Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusu
Türk Vatandaşlığının Doğumla Kazanılması
Soy bağı ile kazanılan vatandaşlık, çocuğun doğumu anında soy bağı ile bağlı bulunduğu Türk vatandaşı ana veya babanın vatandaşlığını kazanmasını ifade eder.
Soy bağı ile Türk vatandaşlığının kazanılmasında; ana veya babadan yalnız birinin, doğum anında Türk vatandaşı olması yeterli olup diğerinin yabancı bir devlet vatandaşı olması Türk vatandaşlığının kazanılmasına engel teşkil etmez.
Doğum yeri esasına göre vatandaşlık kazanılması:
Türkiye’de doğan ve ana ve babasının belli olmaması veya vatansız bulunması ya da milli kanunları gereğince vatandaşlık kazanamaması gibi nedenlerle herhangi bir devletin vatandaşlığını kazanamayan çocuk, doğumundan itibaren Türk vatandaşlığını kazanır.
Türkiye’de bulunmuş çocuk, Türkiye dışında doğduğu sabit olmadıkça Türkiye’de doğmuş sayılır.
Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması
Türk vatandaşlığının sonradan kazanılmasının çeşitli şekilleri vardır. Buna göre vatandaşlığı sonradan kazanma hallerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Türk vatandaşlığının yetkili makam kararı ile kazanılması
- Türk vatandaşlığının genel yolla kazanılması
- Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılması
- Türk vatandaşlığının yeniden kazanılması
- Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılması
- Türk vatandaşlığının evlat edinilme yoluyla kazanılması
- Türk vatandaşlığının seçme yoluyla kazanılması
TÜRK VATANDAŞLIĞI KAZANMAK İSTEYENLERDE ARANAN ŞARTLAR
TVK m. 11 uyarınca Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda;
Kendi millî kanununa, vatansız ise 4721 sayılı Türk Medenî Kanununa göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye’de kesintisiz beş yıl ikamet etmiş olmak,
Türkiye’de yerleşmeye karar verdiğini; Türkiye’de taşınmaz mal edinmek, iş kurmak, yatırım yapmak, ticaret ve iş merkezini Türkiye’ye nakletmek, çalışma iznine tabi olarak bir iş yerinde çalışmak ve benzeri davranışlarla teyit etmiş olmak veya Türk vatandaşı ile evlenmek, ailece müracaat etmek, daha önce Türk vatandaşlığını kazanmış olan ana, baba, kardeş ya da çocuk sahibi olmak veya eğitimini Türkiye’de tamamlamak,
Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
Toplum içinde birlikte yaşamanın gerektirdiği sorumluluk duygusu ile davranarak iyi ahlak sahibi olduğunu göstermek, davranışları ile çevresine güven vermek, toplumca hoş karşılanmayan ve toplum değerlerine aykırı kötü alışkanlığı bulunmamak,
Toplumsal yaşama uyum sağlayabilecek düzeyde Türkçe konuşabilmek,
Türkiye’de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak.
YATIRIM YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI
Yatırım yolu ile vatandaşlık kazanmanın ayrıntıları Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 46. maddesi gereği Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan; 19.09.2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan, 106 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ve son olarak 7.12.2018 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 418 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile yapılan değişiklikler ile birlikte yabancılar aşağıdaki şartlardan birini sağlamaları halinde Türk vatandaşlığını kazanabileceklerdir:
250 bin Amerikan Doları ve üzerinde bir miktarda taşınmaz satın alıp bu taşınmaz için tapu kaydından 3 yıl satılmayacağına dair şerh koydurarak vatandaşlık kazanılabilir. 250 bin Amerikan Doları asgari miktardır.
Önceki düzenlemede bu miktar 1 milyon Amerikan Doları iken yeni düzenleme ile 250 Bin Dolara indirilmiş olması, gayrimenkul satın alarak vatandaşlık almak isteyenlerin lehine bir düzenlemedir.
500 bin Amerikan Doları veya üzerinde bir sermaye yatırımının yapılmış olması. 500 bin Dolar en az miktardır.
En az 250 bin Dolar tutarında kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş yapı için taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapılması da aynı imkanı yabancıya verecektir. Burada da yapının veya sözleşmenin devrinin 3 sene boyunca yapılamayacağı noterde yapılan satış vaadi sözleşmesine eklenir. Önceki düzenlemede1 milyon Amerikan Doları olan bu miktar yeni düzenleme ile 250.000 Dolar’a düşürülmüştür.
