Trafik Kazalarında Tazminat Davası*2023
Trafik kazasının meydana gelmesi halinde ölüm, yaralanma gibi bedensel zarar ile 3. bir kişiye ait ev, araba gibi malvarlıklarında meydana gelen zararların giderilmesi amacıyla tazminat davası açılabilir. Trafik kazası nedeniyle açılan tazminat davasında hem bedensel zararlar hem de malvarlığı zararları talep edilebilir.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davasını Kim Açar?
- Ölümlü trafik kazalarında; ölen kişinin desteğinden yoksun kalan kişiler maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Ölen kişinin desteğinden yoksun kalan kişiler, herkes olabilir. Ölenin evli ise çocukları, eşi; bekar ise anne ve babası karine olarak destekten yoksun kalan kişiler olarak kabul edilir. Bu nedenle ölenden destek aldıklarını ispatlamalarına gerek yoktur. Ancak ölenin halası, kuzeni, arkadaşı, nişanlısı gibi kişilerin ölenden destek aldığını ispat etmesi gerekir. Aynı zamanda ölüm nedeniyle cenaze giderleri, hastane, bakım masrafları maddi tazminat kapsamında talep edilebilir.
- Trafik kazasında yaralanma meydana gelmişse; yaralanan kişinin bizzat kendisi maddi ve manevi tazminat davası açabilir. Yaralanma nedeniyle veya çalışma hayatı boyunca uğrayacağı işgücü kaybı için maddi tazminat talep edilebilir. Trafik kazası nedeniyle yaşadığı sıkıntılar için manevi tazminat talep edilebilir.
- Trafik kazasında “ağır bedensel yaralanma” meydana gelmişse; yaralanan kişinin yakınları da tazminat davası açabilir. Ancak bu kişilerin sadece “manevi tazminat davası” açabilir. Ağır bedensel yaralanma, yaralanan kişinin uzvunun kaybetmesi olarak kabul edilir. Örneğin bacağın, gözün kaybedilmesi gibi.
Destekten yoksun kalma tazminatı Borçlar Kanununun 45/II. (6098 sayılı TBK m. 53) maddesinde düzenlenmiş olup “Ölüm neticesi olarak diğer kimseler müteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde onların bu zararını da tazmin etmek lazım gelir.” şeklinde hükme bağlanmıştır. Yasa metninden de anlaşılacağı gibi destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır.
Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı şekilde yaşayabilmesi için muhtaç olduğu paranın ödettirilmesidir. Yani haksız bir eylem sonucu desteğini yitiren kimse BK’nın 45/II. (6098 sayılı TBK m. 53) maddesine dayanarak uğradığı zararın ödetilmesini isteyebilir. Davalı destekten yoksun kalmadan ileri gelen somut zararı gidermek zorundadır. Bu nedenle tazminat hesabından önce zarar tutarını belirlemek gerekir. Bunun yanında amaç zarar görenin malvarlığındaki eksilmeyi gidermek olduğuna göre, ölüm nedeniyle desteğini yitirenin elde ettiği çıkarlar varsa, bunların da zarar tutarından indirilmesi gerekir. Aksi halde zarar görenin malvarlığında olaydan önceki duruma göre bir artış meydana gelmiş olur. Buradaki amaç zarar görenin malvarlığını zenginleştirmek değil, desteğini yitiren kişiye ölümden önceki yaşam düzeyini sürdürebilme olanağı tanımaktır. (4. Hukuk Dairesi 2021/2112 E. , 2021/8548 K.)
Trafik Kazalarında Tazminat Davası*2023
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Kime Karşı Açılır?
- Kusurlu araç sürücüsü aleyhine tazminat davası açılabilir.
- Aracın sahibi ile sürücü aynı olmayabilir. Ancak aracın sahibi ortaya çıkan zarardan sürücü ile birlikte sorumludur. Bu nedenle aleyhine tazminat davası açılabilir. Ancak araç sahibi aracın hakimiyetinin kendisinde olmadığını, araç üzerindeki ekonomik çıkarın sürücüde olduğu, resmi kayıtlarda malik gözükse bile aracın sürücüye ait olduğunu ispatlayabilirse sorumluluktan kurtulur.
- Trafik kazasına karışan aracın zorunlu trafik sigortası veya kasko sigortası hangi sigorta şirketi tarafından yapılmışsa o sigorta şirketi de ortaya çıkan zararlardan sorumludur.
Trafik Kazalarında Tazminat Davasında Zamanaşımı Süresi
Trafik kazasının meydana geldiği gün tazminat davasının zamanaşımı süresi işlemeye başlar. Trafik kazası nedeniyle tazminat davasının hukuki dayanağı haksız fiildir. Bu nedenle haksız fiil hükümlerine göre zamanaşımı süresi işler. Buna göre;
- Trafik kazası nedeniyle zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yılın ve her halde fiilin işlediği tarihten itibaren 10 yılın geçmesiyle birlikte zamanaşımı dolar.
- Trafik kazası nedeniyle ceza sorumluluğunu doğuran bir olay olmuşsa ve ceza zamanaşımı süresi daha uzunsa bu zamanaşımı uygulanır. Örneğin, trafik kazasında meydana gelen yaralama için taksirle yaralama suçu meydana gelecektir. Bu durumda taksirle yaralama suçu için öngörülen dava zamanaşımı süresi içerisinde tazminat davası açılabilir.
Trafik Kazası Nedeniyle Tazminat Davası Nerede Açılır?
- Davalılardan birinin yerleşim yerinde,
- Trafik kazasının meydana geldiği yerde,
- Davacının yerleşim yerinde,
- Sigorta şirketinin merkezinin bulunduğu yerde
dava açılabilir. Kural olarak asliye hukuk mahkemesinde açılır. Ancak sigorta şirketine karşı açılacak davalar asliye ticaret mahkemesinde açılır.
Trafik Kazalarında Tazminat Davası*2023
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
