Anonim Şirket Esas Sözleşme Değişikliği Adıyaman
ANONİM ŞİRKET ESAS SÖZLEŞMESİ / Anonim şirketlerin esas sözleşmesi, şirketin yapısını ve faaliyet alanını bünyesinde bulundurur. Anonim şirket esas sözleşmesinin oluşturulması ile şirketteki sermaye miktarı, pay sahipliği, şirketlerin hakları ve yetkileri gibi birçok konuda düzenleme yapılmıştır.
Anonim şirketlerin esas sözleşmesinde yer alan unsurların belirtildiği yasal düzenleme olan Türk Ticaret Kanunu Madde 339’a göre,
- Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunacağı yer esas sözleşmede yer alır.
- Esaslı noktaları belirtilmiş ve tanımlanmış bir şekilde şirketin işletme konusu esas sözleşmede yer alır.
- Şirketin sermayesi ile her payın itibarî değeri, bunların ödenmesinin şekil ve şartları esas sözleşmede yer alır.
- Pay senetlerinin nama veya hamiline yazılı olacakları; belirli paylara tanınan imtiyazlar; devir sınırlamaları esas sözleşmede yer alır.
- Paradan başka sermaye olarak konan haklar ve ayınlar; bunların değerleri; bunlara karşılık verilecek payların miktarı, bir işletme ve ayın devir alınması söz konusu olduğu takdirde, bunların bedeli ve şirketin kurulması için kurucular tarafından şirket hesabına satın alınan malların ve hakların bedelleriyle, şirketin kurulmasında hizmetleri görülenlere verilmesi gereken ücret, ödenek veya ödülün tutarı esas sözleşmede yer alır.
- Kurucularla yönetim kurulu üyelerine ve diğer kimselere şirket kârından sağlanacak menfaatler esas sözleşmede yer alır.
- Yönetim kurulu üyelerinin sayıları, bunlardan şirket adına imza koymaya yetkili olanlar esas sözleşmede yer alır.
- Genel kurulların toplantıya nasıl çağrılacakları; oy hakları esas sözleşmede yer alır.
- Şirket bir süre ile sınırlandırılmışsa, bu süre esas sözleşmede yer alır.
- Şirkete ait ilanların nasıl yapılacağı esas sözleşmede yer alır.
- Pay sahiplerinin taahhüt ettiği sermaye paylarının türleri ve miktarları esas sözleşmede yer alır.
- Şirketin hesap dönemi esas sözleşmede yer alır.
ANONİM ŞİRKET ESAS SÖZLEŞMESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ
- Anonim şirketlerin esas sözleşmesinin değiştirilmesi yetkisi kanunen anonim şirket genel kuruluna aittir.
- Anonim şirketlerin esas sözleşmesinin değiştirilmesi, sözleşmedeki bazı hükümlerin kaldırılması şeklinde, sözleşmeye yeni hükümler eklenmesi şeklinde veya sözleşmenin tamamıyla ve tüm hükümleri kapsayacak şekilde değiştirilmesi biçiminde de gerçekleşebilir.
ANONİM ŞİRKETİN ESAS SÖZLEŞMESİNİN DEĞİŞTİRİLMESİNDE UYULMASI GEREKEN ADIMLAR
- Anonim şirket esas sözleşmesinin değiştirilmesine ilişkin taslak hazırlanır ve değişiklik yapılmasına ilişkin taslağı hazırlama görevi anonim şirket yönetim kuruluna aittir.
- Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yayımlanacak tebliğle, faaliyet alanları belirlenip ilan edilecek anonim şirketler bakımından istisna olarak değişiklik taslağı hazırlandıktan sonra Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izninin alınması gerekir. Fakat bu şirketler harici olan anonim şirketler tarafından esas sözleşme değişikliği için Gümrük ve Ticaret Bakanlığının izni gerekmemektedir.
- Anonim şirketin yönetim kurulu tarafından hazırlanan esas sözleşme değişikliğine ilişkin taslak anonim şirketin web sayfasında ve Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edilmelidir.
- Esas sözleşme değişikliğine ilişkin taslağın genel kurul toplantısından en az 2 hafta önce ilan edilmesi gerektiğinden, ilandan itibaren genel kurul toplanır ve anonim şirketin esas sözleşmesinin değiştirilmesine ilişkin karar genel kurul tarafından toplantıda yapılacak oylama ile verilir.
Genel kurul toplantısında esas sözleşme değişikliği taslağının kabul edilebilmesi için var olması gereken toplantı ve karar nisaplarının yer aldığı yasal düzenleme olan Türk Ticaret Kanunu Madde 421’e göre,
- Aksine hüküm olmadığı takdirde genel toplantı nisabı olarak esas sözleşmeyi değiştiren kararlar, şirket sermayesinin en az yarısının temsil edildiği genel kurulda, toplantıda mevcut bulunan oyların çoğunluğu ile alınır.
- Bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan esas sözleşme değişikliğine ilişkin kararlar ve şirketin merkezinin yurt dışına taşınmasına ilişkin esas sözleşme değişikliği kararları sermayenin tümünü oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin oybirliğiyle alınır.
- Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesine, imtiyazlı pay oluşturulmasına ve nama yazılı payların devrinin sınırlandırılmasına ilişkin esas sözleşme değişikliği kararları sermayenin en az yüzde 75’ini oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin olumlu oylarıyla alınır.