Türkiye’de en az 50 kişilik istihdam alanı oluşturan kişi yatırım yoluyla vatandaşlık imkanını elde etmiş olur. Önceki düzenlemede 100 kişilik istihdam aranıyordu.
500 bin Amerikan Doları yahut bunun karşılığı kadar döviz veya TL miktarını Türk bankalarına en az 3 yıl çekmemek şartıyla yatıran kişi de aynı imkana sahiptir.
Devlet borçlanma araçlarını en az 3 yıl tutmak şartı ile en az 500 bin Amerikan Doları yahut üstü bir miktarda satın alan kişi de yatırım yoluyla Türk vatandaşlığını kazanır.
En az 500 bin Amerikan Doları yahut karşılığı döviz veya TL kadar “gayrimenkul yatırım fonu katılma payı” veya “girişim sermayesi yatırım fonu katılma payı” satın alan ve bunları en az 3 sene elinde tutacağını taahhüt eden kişi de gene bu kapsamda vatandaşlık hakkı elde eder. Önceki düzenlemede bu miktar 1.5 milyon Amerikan Dolarıydı.
Cumhurbaşkanlığı Kararında belirlenen miktarlar Dolar kuru üzerinden Türk Lirası veyahut karşılığı döviz kadar olabilmektedir.
Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı İçin Gerekli Belgeler
- Başvuru Formu
- 2 adet biyometrik foto
- Pasaport ve noter onaylı Türkçe tercümesi
- Doğum belgesi
- Medeni durum belgesi
- Tapu veya yatırımı gösteren belgeler
- Taşınmaz değerleme raporu
- Tam vukuatlı nüfus kayıt örneği
- Harç ödeme dekontu
Gayrimenkul Satın Alınarak Vatandaşlık Kazanmada Alınması Gereken Diğer Belgeler
- Gayrimenkulün tapusu veya köy/mahalle, ada, parsel, bina, bağımsız bölüm bilgisi,
- Gerektiğinde tercümesi ile birlikte kimlik belgesi veya pasaport,
- İlgili Belediyeden, gayrimenkulün ‘Emlak Rayiç Değeri Belgesi’nin alınması,
- Konut, işyeri gibi binalar için zorunlu deprem sigortası poliçesi,
- Alıcının 2, satıcının 1 adet son 6 ay içinde çekilmiş fotoğrafı,
- Türkçe bilmeyen taraf varsa yeminli tercüman bulundurulması,
- Yurt dışında düzenlenen vekaletname ile işlem yapılması durumunda, tercümesiyle beraber vekaletnamenin aslı veya onaylı örneği,
- Gayrimenkul satın almaları ikamet iznine tabi yabancı uyrukluların, ilgili emniyet müdürlüklerinden verilen ikamet tezkereleri.
- Gayrimenkul satın alarak yapılan başvurularda gayrimenkulün tapu tescilinin yapılmasının ardından kısa süreli ikamet izni alınması gerekmektedir.
Kısa süreli ikamet izni başvurusu için gerekli evraklar ise şu şekildedir:
- İkamet izni başvuru formu,
- Pasaportun aslı ve ilgili sayfaların fotokopisi,
- Son 6 ay içerisinde çekilmiş biyometrik en az 4 adet fotoğraf,
- Sağlık sigortası poliçesi,
- Başvuru harcı ile gerekli kıymetli kağıtlar ile ilgili ödemelerin dekontu,
- Konutun şahsa ait olduğunu gösterir resmi, e-imzalı/imzalı ve mühürlü/kaşeli tapu senedi.
- İstisnai Vatandaşlık Başvurularında İzlenecek Prosedür
İç İşleri Bakanlığı tarafından istisnai yoldan Türk Vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarla ilgili müracaat makamına yazılı talimat gönderilir;
Müracaat makamı gerekli belgeleri toplayarak vatandaşlık dosyası oluşturur;
Emniyet Müdürlüğü’ne yazı yazılarak başvurucunun kamu güvenliği ve kamu düzeni açısından tehdit oluşturacak bir halinin bulunup bulunmadığının tespiti için Güvenlik Soruşturması talebinde bulunulur;
Bu işlemlerin olumlu sonuçlanmasının ardından, başvuru makamları tarafından kontroller yapılarak karar alınmak üzere Bakanlar Kurulu’na gönderilir; her yatırım yolu için uygunluk belgesi verecek makam farklıdır (aşağıda her biri belirtilmiştir), başvuranın vatandaşlığa alınmasını değerlendirilir ve değerlendirme Cumhurbaşkanına sunar.
