Riskli Alan Ve Riskli Yapı Tespiti 2023 – Denizli Avukatı
Riskli yapı nedir?
Zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan, Bakanlık veya İdare tarafından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü de alınarak belirlenen ve Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılan alan, riskli alan olarak tanımlanıyor. Bu alanda yer alan yapılar ise riskli yapı olarak ifade ediliyor.
Riskli yapı: Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapıya deniyor.
Riskli Yapı Tespiti
Riskli yapı tespiti yapılacağı zaman kat maliklerinden biri veya yasal temsilcisinin yetkili birimlere başvuru yapması gerekir. Bu süreçte yetki sahibi olan birimler; Bakanlık, belediye, il özel idareleri, Bakanlıkça onaylanmış kuruluşlardır. Müracaat sahipleri bu mercilere başvuru yaparak riskli yapı tespiti talebinde bulunabilir.
Başvuru sırasında bir karar alınması koşulu aranmazken ayrıca çoğunluk oluşturmaya da gerek duyulmamaktadır. Kat malikleri bireysel olarak bu tür bir başvuru yapma hakkına sahiptir. Müracaat sırasında kat malikinden talep edilecek belgeler olacağından bunların eksiksiz ve tam olarak sunulması gerekir.
Riskli yapı tespiti isteyen kat maliki kendisinden talep edilen belgeleri yetili mercie sunar. Bu süreçte kat malikinden istenecek çok fazla belge olmamaktadır. Müracaat sırasında sunulması gereken evraklar şunlardır:
Taşınmazın güncel tapu örneği
Başvuru sahibine ait kimlik fotokopisi
Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş kuruluş tarafından gönderilecek bir ekip binaya ait karot örneklerini aldıktan sonra bu parçaların bilimsel olarak incelenmesi ile raporlar hazırlanır. Hazırlanan raporlar da ilgili tapu dairesi aracılığı ile kat maliklerine iletilir.
Riskli Yapı Tespitine İtiraz
Riskli yapı tespiti yapıldıktan sonra raporların kat maliklerine tebligatı söz konusu olacaktır. Bu tür durumlarda maliklerin 15 günlük yasal süresi içerisinde tebligatlara itiraz etme hakları bulunmaktadır. İtiraz işlemi İl Müdürlüğü’ne yapılabilirken itirazın ardından yeni bir inceleme yapılır. Riskli yapı tespitine itiraz etme hakkı kişilere tanınan hukuki haklar arasında yer alır. Kat malikleri bu haklarını kullanacakları zaman yasal süreleri içerisinde yetkili birimlere itiraz etmek zorundadır.
Riskli Alan Ve Riskli Yapı Tespiti 2023 – Denizli Avukatı
Kentsel dönüşümde riskli alan ne demek?
İnsanların yaşam alanlarında yaşadıkları binalarda can ve mal kaybına yol açma riski taşıyan, bütün yapılaşmalar veya zemin yapıları riski taşıyan alanlar oluyor. 6306 sayılı Kentsel Dönüşüm Kanunu gereğince, riskli alanlarda yer alan ve risk raporu alınan binalar yıkılarak, yerine yeni kanun ve yönetmeliklere uygun binalar yapılıyor.
Bir yapının kentsel dönüşümden faydalanabilmesi için öncelikle, yapıdan en az bir malikin Bakanlık tarafından lisanslandırılan firmalardan “risklidir” raporu alması gerekiyor.
Kanunen riskli yapı; “Riskli alan içinde veya dışında olup ekonomik ömrünü tamamlamış olan ya da yıkılma veya ağır hasar görme riski taşıdığı ilmî ve teknik verilere dayanılarak tespit edilen yapı” olarak ifade ediliyor.
Riskli bina bulunan alanlar; yeterli ulaşım yolları bulunmayan alanlar, uygulama bütünlüğü bakımından riskli alana sokulan alanlar; zemininde, sıvalaşma, heyelan bulunan alanlar riskli alan tanımındaki parametreler oluyor.
Bakanlık tarafından veya İdarece yaptırılan riskli yapı tespitlerine karşı maliklerce veya kanuni temsilcilerince onbeş gün içinde itiraz edilebiliyor. Bu itirazlar, Bakanlığın talebi üzerine üniversitelerce, ilgili meslek disiplini öğretim üyeleri arasından görevlendirilecek dört ve Bakanlıkça, Bakanlıkta görevli üç kişinin iştiraki ile teşkil edilen teknik heyetler tarafından incelenip karara bağlanıyor.
