Boşanma Prosedürü Nedir ve Nasıl Yapılır?
Evlilik birliğinin sonlandırılmasına karar veren taraf boşanma davasını kendisi açabileceği gibi, vekil aracılığı ile de boşanma davasını açabilir. Mahkeme kararı ile evlilik birliğinin sonlandırılması amacıyla açılan bu dava inşai nitelikte bir dava türüdür.
Boşanma davası çekişmeli boşanma davası olabileceği gibi, tarafların ortak karar alması ile anlaşmalı boşanma davası şeklinde de açılabilir. Bu hususta davanın şekli ve dava süreci tarafların tercihine göre değişiklik gösterecektir.
Boşanma davası, eşlerden birinin Türk Medeni Kanunu’nda öngörülen boşanma sebeplerinden en az birini ileri sürerek aile mahkemesine açtığı davadır. Boşanma davası açabilmeniz için yasal olarak evli olmanız gerekir.
Boşanmak istiyorum ne yapmalıyım?
Boşanma davası açmak için öncelikle anlaşmalı dava mı yoksa çekişmeli dava yolunu seçeceğiniz hakkında karar vermelisiniz. Ardından boşanma davasının avukatlı mı yoksa avukatsız mı açılacağına karar verilmelidir.
Eşlerden biri ayrılmak istemiyorsa veya tazminat, nafaka gibi konularda anlaşmazlık varsa çekişmeli dava açılmalıdır. Taraflar tüm boşanma konularında anlaşmışlarsa, anlaşmalı boşanma davası açabilirler. 2023 yılında anlaşmalı boşanma davaları ortalama 1 hafta ile 1 ay arasında sonuçlanır. Çekişmeli boşanmalar ortalama 1-1.5 yıl sürmektedir.
Boşanma davasının avukatsız açılması isteniyorsa öncelikle dava dosyası hazırlanır. Boşanma Başvurusu; Boşanma dilekçesi, her türlü maddi ve manevi tazminat, çocuk veya yoksulluk yardımı, velayet dilekçeleri ile bunların sebep ve gerekçelerini kapsar. Ayrıca, anlaşmalı boşanma halinde eşlerin protokolü birlikte imzalamaları gerekir. Eşlerden biri daha sonra davacı olarak mahkemenin tevzi dairesine giderek vekalet ücretini ödeyerek dava açabilir.
Boşanma sürecini kendiniz yürütmek yerine bir boşanma avukatına vekalet verebilirsiniz. Anlaşmalı boşanmada avukat dilekçeyi ve tutanakları hazırlar, taraflara imzalattırır ve müvekkil adına mahkemeye başvurur. Bu durumda, müvekkilin sadece bir duruşmaya katılması yeterlidir ve gerisini avukat halleder.
Anlaşmalı boşanma, TMK 166/3 uyarınca “Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.”
Yani kanundan da anlaşılacağı üzere anlaşmalı boşanma; Evlilikleri en az bir yıl sürmüş çiftlerin birlikte başvurarak ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi ile evlilik birliğinin temelinden sarsıldığına dair kanaat getirilmesi esasına dayanan bir boşanma çeşididir.
Taraflar hakim önünde iradelerini serbestçe açıklamalılardır ve boşanmanın mali sonuçları ile varsa çocukların durumunun kararlaştırıldığı bir protokolün hakim tarafından onaylanması gerekmektedir. Taraflar boşanma avukatları vasıtasıyla hazırladıkları “Anlaşmalı Boşanma Protokolü” nü mahkemeye sunarak boşanmayı gerçekleştirebilir.
Nasıl boşanma davası açmalıyım?
Anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma davaları, boşanma davalarının nasıl açılacağı konusunda farklılık gösterir. Çekişmeli boşanmada anlaşmazlığa odaklanırken, anlaşmalı boşanmada anlaşma vardır.
Her iki taraf da boşanma davasının açılması için yetkili aile mahkemesine yazılı olarak başvurur. Boşanma dilekçesi taraflar veya onların adına avukatları tarafından hazırlanır. Boşanma davasında delil, anlaşmalı boşanmada anlaşmalı boşanma protokolünü ekleyin.