Nihai olarak kabul veya ret kararını verecek olan kişi Cumhurbaşkanıdır. Cumhurbaşkanının onayını alan kişi Türk Vatandaşı olur.
Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusu Nereye Yapılır?
Yapılan yatırıma göre ilgili kurumdan uygunluk belgesi alan ve 6458 sayılı Kanun’un 31/1(j) bendi uyarınca kısa dönem ikamet izni başvurusunu tamamlayan için son adım İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğüne başvurmaktır. Böylelikle vatandaşlık başvuru dosyası düzenlenerek Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne (“NVİGM”) gönderilecektir. Aynı zamanda milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından vatandaşlığın alınmasına engel olacak bir durumun olup olmadığı araştırılır.
NVİGM arşiv araştırmasının olumlu sonuçlanması halinde dosyayı Bakanlık Makamına sunar. Bakanlık Makamınca Cumhurbaşkanlığı Kararı alınması amacıyla Cumhurbaşkanlığına gönderilir. Cumhurbaşkanı vatandaşlığın kazanılmasında olumlu yönde karar verirse yabancı yatırımcı artık Türk vatandaşlığını kazanmış olacaktır.
Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığına Alınmak İçin Uygunluk Belgesi Verecek Merciiler
Yukarıda bahsettiğimiz şartlar sağlandıktan sonra vatandaşlık talebi Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne yöneltilir. Bununla birlikte yukarıda saydığımız şartların gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği ile ilgili tespiti yapacak merciler her biri için ayrı ayrı belirtilmiştir.
En az 500.000 Amerikan Doları (USD) değerinde sermaye yatırımında bulunan kişilerin değerlendirilmesinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tespite yetkilidir.
En az 250.000 Amerikan Doları değerinde gayrimenkul satın alan kişilerin değerlendirilmesinde (Tapu kaydına 3 yıllık satılmama şerhi konulmalıdır.) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tespite yetkilidir.
En az 50 kişiyi işe alan kişilerin değerlendirilmesinde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tespite yetkilidir.
En az 500.000 Amerikan Doları değerinde mevduatı Türkiye’de bulunan bankalara yatıran kişilerin değerlendirilmesinde (Mevduat 3 yıl boyunca tutulmalıdır.) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tespite yetkilidir.
En az 500.000 Amerikan doları değerinde Devlet borçlanma araçlarını satın alan kişilerin değerlendirilmesinde (Araçlar 3 yıl boyunca tutulmalıdır.) Hazine ve Maliye Bakanlığı tespite yetkilidir.
En az 500.000 Amerikan Doları değerinde gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını satın alan kişilerin değerlendirilmesinde (Bu paylar en az 3 yıl boyunca tutulmalıdır.) Sermaye Piyasası Kurulu tespite yetkilidir.
Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusunun Değerlendirilmesi ve İtiraz
Yatırım yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak için yukarıda anlatılan süreci izlenmesinin ardından, hangi yatırım yoluyla vatandaşlık kazanma söz konusu ise uygunluk belgesi alabilmek adına, değerlendirmeye yetkili makamca uygunluk belgesi verilmesinin ardından, değerlendirilmesini Cumhurbaşkanının takdirine sunar. Bu değerlendirme sürecinde kişi ilgili kolluk birimlerince parmak izi tanımlatmaya ve mülakat görüşmesine çağrılır.
Sonuç olarak kabul veya ret kararını verecek olan kişi Cumhurbaşkanıdır.
Başvuru süresi içerisinde bakanlık veya farklı bir kamu kurumunun kararlarına karşı idare mahkemelerinde iptal davası açma yolu, hukuki işlemin hukuka aykırı olduğunu düşünen kişiye karşı açıktır.
Burada dava açma süresi (özel kanunlarda ayrıca bir süre belirtilmediği takdirde) 60 gündür.
Cumhurbaşkanının kararlarına karşı itirazları İlk Derece Mahkemesi sıfatıyla görmeye yetkili makam Danıştay olduğundan, Cumhurbaşkanının kararına karşı itiraz Danıştay’a yöneltilir.
Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Kazanma Kimleri Kapsar?
Türk Vatandaşlığı Kanunu ile Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik hükümleri uyarınca sonradan vatandaşlık kazanılması halinde, vatandaşlık hakkı eşe sirayet etmez. Ancak yatırım yoluyla kazanılan vatandaşlık hali istisnadır.
