar belirlenir ve gösterilir.
• Nazım imar planları ölçek olarak 1/5000 ile 1/25000 ölçek arasında yapılırlar.

Nazım imar planlarının çevre düzeni planlarına uygun olması gerekir mi?

• Çevre düzeni planları İmar Kanunu’na göre konut, sanayi, tarım, turizm, ulaşım gibi yerleşme ve arazi kullanılması kararlarını belirleyen planlardır ve nazım imar planlarının çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanması gerekir. Çevre düzeni planında yeşil alan olarak ayrılmış bir yer nazım imar planında ticaret ya da konut alanı olarak ayrılamayacaktır, bu halde nazım imar planı çevre düzeni planına aykırı olamayacaktır.

Uygulama imar planlarının nazım imar planlarına uygun olması gerekir mi?

• Uygulama imar planları, yapılaşmanın planının yapılmasıdır, uygulama imar planında yapıların yüksekliği, yapıların birbirleriyle olan cephe ve bahçe mesafeleri, yollar “taşıt yolu, yaya yolu” gibi özellikler belirlenir ve uygulama imar planlarının nazım imar planlarına uygun olarak hazırlanması gerekmektedir.

Nazım imar planları kim tarafından hazırlanır ve onaylanır?

• Nazım imar planının hazırlanacağı yer büyükşehir belediye sınırları içerisinde bir alan ise İmar Kanunu’na göre hazırlanacak planlar, belediyeler tarafından hazırlanır ve onaylar da belediyeler tarafından verilir.

“Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır.” hükmü yer almaktadır. Bu nedenle (büyükşehirler ve özel planlama yetkisi bulunan alanlar ve özel kanun hükümleri hariç olmak üzere) belediye sınırları içerisinde nazım ve uygulama imar planları belediyeler tarafından yapılmaktadır.”

• Fakat nazım imar planının hazırlanacağı yer büyükşehir belediye sınırları içerisinde bir alan değilse İmar Kanunu’na göre hazırlanacak planlar, Valilik veya planın ilgisi olan kimseler tarafından hazırlanır ve onaylar da Valilik tarafından verilir.

“Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer.”

NAZIM İMAR PLANLARINDA KOMİSYON RAPORU / Belediyelerin yetkili olduğu şekilde hazırlanan nazım imar planlarında komisyon raporu hazırlanması zorunludur, aksi halde nazım imar planı iptal edilecektir.

Uygulama imar planlarının nazım imar planlarına uygun olması gerekir mi?

NAZIM İMAR PLANLARININ İLAN EDİLMESİ PROSEDÜRÜ VE ASKI SÜRESİ / Hazırlanmış ve onaylanmış olan nazım imar planı, onaylanarak kabul edildikten sonra 1 ay süre boyunca askı süresi olarak hem askıda kalmalıdır hem de belediyenin web sayfasında ilan edilmelidir.

NAZIM İMAR PLANLARINA KARŞI İDARİ YARGIDA AÇILAN İPTAL DAVASI 

• Nazım imar planından kaynaklanacak şekilde imar uyuşmazlığının ortaya çıkması halinde idari yargıda iptal davası açılması yoluna gidilebilecektir.
• Nazım imar planından doğan uyuşmazlıkta ilgili kişi 14/07/2021 tarih ve 31541 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren son düzenleme çerçevesinde artık 30 gün içerisinde idari yargıda iptal davası açabilecektir, bu dava nazım imar planının iptali talep edilerek İdare Mahkemesinde açılmalıdır.

T.C. 
D A N I Ş T A Y 
ONUNCU DAİRE 
Esas No : 2017/878 
Karar No : 2022/412 

DAVACININ İDDİALARI : Davacı tarafından; taşınmazlarının 23/12/2016 onay tarihli, 1/25.000 ölçekli nazım imar planı kapsamına alındığı, taşınmazları ile aynı nitelikte olan çevredeki taşınmazların imara açıldığı ve konut alanı olarak kullanıldığı, bu nedenle taşınmazlarının büyük ova sınırına dahil edilmesinin mağduriyetine sebep olduğu, taşınmazlarında tarım ve hayvancılık yapılmasının çevresini olumsuz etkilediği, taşınmazlarının büyük ova kapsamına alınmasının imar planlarına ilişkin mevzuat hükümleriyle çeliştiği ileri sürülmektedir. 

Dosyanın incelenmesinden; uyuşmazlık konusu … parsel sayılı taşınmazın “3. sınıf sulu mutlak tarım arazisi”, … parsel sayılı taşınmazın ise “2. sınıf kuru tarım arazisi” niteliğinde olduğu, taşınmazların 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planında (plan kararı niteliğinde olmamakla birlikte) tarım alanı, 23/12/2016 onay tarihli 1/25.000 ölçekli nazım imar planında da G rumuzlu tarım alanı olarak belirlendiği, dava konusu Bakanlar Kurulu kararının eki listede yer alan “Eskişehir İnönü Ovası” sınırları içerisinde kaldığı ve taşınmazların bulunduğu bölgenin yapılaşma baskısı altında olduğu görülmektedir.
Bu durumda, tarımsal potansiyeli yüksek olan ve ülke ile bölge tarımı bakımından önem arz eden, ancak çevredeki yapılaşma baskısı nedeniyle amaç dışı kullanım ile nitelik yitirme ve/veya bozulma riski taşıyan uyuşmazlığa konu bölgedeki tarım arazilerinin korunması amacıyla yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine uygun olarak Eskişehir Toprak Koruma Kurulu’nun uygun görüşü ve davalı Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca büyük ova koruma alanı olarak belirlenmesine ilişkin tesis edilen dava konusu işlemde hukuka ve kamu yararına aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacı tarafından, taşınmazları ile aynı nitelikte olan çevredeki taşınmazların imara açıldığı ve konut alanı olarak kullanıldığı ileri sürülmüş ise de, bir kısım taşınmazın etrafında yapılaşma olması diğer taşınmazların da büyük ova koruma alanından çıkarılmasını gerektirmemekte, esasen dava konusu işlem söz konusu yapılaşmanın diğer taşınmazlara da sirayet ederek tarım arazisi niteliklerini yitirmemesi amacıyla tesis edilmektedir. Bu itibarla, davacının söz konusu iddiası yerinde görülmemiştir. 

Uygulama imar planlarının nazım imar planlarına uygun olması gerekir mi?

Stajyer Derya MERİÇ

Makale Yazarlığı İçin

Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.