Adliyelerdeki tevzi bürolarına başvuruya istinaden tevzi bürosundan alınan tevzi formu ile gösterilen harçlar ödendikten sonra, dava dosyasının mahkemesi ve dosya numarası atanır. Bu şekilde boşanma davası açılır. Avukat aracılığıyla açılacaksa boşanma avukatınız dilekçeyi hazırladıktan sonra AVUKAT UYAP sistemi üzerinden davanızı açıp sistemden harçlarını ödeyecektir.
Davanın açılmasıyla birlikte aile mahkemesi bir tensip zaptı hazırlayarak taraflara tebliğ eder. Tensip zaptında dilekçelere cevap süreleri, delillerin ne zaman sunulacağı, delil ve gider avanslarının yatırılması gibi ihtarlar yapılır. Ayrıca ön inceleme duruşmasının tarih ve saati bildirilir.
Hakim, HMK m.114. maddede belirtilen olay açısından HMK m.116. madde kapsamında ilk şikayeti inceler. 116 kapsamında ilk itirazlar hakkında inceleme yapar. Eğer bir eksiklik yok ise ön inceleme duruşması yapılır. Bu duruşmada ilk itirazlar karara bağlanır ve savunma ve davanın genişletilmesi yasağı başlar. Bu da dava ve cevap dilekçelerinde bahsedilmeyen hususların artık ileri sürülemeyeceği anlamına gelir.
Ön inceleme duruşmasından sonra tahkikat aşamasına geçilir. Tahkikat aşamasında dava konusu kanıtlar ve tanıklıklar toplanır. Sonunda bir hüküm verilir ve hakim kısa kararını açıklar. Karar gerekçelendirilip taraflara tebliğ edildikten sonra istinaf ve temyiz süreci başlayacaktır. Bu yollar bittiğinde dosya kapatılacaktır.
Çekişmeli Boşanma Davası Açmak
Çekişmeli boşanma davası, eşler arasında anlaşmazlıkların devam etmesi halinde açılır. Eşlerden birinin ayrılmak istememesi veya ayrılmanın şartları (maddi veya manevi tazminat, nafaka vb.) üzerinde anlaşmaya varılmaması durumunda yasal işlem yapılacaktır.
Boşanma davası açmak için boşanma davası açmanız, bunu yetkili aile mahkemesine ibraz etmeniz ve masrafları ödemeniz gerekmektedir. Mahkeme masraflarını ödedikten sonra boşanma kesinleşir.
2023 Yılında Boşanma Davası Nasıl Açılır
Boşanma Davası Masrafları
Yargılama aşamasında her dava türü için zorunlu masraflar bulunur. Bu masraflar yargılama gideri olarak adlandırılır.
Boşanma davalarında yargılama giderleri;
Başvuru harcı,
Dosya masrafı,
Peşin harç,
Tebligat masrafı,
Tanık masrafları,
Diğer iş giderleri.
Anlaşmalı boşanma davası yada çekişmeli boşanma davası her iki davada da dosyaya ait gider ve mahkeme harçlarının yatırılması zorunludur.
Boşanma davası masrafları 2023 yılı için 1000-2000 TL arasında olmakla birlikte dava devam ederken yaklaşık 600 TL bilirkişi masrafı da eklenir. Tabi bu ücretler her yıl değişiklik göstermektedir. En az 1000 TL masraf olmakla beraber dava sürecinde de çıkabilecek masraflarla birlikte bu miktar artış gösterecektir. Boşanma davasında harcı avansı ve masrafları davacı taraf öder. Dava sonunda ise masraflar mahkeme kararı ile haksız çıkan tarafa ödetilir.
Boşanma sebepleri Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş olup, boşanma davası açan eşin boşanma sebeplerinden en az birini ileri sürmesi gerekmektedir. Hem anlaşmalı hem de çekişmeli boşanma davalarında, davacı eşten sonraki boşanma sebepleri büyük önem taşımaktadır. Bu sebepler, prosedürlerin ilerlemesi, prosedürlerdeki tazminat durumu, nafaka, nafaka miktarı ve çocukların ortak velayeti üzerinde büyük etkiye sahiptir.
