2. El Araç Satışında Ekspertizin Sorumluluğu Antalya

2. El Araç Satışında Ekspertizin Sorumluluğu Antalya

İkinci el araç satışında aracın ne durumda olduğuna dair inceleme eksper tarafından yapılır. Yani aracın önceden bir hasarının olup olmadığı, değişen parçaları, boyası, kilometresi gibi durumların kontrolü yapılarak bir rapor hazırlanır ve ilgili kişiye verilir. Araçta ekspertiz raporunun aksine bir ayıp çıkmışsa bu durumdan hem eksper hem de satıcı birlikte sorumlu olacaktır. Eksperin hukuki sorumluluğunun doğması için; eksperin hatalı yahut hileli rapor hazırlamış olmalıdır.

2. El Araç Satışında Ekspertizin Sorumluluğu Antalya

2. El Araçta Ayıp Nedir?

Satılan şey hakkında satıcının verdiği beyanın aksine durumlar çıkması, var olduğunu söylediği özelliklerin bulunmaması gibi durumlar hukukta ayıp olarak nitelendirilir. 2. el araçta, aracın 2. el olmasından kaynaklı olarak bir takım eksiklikler hasarlar olabilir. Ancak bu eksiklik yahut hasarların bilgisi satıcı yahut eksper tarafından bildirilmezse işte bu halde sorumluluk meydana gelir. Yani bu ayıpların var olduğu eksper tarafından bilindiği halde raporda göstermemiş olmalıdır. Ancak satıcının ve eksperin sorumluluğu gizli ayıplarda söz konusudur. Göz gezdirme ile anlaşılabilecek açık ayıplarda sorumluluk olmaz. Örneğin aynalardan birisi değişmişse ve orijinal olmadığı için olağan bir göz gezdirme ile herkes tarafından fark edilebiliyorsa açık ayıp söz konusudur.

Uygulamada en çok karşılaşılan 2. el araç ayıpları şunlardır:

• Aracın satıcının vaat ettiği performanstan daha düşükte çalışması yahut hiç çalışmaması,
• Aracın kilometresinin düşürülmesi,
• Kapı, cam, far yahut sunroof gibi özelliklerin bozuk olması,
• Aracın motorunda, şanzımanında bozukluk olması.

2. El Aracın Ayıplı Çıkması Halinde Eksperin Hukuki Sorumluluğu 

Eksper hazırlamış olduğu rapor ile alıcıya karşı kanunen sorumluluğu meydana gelir.

Araçta var olduğu bilindiği halde satıcı tarafından bilgisi verilmediği gibi ekspertiz raporunda da yer almazsa bu halde satıcı ve eksperin birlikte sorumluluğu gündeme gelir. Satıcının ve eksperin birlikte sorumlu olması demek; alıcı bu ayıp karşılığında isterse satıcıya isterse ekspere başvurabilir. Yahut her ikisine birlikte başvurabilir. Dolayısıyla eksperde borcun tamamından satıcı gibi sorumlu olacaktır. Eksper söz konusu ayıptan dolayı alıcı sadece ekspere başvurmuşsa ve eksper tek başına alıcıya karşı ayıptan doğan sorumluluğunu gidermişse; eksper borcu ödedikten sonra satıcıya rücu hakkı vardır.

Aynı zamanda eksperin hukuki sorumluluğunun yanında cezai olarak da sorumluluğu gündeme gelebilir. Örneğin eksper, alıcıyı aldatmak için bilerek raporu gerçeğe aykırı düzenlemiş olması halinde; özel belgede sahtecilik suçundan cezai süreç başlatılabilir.

İkinci el motorlu karar taşıtlarının ticareti hakkında yönetmeliğin 14. maddesine göre, ekspertiz raporunda; “Ekspertiz raporunda ikinci el motorlu kara taşıtının özellikleri, arıza ve hasar durumu ile kilometre bilgilerine yer verilir.”

Ayıplı araç satışı halinde alıcının, kanundaki seçimlik haklarına başvurması söz konusu olur. Aynı zamanda maddi bir kayıpta oluşmuşsa tazminat talebi de gündeme gelir.

Ayıplı malın satışı halinde TBK madde 227’ye göre, alıcı belirtilen haklarında birini kullanabilir:

• Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme.
• Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme.
• Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme.
• İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme
• Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir.

2. El Araç Satışında Ekspertizin Sorumluluğu Antalya

2. El Araç Satışında Ekspertizin Sorumluluğu Antalya

Eksper Raporu Alınmadan 2. El Araç Alınması Halleri

Ekspertiz raporunun hangi hallerde zorunlu olduğu kanunda belirtilmiştir. Dolayısıyla kanunda belirtilen hallere rağmen eksper raporu alınmamışsa bu halde eksperin sorumluluğuna gidilemez. Kanuna göre 8 yaş veya 160 bin km üzerindeki 2. el araçlarda ekspertiz raporu alınması zorunludur. Buna rağmen eksper raporu alınmadan araç satın alınmışsa sadece satıcının sorumluluğuna gidilebilir.

Eksperin Cezai Sorumluluğu 

Ekspertiz raporu kasıtlı olarak gerçeğe aykırı olarak düzenlenmişse hukuki sorumluluğunun yanında Türk Ceza Kanunu gereği de cezai sorumluluğu doğacaktır. Bu halde hem özel belgede sahtecilik hem de dolandırıcılık suçu meydana gelir. Aynı zamanda tazminat sorumluluğu da gündeme gelir.

2. El Aracın Ayıplı Çıkması Halinde Eksperin Hukuki Sorumluluğunda Zamanaşımı Süresi

Satıcının ayıptan sorumluluğu hükümlüleri kıyasen uygulama alanı bulur. Bu halde eksperin hukuki sorumluluğuna gidilebilmesi için süre 2 yıldır. Ancak eksper ağır kusurlu ise yani kötü niyetli yahut ağır ihmaliyle sebep olmuşsa; zamanaşımı süresi 2 yıldan sonrada devam eder.

Araç Satışlarında Oto Eksper Zorunlu Mu?

İkinci el motorlu karar taşıtlarının ticareti hakkında yönetmeliğin 14. maddesine göre “Sekiz yaş veya yüz altmış bin kilometrenin üzerindeki ikinci el motorlu kara taşıtları için ekspertiz raporu alınması zorunlu değildir.”

2. El Araç Satışında Ekspertizin Sorumluluğu Antalya

Stajyer Av. Merve ÇATAR

Makale Yazarlığı İçin

Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.