Marka Nedir | Marka Hukuku Avukatı *2023
Marka Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 4. maddesinde tanımlanmıştır. Bir teşebbüsün mal ve hizmetlerini başka bir teşebbüsün ürün ve hizmetlerinden ayırt etmek için kullanılan her türlü işareti marka olarak tanımlayabiliriz. Bu sayede marka sahibine bir koruma sağlanır. Mal ve hizmete marka olarak seçilecek işaretin sicilde gösterilebilir olması gerekir. Bunlar kişi adları dâhil sözcükler, şekiller, renkler, harfler, sayılar, sesler ve malların veya ambalajlarının biçimi olmak üzere her tür işaretten oluşabilir. Bir işaretin marka olmasındaki amaç diğer teşebbüslerden ayrılmasını sağlayan ayırt edici özelliği bulunmasıdır.
Markadan bahsedebilmek için ise, iki unsurun mevcut olması gerekir.
Bu unsurlar işaret ve ayırt edici niteliktir.
Markanın unsuru olan işaret, bir teşebbüse aidiyeti ortaya koyan bir simgedir.
Kanunda marka olabilecek işaretler sınırlayıcı şekilde sayılmamıştır. Her tür işaretin marka olabileceği belirtilmiştir.
Ancak işaretin marka sahibine sağlanan korumanın konusunun açık ve kesin olarak anlaşılmasını sağlayabilecek şekilde sicilde gösterilebilir olması gerekir.
Hatta önceki düzenlemeye göre artık renk ve seslerde marka olabilmektedir.
Markanın İptal Halleri
Markanın iptal halleri ve hangi hallerde iptalinin istenebileceği SMK madde 26’da düzenlenmiştir.
- Bir marka tescil ettirildikten sonra 5 yıl içerisinde haklı bir sebep olmaksızın Türkiye’de ciddi biçimde kullanılmazsa yahut kullanımına 5 yıl kesintisiz ara verilmesi halinde markanın iptaline karar verilir. Ancak markanın 5 yıl içerisinde kullanılmış olması halinde talep reddedilir. İptal talebinde bulunulacağı düşünülerek kullanım gerçekleşmişse talebin Kuruma sunulmasından önceki üç ay içinde gerçekleşen kullanım dikkate alınmaz.
- Tescil edilmiş olan markanın o mal veya hizmet kategorisinde yaygın bir ad haline gelmesi durumunda markanın iptaline karar verilebilir. Bu durum marka sahibinin yeteri kadar önlem almamasından kaynaklı olmaktadır.
- Marka sahibi yahut marka sahibinin izni ile kullanan kişiler, tescilli olan mal veya hizmetin niteliği, kalitesi, özelliği veya coğrafi kaynağı konusunda halkı yanıltıyorsa marka iptali istenebilir.
- Marka sahibinin kontrolü ile birçok işletme tarafından o işletmelerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, kalitesini garanti etmeye işarete garanti marka denir. Üretim , ticaret yahut hizmet işletmelerinden oluşan grup tarafından kullanılan işaretlere ortak marka denir. Ortak marka veya garanti markanın şartnameye aykırı olarak kullanılması halinde marka iptaline karar verilebilir.
Bu hallerde talep üzerine Türk Patent Marka Kurumu tarafından markanın iptaline karar verilir. Ancak kanunun 192. maddesinde; Kanunun 26. maddesinin yürürlük tarihinden itibaren 7 yıl sonra yürürlüğe gireceği düzenlemiştir. SMK 10.01.2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 10.01.2024 tarihine kadar markanın iptal edilmesi için talepler “markanın iptali davası” ile sürülecektir.
10.01.2024 tarihinden sonra kanunun 26. maddesi yürüklüğe girecektir. Dolayısıyla bu tarihten sonra Türk Patent Marka Kurumu’na markanın iptali talebi için başvuru yapılacaktır.
Markanın iptali, menfaati zedelenen ilgili kişiler tarafından istenebilir. Ancak bir markanın halkı yanıltıcı özelliklere, niteliklere sahip olması halinde veya ortak ve garanti markaların şartnamesine aykırı olarak kullanılıyorsa bu markaların iptalini Cumhuriyet Savcıda talep edebilir. Çünkü bu iki hal kamu düzenini ilgilendirmektedir. Kamunun menfaatini zedelediği ve aldattığı açıktır.
Markanın iptalinin incelenmesi sırasında hak sahibi değişmişse sicilde hak sahibi olarak gözüken kişiye karşı işlemler devam eder.
Marka iptal talepleri, marka sahibi olarak kayıtlı kişi ve hukuki haleflerine karşı ileri sürülür.
İptal hâlleri, markanın tescil edildiği bir kısım mal veya hizmete ilişkin bulunuyorsa, sadece o mal veya hizmet yönünden kısmi iptale karar verilir.
Marka Nedir | Marka Hukuku Avukatı *2023
Markanın İptali Talebinde Yetkili Makam
Markanın iptali davası; iptali istenen marka sahibin yerleşim yerindeki Fikri Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde bu dava açılabilir.
Ancak 10.01.2024 tarihinden sonra kanunun 26. maddesi yürüklüğe girmesiyle birlikte artık marka iptali için dava açılmayacak ve marka iptal talepleri için Türk Patent Marka Kurumu’na başvuru yapılacaktır.
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