Anonim Şirket Esas Sözleşme Değişikliği Adıyaman
ANONİM ŞİRKET ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİNİN TESCİL EDİLMESİ
- Anonim şirketlerde yönetim kurulu tarafından hazırlanmış olan ve genel kurul toplantısında da kabul edilmiş olan esas sözleşme değişikliğine ilişkin taslağın üçüncü kişilere karşı hüküm ifade edilebilmesi için yönetim kurulu tarafından “şirket merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline” tescil ettirilmiş olması gerekir.
11. Hukuk Dairesi
2016/11554 E.
2018/6295 K.
MAHKEMESİ : ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
KARŞI OY
Dava, 6102 sayılı …’nın 34. maddesine dayalı olarak ticaret sicil memurluğunun tescil isteminin reddine ilişkin kararına itiraza ilişkindir.
Sade ve genel bir anlatımla belirtilmek gerekirse, davaya konu uyuşmazlık, şirket esas sözleşmesinin “Şirketin merkezi …’dedir.” şeklindeki 4. maddesinin, davacı şirketin genel kurulunda oybirliği ile “Şirketin merkezi …’dedir.” olarak değiştirilmesini takiben, bu değişikliğin diğer esas sözleşme değişiklikleri ile birlikte tescili isteminin … Ticaret Sicil Müdürlüğünce reddedilmesi nedeniyle doğmuştur. Karar düzeltme isteminde bulunan davalının sıfatına göre, uyuşmazlığın özü, yapılan bu değişikliğin yasaya ve sair mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
… Ticaret Sicil Müdürlüğünün itiraza konu 18.9.2013 tarihli tescil isteminin reddine dair yazıda, şirketin merkezine ilişkin esas sözleşme değişikliğinin, şirketin açık adresini içermemesi ve yapılan değişiklikle anılan esas sözleşme hükmünün, şirketin …’de bulunan üç ayrı ticaret sicil müdürlüğünün hangisinin yetki alanına dahil olduğunu saptamakta elverişsiz bulunduğu gerekçesiyle tescil isteminin yerine getirilmediği belirtilmektedir.
… Ticaret Sicil Müdürlüğünün tescil isteminin reddine ilişkin kararı, 6102 sayılı …’nın anonim şirket esas sözleşmelerinde bulunması zorunlu unsurlara ilişkin 339. maddesine, konuya ilişkin Ticaret Bakanlığı tebliğlerine, sicil kayıtlarının açıklığı ve üçüncü kişiler bakımından etkisine ilişkin 6102 sayılı Kanunun 35 ve 36. maddelerine uygun olduğu gibi Ticaret Sicil Yönetmeliğinin 111. maddesinin, şirket merkezinin değiştirilmesi olgusu bakımından sicil müdürlüklerinin yetki alanı esasına dayalı olarak düzenlenmiş olması nedeniyle, davacı şirket esas sözleşmesinde şirketin merkezi ile ilgili yapılan değişikliğin bu sonuca yol açıp açmayacağının, buna bağlı olarak değişikliğin tescili isteminin hangi sicil müdürlüğüne yapılacağının belirlenmesi bakımından da yerindedir. Bu nedenlerle, davalı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü gerektiği görüşü ile Daire çoğunluğunun istemin reddine mütedair kararına katılamıyoruz.
11. Hukuk Dairesi
2016/155 E.
2016/6336 K.
MAHKEMESİ : ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
(TİCARET MAHKEMESİ SIFATIYLA)
Dava, anonim şirket olağanüstü genel kurulunda alınan kararların iptali istemine ilişkin olup, uyuşmazlık esas olarak sermaye artırıma dair genel kurul kararının iptali noktasında toplanmaktadır. Mahkemece, yukarıdaki dava özetinden de anlaşıldığı üzere, sermaye artırımına ilişkin genel kurul nisabının TTK’nun 421/2. maddesindeki karar nisabına tabi olduğu, bu nedenle sermayenin tümünü oluşturan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin oybirliğiyle sermaye artırım kararı alınabileceği, oyçokluğuyla alınan sermaye artırım kararının yok hükmünde olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Ancak, genel kurulda alınan karar sermaye artırımına ilişkin olup TTK’nun 421/2.a bendinde belirtilen bilanço zararlarının kapatılması için yükümlülük ve ikincil yükümlülük koyan kararlardan değildir. Kaldı ki şirketin bilanço zararı da bulunmamaktadır. Dolayısıyla oybirliğiyle karara bağlanması gereken bir halin mevcut olmadığı, esas sözleşme değişikliği gerektiren sermayenin artırım kararı için TTK’nun 421/2. maddesindeki değil TTK’nun 421/1. maddesindeki toplantı ve karar yetersayılarının aranacağı gözetilmeksizin mahkemece hatalı değerlendirme yapılarak verilen kararın yerinde olmamıştır. Dosya kapsamından, sermaye artırımına ilişkin alınan kararın nisap yönünden TTK’nun 421/1. maddesine uygun olduğu anlaşılmış olup, o halde mahkemece TTK’nun 445. maddesi uyarınca kararın kanuna veya esas sözleşme hükümlerine ve özellikle dürüstlük kuralına aykırı olup olmadığının değerlendirilmesi gerekirken, eksik ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde sonuca varılması doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
Stajyer Derya MERİÇ
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
