Duruşmada Açıklık Ve Kapalılık Nedir
CMK Madde 182 – (1) Duruşma herkese açıktır.
(2) Genel ahlâkın veya kamu güvenliğinin kesin olarak gerekli kıldığı hâllerde, duruşmanın bir kısmının veya tamamının kapalı yapılmasına mahkemece karar verilebilir.
(3) Duruşmanın kapalı yapılması konusundaki gerekçeli karar ile hüküm açık duruşmada açıklanır.
Genel ahlakın ve kamu güvenliğinin gerekli kıldığı zamanlarda mahkeme gerekçesini göstererek duruşmanın kapalı yapılmasına karar verebilir. Mahkemenin bu halde takdir yetkisi vardır. Duruşma kapalı yapılsa da verilecek olan hüküm duruşmada açık olarak açıklanır. Duruşmanın bir kısmının kapalı yapılacağına karar verilebileceği gibi tamamı da kapalı yapılabilir.
İstisnai durumlar haricinde CMK’nın ilkeleri gereği açıklık, sözlülük, tartışmalılık, işi duruşmada bitirme ilkelerini kabul etmiştir. Bu durum gerek Anayasa’da gerekse Avrupa insan hakları sözleşmesi ile insan hakları evrensel bildirgesinde de duruşmanın açık yapılmasını öngörmüştür.
Anayasa Madde 141 – Mahkemelerde duruşmalar herkese açıktır. Duruşmaların bir kısmının veya
tamamının kapalı yapılmasına ancak genel ahlakın veya kamu güvenliğinin kesin olarak gerekli
kıldığı hallerde karar verilebilir.
Küçüklerin yargılanması hakkında kanunla özel hükümler konulur.
CMK’da duruşmanın kapalı yapılmasına ilişkin 2 şekil vardır. Bir tanesi kanun tarafından duruşmanın kapalı yapılmasının zorunlu tutulduğu duruşmalar. Diğeri ise mahkemenin takdirine bağlı olarak kapalı yapılmasına karar verdiği duruşmalar.
- Kapalı Yapılması Zorunlu Olan Duruşmalar
CMK Madde 185 – (1) Sanık, onsekiz yaşını doldurmamış ise duruşma kapalı yapılır; hüküm de kapalı
duruşmada açıklanır.
Çocuklara ilişkin olan duruşmaların kapalı yapılması ilgili kanuna göre zorunlu kılınmıştır. Aynı zamanda verilecek olan hükmünde kapalı olarak açıklanacağı düzenlenmiştir. 18 yaşını tamamlamamış olan çocuklara ilişkin yargılamalarda duruşma kapalı olarak başlar ve biter. Ancak burada 18 yaşından küçük olması halinde duruşmanın kapalı yapılacağı öngörülen kişi sanıktır. Mağdurun 18 yaşını tamamlamış olup olmaması önemli değildir.
Sanık 18 yaşını tamamladığı anda duruşmaya açık olarak devam edilmesi gerekir.
- Mahkemenin Takdirine Bağlı Olarak Duruşmanın Kapalı Yapılması
Mahkeme genel ahlakın ve kamu güvenliğinin kesin olarak zorunlu kıldığı hallerde duruşmanın kapalı olarak yapılmasına karar verebilir. Bu mahkemenin takdirindedir. Mahkeme gerekçesini göstererek duruşmanın kapalı olarak devam etmesini isteyebilir. Ancak hükmün açık duruşmada açıklanması zorunludur. Eğer takdire bağlı olarak mahkeme duruşmanın kapalı yapılmasına karar vermişse ve hükmü açık olarak açıklamamışsa bu durum hükmün bozulmasına yol açar.
Duruşmada Açıklık Ve Kapalılık Nedir
Açıklığın kaldırılması hakkında karar
CMK Madde 184 – (1) 182 nci maddede gösterilen hâllerde, açıklığın kaldırılması istemine ilişkin olarak
yapılacak duruşma, istem üzerine veya mahkemece uygun görülürse kapalı yapılır.
Mahkeme genel ahlakın veya kamu sağlığının kesin olarak gerekli kıldığı hallerde duruşmayı kapalı yapabilirdi. Yargılamaya kapalı olarak devam edileceğine ilişkin yapılacak olan duruşmanın kapalı yapılması talep edilebileceği gibi mahkeme kendiliğinden de karar verebilir. Yargılamaya kapalı olarak devam edeceğine ilişkin yapılacak olan duruşmada; neden kapalı yapılacağına dair gerekçenin açıkça belirtilmesi gerekir.
Açıklığın kaldırılması kararı, sebepleriyle birlikte tutanağa mutlaka geçirilmelidir.
Kapalı Duruşmalarda Bulunabilme
Madde 187 – (1) Kapalı duruşmada mahkeme, bazı kişilerin hazır bulunmasına izin verebilir. Bu
hâlde adı geçenler, duruşmanın kapalı olmasını gerektiren hususları açıklamamaları bakımından uyarılırlar ve
bu husus tutanağa yazılır.
(2) Kapalı duruşmanın içeriği hiçbir iletişim aracıyla yayımlanamaz.
(3) Açık duruşmanın içeriği, millî güvenliğe veya genel ahlâka veya kişilerin saygınlık, onur ve
haklarına dokunacak veya suç işlemeye kışkırtacak nitelikte ise; mahkeme, bunları önlemek amacı ile ve
gerektiği ölçüde duruşmanın içeriğinin kısmen veya tamamen yayımlanmasını yasaklar ve kararını açık
duruşmada açıklar
Kanuna göre mahkeme kapalı olan duruşmada bazı kişilerin bulunabilmesine izin vermiştir. Ancak kapalı duruşmanın içeriği hiçbir suretle iletişim aracılığıyla yayımlanamaz. Aynı zamanda açık olan duruşmalarda da; yargılamanın içeriği milli güvelik, genel ahlak, saygınlık, suç işlemeye kışkırtacak nitelikte ise mahkeme kısmen yahut tamamen yayım yasağı kararı verebilir.
Duruşmada Açıklık Ve Kapalılık Nedir
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
