Yanlış Tapu Tescili Nedeniyle Tazminat Davası
Yanlış Tapu Tescili Nedeniyle Tazminat Davası İçin Aranan Şartlar
Tapu Sicilinin Tutulmasına İlişkin Fiil
Tapu görevlisi iki şekilde devletin sorumluluğuna neden olur. Devlet , tapu görevlisinin tapu sicili tutulması sırasında sicile işlenmemesi gereken bir kaydı işleyerek sicilde yanlışlık olmasına sonucu zararın meydana gelmesi durumunda ve tapu siciline işlenmesi gereken bir kaydın işlenmemesi sonucu zararın meydana gelmesi durumunda sorumlu olacaktır.
Bu iki durumdan hangisi gerçekleşirse gerçekleşsin, devlet ortaya çıkan zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
Önemli olan husus , tapu sicilinde meydana gelen yanlış ve zarar tapu görevlisinin fiilinden kaynaklanıyor olmalıdır. Aksi halde devlet sorumlu olmayacaktır.
Hak sahibinin bu davranışı devletin sorumluluğu ile zarar arasındaki illiyet bağının kesilmesine neden olur.
Tapu Sicilinin Tutulmasında Hukuka Aykırılık
Hukuka aykırılıktan söz edebilmek için , tapu sicilinin tutulması sonucu zarar gören kişinin menfaatini koruyan bir hukuk normu ihlal edilmelidir. Tapu sicilinin tutulmasında hukuka aykırılık , tapu siciline yapılması gereken bir kaydın yapılmaması veya yapılmaması gereken bir işlemin yapılması şeklinde ortaya çıkar.
Zarar
Devletin sorumluluğu açısından gerekli olan zarar türü maddi zarardır. Üçüncü kişinin iyi niyetinin korunmadığı hallerde yapılan sözleşme ve tapu işlemleri masrafları da devletin sorumluluğu kapsamında yer alan fiili zararlardır. Devlet aynı zamanda hak sahibinin mahrum kaldığı kardan da sorumludur.
Devletin sorumlu olması için gerekli olan zararın doğum anı, her zaman tapu sicilinin yanlış tutulduğu an ile aynı zamanda olmamaktadır. Zarar , tapu sicilinde yapılan yanlışlığın düzeltilmesinin imkansız hale geldiği anda doğmuş olur. Türk Medeni Kanunu’nun 1025. maddesi uyarınca açılacak olan tapu sicilinin düzeltilmesi davasının açılması imkanı oldukça bu zarar doğmayacaktır.
Tapu Sicilinin Hukuka Aykırı Tutulması ve Zarar ile Arasındaki illiyet Bağı
Tapu sicilindeki hukuka aykırılık ile meydana gelen zarar arasında bir neden-sonuç ilişkisi olmalıdır. Tapu sicilindeki hukuka aykırılıktan kaynaklanmayan zararlar için bir kimse TMK m.1007 uyarınca zararlarının tazmini için devlete başvuramaz.
Örneğin sahte vekaletname ile başkasının taşınmazının üçüncü bir kişiye satılması sebebiyle kişinin TMK m.1025 uyarınca tapu sicilinin düzeltilmesi davası açarak taşınmazını geri alması sonucu sahte vekaletnameye güvenerek taşınmazı iktisap eden kişinin meydana gelen zararı devletin sorumluluğu kapsamında değildir.
Burada tapu siciline güven ilkesinden bahsedemeyiz, sahte vekaletnameye güven söz konusudur.
Türk Medeni Kanunu’nun 1007. maddesi çerçevesinde aranan nedensellik bağı uygun nedenselliktir. Uygun nedensellik , hayatın olağan akışı içerisinde bir fiilin bir sonucu meydana getirmeye elverişli olmasıdır.
Yanlış Tapu Sicili Örnekleri
Hatalı ve yanlış tutulan tapu kaydına aşağıdakilerle sınırlı olmamak üzere şu örnekleri verebiliriz.
Metrekarenin yanlış yazılması
Taşınmazın Niteliğinin Farklı Gösterilmesi
Şerhler ve Beyanlar Hanesinde yanlış nitelikler gösterilmesi,
Ve benzeri hatalar.
Yanlış Tapu Sicili Nedeniyle Tazminat Davasının Tarafları
Davacı : Tapu sicilinin tutulmasından zarar gören herkes tazminat davası açabilecektir. Paylı mülkiyet söz konusu ise paydaşların tamamı tarafından değil , zarar gören paydaşlar tarafından ve elbirliği mülkiyetinin söz konusu olduğu taşınmazlarda ise taşınmaza elbirliği ile malik olan ortaklar ancak hep beraber dava açabileceklerdir.
Davalı : Devlete karşı açılacak tapu sicilinin yanlış tutulmasından doğan tazminat davalarında davalı sıfatı Hazine’ye aittir.
Yanlış Tapu Kaydı Nedeniyle Tazminat Davasında Zamanaşımı Süreleri
Medeni Kanunu’nun 1007.maddesine dayanılarak açılacak tazminat davaları ile ilgili zamanaşımı süresi hakkında açıkça bir düzenleme bulunmamaktır. Yargıtay uygulamalarında Türk Borçlar Kanunu’nun 146.maddesindeki 10 yıllık genel zamanaşımı süresinin esas alınmaktadır.
Kadastro ve Tapulama İşlemleri
Uygulamada en sık rastlanan uyuşmazlıklar kadastro ve tapulama işlemlerinde yüzölçümü hesaplamalarındaki hatalar nedeniyle hak kaybı yaşanması olarak karşımıza çıkmaktadır.
Kadastro ve tapulama işlemleri, bir taşınmazın tapu siciline ilk kaydının yapılabilmesi için gerekli olan işlemlerdir. İlk kayıt işlemleri, tapu sicili işlemi olduğundan plan ve kayıt aşamasındaki hatalar sonucu TMK m.1007 uyarınca devletin sorumluluğu gündeme gelir.
Hatalı Tapu Kaydı Nedeniyle Tazminat Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
Tapu sicilinin tutulmasında yapılan yanlışlıklardan doğan zararın tazmini, devlet aleyhine tazminat davası açarak sağlanır.
Türk Medeni Kanunu’nun 1007. maddesi uyarınca açılacak tazminat davası adli yargının görev alanındadır.
Yetkili mahkeme, Türk Medeni Kanunu’nun açık hükmü gereğince tapu sicilinin tutulduğu yer mahkemesidir.
Görevli mahkeme 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 2. maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesidir.