RİSKLİ ALAN İÇİN UYGULAMA SÜRECİ
a) Alanın, zemin yapısı veya üzerindeki yapılaşma sebebiyle can ve mal kaybına yol açma riski taşıdığına dair teknik raporu,
b) Alanda daha önceden meydana gelmiş afetler varsa, bunlara dair bilgileri,
c) Alanın büyüklüğünü de içeren koordinatlı sınırlandırma haritasını, varsa uygulama imar planını, ç) Alanda bulunan kamuya ait taşınmazların listesini,
d) Alanın uydu görüntüsünü veya ortofoto haritasını,
e) Zemin yapısı sebebiyle riskli alan olarak tespit edilmek istenilmesi halinde yer bilimsel etüd raporunu,
f) Alanın özelliğine göre Bakanlıkça istenecek sair bilgi ve belgeleri, ihtiva edecek şekilde hazırlanmış olan dosyaya istinaden ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir ve teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(2) TOKİ veya İdare, birinci fıkrada belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosyaya istinaden Bakanlıktan riskli alan tespit talebinde bulunabilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme neticesinde, uygun görülen talepler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(3) Riskli alan belirlenmesi için bu alanda taşınmaz maliki olan gerçek veya özel hukuk tüzel kişileri, birinci fıkrada belirtilen bilgi ve belgeleri ihtiva eden dosya ile birlikte Bakanlık veya İdareden riskli alan tespit talebinde bulunabilir. İdareye yapılacak talepler Bakanlığa iletilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme neticesinde uygun görülen talepler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının görüşü alınarak, teklif olarak Bakanlar Kuruluna sunulur.
(4) Bir alanın riskli alan olarak tespit edilebilmesi için alanın büyüklüğünün asgarî 15.000 m2 olması gerekir. Ancak, Bakanlıkça uygulama bütünlüğü bakımından gerekli görülmesi halinde, parsel veya parsellerin büyüklüğüne bakılmaksızın ve 15.000 m2 şartı aranmaksızın riskli alan tespiti yapılabilir.
(5) Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı riskli alana ilişkin görüşünü on beş gün içerisinde bildirir. Bakanlığa tanınan yetkiler …
a) Riskli yapılara, rezerv yapı alanlarına ve riskli yapıların bulunduğu taşınmazlara ilişkin her tür harita, plan, proje, arazi ve arsa düzenleme işlemleri ile toplulaştırma yapmaya,
b) Bu alanlarda bulunan taşınmazları satın almaya, ön alım hakkını kullanmaya, bağımsız bölümler de dâhil olmak üzere taşınmazları trampaya, taşınmaz mülkiyetini veya imar haklarını başka bir alana aktarmaya, c) Aynı alanlara ilişkin taşınmaz mülkiyetini anlaşma sağlanmak kaydı ile menkul değere dönüştürmeye,
ç) Kamu ve özel sektör işbirliğine dayanan usuller uygulamaya, kat veya hasılat karşılığı usulleri de dâhil olmak üzere inşaat yapmaya veya yaptırmaya, arsa paylarını belirlemeye,
d) Kat Mülkiyeti Kanunundaki esaslara göre paylaştırmaya, payları ayırmaya veya birleştirmeye, Medenî Kanun uyarınca sınırlı ayni hak tesis etmeye yetkilidir.
Tahliye ve yıktırma işlemleri
Kanun kapsamınca, riskli yapıların yıkımı ve yer aldıkları bölgelerde riskli alanlarda bazı uygulamalar yer almaktadır. İlk olarak kat sahipleriyle bir anlaşma yoluna gitmek zorunludur. Anlaşma ile beraber tahliye edilen yapıların sahipleri yada kiracılar için bir kira yardımı uygulanmaktadır.
Bunların dışında riski yapıda olan kişiler ile yapılan anlaşmada yardım yapılması ve enkaz bedeli ücretleri gibi bazı bilgiler kanunda yer almaktadır. Bu uygulamaya başlanmadan önce, riskli yapının yıkılması ve 60 günden az bir süre içerisinde yıkılması gerekmektedir. Birkaç tebligat maliklere yapılır ve yıkım başlanır. Bu durumda vatandaşların devlet ile anlaşma yoluna gitmeleri en doğru karardır. Riskli yapı durumlarında daha fazla kat talep etmek yanlıştır. Çünkü yeni konutların daha sağlam ve kaliteli olacakları kesin.
