Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu | BDDK yetki ve görevleri
BDDK; Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların, yabancı bankaların Türkiye temsilciliklerinin, finansal kiralama şirketlerinin, faktoring şirketlerinin, finansman şirketlerinin, finansal holding şirketlerinin, varlık yönetim şirketlerinin kuruluş ve faaliyet izinleri ile düzenleme ve denetiminden sorumludur. Ayrıca, bankalara veya finansal holding şirketlerine hizmet veren bağımsız denetim, değerleme ve derecelendirme kuruluşlarının yetkilendirmesi de BDDK tarafından yerine getirilmektedir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu, Kurumun karar organıdır. Kurul; biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere yedi üyeden oluşur. Kurul Başkanı Kurumun da başkanıdır. Başkan ve üyeler Cumhurbaşkanınca atanır. Cumhurbaşkanı üyelerden birini ikinci başkan olarak görevlendirir.
Bağımsızlık
BDDK, 5411 sayılı Bankacılık Kanunuyla ve mevzuatla kendisine verilen düzenleme ve denetlemeyle ilgili görev ve yetkileri kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Kurumun kararları yerindelik denetimine tâbi tutulamaz. Hiçbir organ, makam, merci veya kişi BDDK kararlarını etkilemek amacıyla emir ve talimat veremez.
BDDK yetki ve görevleri
Menfaat sahiplerinin haklarının korunması; finans kurumlarının işleyişini tehlikeye sokarak ekonomiye zarar verebilecek her türlü faaliyeti önlemek, kredi sisteminin sağlıklı işleyişini sürdürmek için gerekli kararları ve önlemleri almak ve uygulamak
Finans kurumları, holdingler, finansal kiralama, faktöring ve finansman şirketlerinin kuruluşlarını, faaliyetlerini, yönetim ve teşkilat yapısını; birleşme, bölünme ve hisse değişimi faaliyetlerini düzenlemek ve uygulamak, izlemek ve denetlemek
Bağımsız denetim, değerleme, derecelendirme ve destek hizmeti sağlayan kurumların kurul tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde faaliyetlerini yürütmesini sağlamak
Uluslararası mali, iktisadi ve mesleki kuruluşlara üye olmak, görev tanımı dahilindeki hususlarda yabancı ülkelerin yetkili mercileri ile mutabakat sağlamak
Finansal hizmet sektörünü geliştirmeye yönelik stratejiler geliştirmek
Görevleri kapsamındaki konularda ilgili kurum ya da kişilerden her türlü bilgi ve belgeyi talep etmek
Görevleri kapsamındaki konular hakkında araştırma yapmak ve kamuyu bilgilendirme amacıyla yapılan araştırmalardan uygun görülenlerin yayın faaliyetlerinde görev alma
BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMUNUN İŞLEMLERİ NEDENİYLE SORUMLULUKLARI
Cezai Sorumluluklar
4389 sayılı Bankalar Kanunu’nun 3. maddesinin 9. fıkrası uyarınca Kurul üyeleri ve Kurum personeli, görevleri esnasında veya görevleri nedeniyle işledikleri ve kendilerine karşı işlenen suçlar bakımından Devlet memuru sayılırlar. Bunlara ilişkin soruşturmalar, Kurul üyeleri için ilgili bakanın, Kurum personeli için ise Kurul’un izin vermesi kaydıyla genel hükümlere göre yapılır.
Diğer Sorumluluklar
Kurum, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tâbi değildir (4389 sayılı Bankalar Kanunu m. 6/4). Bankalar Kanunu’nda, BDDK ile ilgili hükümler arasında Kurul üyelerinin ve Kurum personelinin idari, mali ve kişisel sorumluluklarını düzenleyen hükümlere yer verilmemiştir. Ancak Bankalar Kanunu’nun 1. maddesinin 2. fıkrasında; “Bu kanunda açıklık olmayan hallerde genel hükümler uygulanır” hükmü bulunmaktadır.
Anayasal kural olarak, kişilerin, resmî görevliler tarafından vâki haksız işlemler sonucu uğradığı zarar da kanuna göre, Devletçe tazmin edilir. Devletin sorumlu olan ilgili görevliye rücu hakkı saklıdır (Any. m. 40/3). Ayrıca; kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davaları, kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak, ancak idare aleyhine açılabilir (Any m. 129/5).
Bu anayasal kurallar ışığında BDDK, bir banka için TMSF’ye devretme ve/veya bankacılık yapma ve/veya mevduat kabul etme yetkilerini kaldırma kararlarını verirken, kişisel kusurlarla haksız uygulamalara yol açmışsa ve bu nedenle BDDK zarar görenlere tazminat ödemeye mahkûm edilmiş ise, Devlet (Hazine) bu zararlar için kişisel sorumluluğu bulunan Kurul üyelerine rücu edebilir. Bunun için özel hukuka göre, adliye mahkemelerinde rücu davası açması gerekir.
Ahmet Emrah AKYAZAN makaleler 162 TBB Dergisi, Sayı 63, 2006 Bu durumda Kurul üyelerinin, kişisel kusurları halinde mali sorumlulukları bulunduğu sonucuna varılmaktadır. Burada söz konusu olan kişisel kusurları, çok ağır değerlendirme hataları olarak düşünmek gerekir.
BDDK’nın bir bankayı TMSF’ye devretme ve/veya bankacılık yapma ve/veya mevduat kabul etme yetkilerini kaldırma kararları, kamu hukukuna tâbi faaliyetler olduğu için, zarara uğrayan kişilerin zararını idare, idare hukuku esaslarına göre (idari sorumluluk) tazmin edecektir. Bu konuda açılacak tazminat davalarına da idari yargıda bakılacaktır.
İdarenin verdiği zararın, idari yargı kararıyla tazminine idari sorumluluk denmektedir.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