Türk Vatandaşlığı Kanunu Madde 12’ye göre kısa dönem ikamet izni alanlar Cumhurbaşkanı kararı ile vatandaşlık kazanabilir. Cumhurbaşkanı tarafından kapsamı belirlenen yatırımlar sayesinde vatandaşlık kazanan kişinin kendisinin ve eşinin veya eşinin ergin olmayan çocuğu da vatandaşlık kazanır.
Yatırım yoluyla vatandaşlık kazanmanın en büyük ayrıcalıklarından biri de, vatandaşlığın eşe, öz-üvey çocuklara sirayet etmesidir.
Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Başvurusunda Masraflar
Yatırım yoluyla vatandaşlık kazanmada bütün yatırım seçeneklerinde birçok başvuru gerekmekte ve haliyle her işlem için ödeme artmaktadır.
Genel olarak ödenen kalemler;
- Hizmet bedeli
- Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yapılan tespit masrafları
- Zorunlu deprem sigortası ücreti
- Gerektiğinde yeminli tercüme ücreti
- Noter giderleri
- Gayrimenkul satın alarak vatandaşlık kazanmada
gayrimenkulün değerine göre değişen bir tapu harcı ödenmesi gerekmektedir.
Vatandaşlığa Sonradan Alınanların Askerlik Durumu
7179 Sayılı Askeralma Kanunu m. 43 uyarınca ‘Türk vatandaşlığını sonradan kazananlar askerliklerini, vatandaşlığı kazandığı tarihteki yaş ve öğrenim durumlarına göre o yıl askerlik çağına giren yükümlüler gibi yaparlar. Bunlardan Türk vatandaşlığına alınmadan önce gelmiş oldukları ülkelerde askerlik yaptıklarını veya askerlik hizmetini yerine getirmiş sayıldıklarını belgeleyenler ile vatandaşlığa alındıkları yıl 22 ve daha büyük yaşta olanlar askerlik yapmış sayılırlar.
Bunların askerlikleri, istekleri hâlinde vatandaşlığa alındıkları tarihten itibaren iki yıl süreyle ertelenir. Ertelemelerinin sona ereceği yıl yoklamaları yapılarak o yıl askerlik çağına giren doğumlularla işlem görürler. Bunlar, seferberlik hâlinde ihtiyaca göre askere sevk edilebilirler.’
Soy bağı ile Türk Vatandaşlığına sonradan alınanlar hariç olmak üzere 22 yaşından sonra Türk Vatandaşlığına alınanlar askerlikten muaf sayılmaktadır. Ancak göçmen statüsündekilerin Türk vatandaşlığına alınmaları durumunda Türkiye’ye giriş tarihleri esas alınır ve eğer 22 yaşından önce Türkiye’de yaşamaya başladılarsa askerlik hizmetini yaparlar.
Çifte vatandaşların, belirteceğimiz ülkelerin vatandaşı olmaları durumunda askerlik hizmetini yaptıklarını kanıtlayan belgeleri sunmaları halinde muaf tutulurlar. Bu ülkeler; Azerbaycan, Güney Kıbrıs, Türkmenistan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgız Özerk Cumhuriyeti, Tataristan, Tatar Özerk Bölgesi, Doğu Türkistan – Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Başkurdistan Özerk Cumhuriyeti ile Bulgaristan.
Yatırım Yoluyla Türk Vatandaşlığı Danışmanlığı
Bir devletin vatandaşlık kazanım yollarını ve vatandaşlığa kabul noktasında kendi şartlarını belirlemesi devletin uluslararası bağımsızlığının bir sonucudur. Türkiye Cumhuriyeti’nin Yatırım Yoluyla Vatandaşlık Kazanma Yoluyla ilgili düzenlemelerini yukarıda incelenmiştir. Yatırım yoluyla vatandaşlık kazanımı, yüzde yüz kesin olmamakla birlikte, diğer vatandaşlık kazanım şekillerinden daha yüksek oranda olumlu sonuç alınabilen bir yöntemdir.
Ancak şartları ve başvuru süresinde, başvurana yüklediği maddi sorumluluklardan ötürü olumlu sonuç almayı bekleyen yabancıların, bu süreci tecrübeli bir avukat ile yürütmesi büyük önem taşımaktadır.
Yatırım uygunluk belgesi nereden alınır?
Uygunluk belgesi için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne başvurulur. Uygunluk belgesi için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğüne başvurulur.
Türk vatandaşlığı için ne kadar yatırım?
Yapılan yeni düzenlemelere göre Türkiye’de en az 250.000 USD değerinde gayrimenkul alan ya da noterden 250.000 USD değerinde mülk satın alma taahhüdünde bulunan yabancılar doğrudan Türk Vatandaşı olabileceklerdir.