Boşanma nedenleri de duruma göre farklılık göstermektedir. Kavgasız boşanmada taraflar genellikle birbirlerinden kopmadan, kendilerini yormadan, mükemmel hatayı aramadan boşanırlar. Ancak çekişmeli boşanma davalarında özel ve genel boşanma sebepleri söz konusudur.
Zinaya dayalı boşanma (dolandırıcılık);
En yaygın boşanma sebebi boşanmadır. Zina, bir eşin karşı cinsten başka biriyle cinsel ilişkiye girmesidir. Ancak bu gerçeğin belgelerle desteklenmesi gerektiğini bilmelisiniz. Ayrıca tam ilişki gerçekleşmese bile buna teşebbüs etmek de boşanma sürecine yol açabilecektir. Üstelik, bu sebebe dayanılarak açılmış olan davadan sonra, dava kesin olarak sonuçlandığı andan itibaren manevi tazminat davası açılabilmektedir.
Terk Nedeniyle Oluşan Boşanma Davası;
Eşlerden biri ortak aile evinden ayrılırsa, diğer eş haklı duruma düşer . Bu aynı zamanda boşanma sebebidir.
Suç İşleme ya da Onur Kırıcı Davranış Nedeniyle Boşanma Davası;
Eşlerden birinin suç işlemesi özel boşanma sebebidir. Bir eşin özel hayatını dış dünyaya yansıtması da onursuzluktur.
Fiili ayrılık sebebiyle Boşanma Davası;
Boşanma davasının özel veya genel boşanma gerekçeleriyle reddedilmesi sonucu eşlerin üç yıl birlikte yaşamamış olmaları halinde, bu kararın kesinleştiği andan itibaren eşlerden birinin talebi üzerine boşanma kararı oluşabilir.
Akıl hastalıklarından dolayı Boşanma Davası;
Akıl hastalığı, diğer hastalıklardan farklı olarak nesillerin devamına ve beklentilerin oluşmasına engel olan bir rahatsızlıktır. Aynı zamanda evlilik için kritik bir engel olarak sayılır.
Cana Kast, Pek Kötü Muamele Nedeniyle Boşanma Davası;
6721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre eşlerden birinin diğer eşin canına kast ya da pek kötü müdahalede bulunması boşanma sebebidir. Bu konu, bir eşten diğerine her türlü acı verici davranışı içerir. Evlilikte kaçınılmaz durumlar ortaya çıkarsa, boşanma davası açılması gerekir.
Boşanma Avukatıyla Görüşmeli miyim?
Boşanma davası açmak isteyen kişilerin bir avukata başvurması zorunlu değildir. Ancak boşanma davalarında taraflar haklarını korumak, delil bulmak ve tüm işlemlerin usulüne uygun ve zamanında yapılmasını sağlamak için boşanma avukatlarına danışabilirler. Boşanma avukatları, dava sonucunda yapılabilecek her türlü hukuki işlemin yapılmasını sağlamak için yasal takipleri düzenli olarak takip eder. Avukatsız boşanma davası yürütmek hak ve süre kaybına neden olabilir.
Boşanma prosedürü nedir ve nasıl yapılır?
Boşanma davası boşanma dilekçesinin sunulmasıyla başlar, ardından dosyalanan ve celp edilen delillerin toplanması ve daha önce mahkemede görev yapmış tanıkların dinlenmesi ile devam eder. Tüm evreler tamamlandıktan sonra, mahkeme boşanma kararını ve düzenlemesini serbest bırakacaktır. Gerekçeli kararların verilmesi ve temyiz ve temyiz sürecinin çabaları sonucunda takip sonlandırılır. Boşanma tarihi, boşanma kararının kesinleştiği tarihtir.
Boşanma Prosedürü Nedir ve Nasıl Yapılır?
