Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku 2023
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakkı
Fikri mülkiyet hakkı; gerek sınai, gerekse bilimsel, edebi ve sanatsal alanlarda yaratıcılık sonucu ortaya çıkan faaliyetlerinden doğan, yaratıcılığını ortaya koyan kimseye yasal bir takım imkanlar sağlayan haktır . Fikri mülkiyet, bireysel ya da kurumsal olarak sahip olunan düşüncelerin bir ürün üzerinde somutlaşmış, ekonomik değer kazanmış şeklidir.
Sınai mülkiyet hakları; marka, patent, tasarım, faydalı model ve coğrafi işaretler gibi buluşların ve yeniliklerin, yeni tasarımların ve özgün çalışmaların ilk uygulayıcıları/bulan kişilerin adına ticaret alanında üretilen ve satılan malların üzerlerinde, üreticisinin veya satıcısının ayırt edilmesini sağlayacak işaretlerin sahipleri adına, kayıt edilmesini ve böylece bu kişilerin ürünü üretme ve satma hakkına belirli bir süre sahip olmalarını sağlayan haklardır.
Kanunda fikri mülkiyet (haklar) edebiyat, sanat, müzik, mimari vb. gibi eserler üzerinden sahip olunabilecek haklardır. Fikri ve Sınai Haklar bir işletmenin marka ve patenti, faydalı modeli, proje ve buluşları, ürünleri üretim yöntemleri ve usulleri, teknik bilgi gibi tüm kimliğini oluşturan varlıklardır. Bu haklar ülkemizde 5846 sayılı Fikri Sınai Eserler Kanunu, 551, 554 ve 556 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler ile birçok uluslararası antlaşmalarla korunmakta olup, henüz yeni gelişen bir kurumdur.
Marka yahut patentini tescil ettirmiş olan şirketler ürünlerini koruma altına almakta, yayma, çoğaltma, satma ve temsil etme gibi tüm mali ve manevi haklarını bizzat haiz olmaktadır.
Ürünlerin tescil edilmemiş olması, fikri ve sınai hakkın varlığını ortadan kaldırmamakta, uzun süredir ürünlerinin kullanıldığının ispatı ya da renk, şekil, ismi ile kamuya mal olmuş ayırt edicilik özelliğinin bulunması yine bu kanun korumasından fayda sağlamasına yol açan şartlardır.
Marka Nedir?
Bir ticari malı, herhangi bir nesneyi tanıtmaya, benzerinden ayırmaya yarayan özel ad veya işarete marka denir.
Markanın 3 temel işlevi vardır bunlar;
-Kaynak gösterme
-Garanti
-Reklam
Markaya ilişkin haklar, hukuk ve ceza davaları aracılığıyla korunmaktadır. Tescil yoluyla elde edilen marka hakkına ilişkin davanın açılabilmesi için marka hakkının diğer şahıslar tarafından ihlal edilmiş olması gerekmektedir. Marka tescilinin yapılmasından sonra kullanılması da esas kabul edilmiştir.
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku 2023
MARKA DAVALARI
Marka hakkı, hukuki açıdan sahibinin izni olmadan markanın kullanılmasının önlenmesine yarayan ve ayni etkileri olan mutlak bir haktır. Mutlak haklar; herkes tarafından ihlal edilmeye müsait olan, dolayısıyla da hak sahibinin, ihlal eden herkese karşı ileri sürebileceği, hakkına riayet edilmesini talep edebileceği haklardandır.
Özellikle marka hakkı, gayri maddi mallar üzerinde iddia edilebilen mutlak haklardan olup herkesin kullanımına açık olan bir işaret seçerek kendisini sicile tescil ettiren kişinin inhisarına bırakılmakta, onun üzerinden de herkese karşı ileri sürülebilen ve herkesçe uyulmasını zorunlu kılan mutlak bir hak oluşmaktadır.
Markaya Tecavüz Halleri:
1- Başkasına ait tescilli markanın biçim , anlam itibariyle eşini kullanmak
2-Hak sahiplerinden başka kişiler tarafından markanın ve benzerlerinin kullanılması
3- İşareti taşıyan malın piyasaya sürülmesi ve stoklanması
4- İşareti taşıyan malın ithali ve ihracı
5- İşaretin iş evrakı ve reklamlarda kullanılması
6- İltibas yaratmak
7- Tecavüz yolu ile kullanılan markayı taşıyan ürünleri satmak , dağıtmak , ticari amaçla elde bulundurmak
8- Lisans yoluyla verilmiş hakları genişletmek veya devretmek
9-Tecavüz fiillerine iştirak, yapılmasını teşvik etmek yada kolaylaştırmak
10- Markayı veya benzerine taşıyan ürünün veya malın nereden alındığını yada nasıl sağlandığını bildirmekten kaçınmak
Marka Tescili
Marka hukukunda marka hakkı ancak tescil yoluyla elde edilebilir. Kullanılacak markanın veya işaretin ürünün veya hizmetin bir unsuru olarak kullanılabilmesi ve tüm haklarının kullanan kişide olabilmesi için Türk Patent ve Marka Kurumu nezdinde marka tescil koruma başvurusunun yapılmış olması ve bu hakkın kazanılmış olması gereklidir. Bir markayı hangi ülkede korumak istiyorsak mutlaka o ülkede tescil ettirmek gerekir. Tescil edilen marka 10 yıl boyunca korunur.
Marka Tescil Başvurusu İçin Gerekli Belgeler
» Marka Ismi Ve Örneği
» Vekaletname.
» Sınıf Listesi
» Tescil Başvuru Ücreti Dekontu
PATENT
Dünya Fikri ve Sınai Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) patenti şöyle tanımlamaktadır: “Patent, bir şeyi yapmaya yönelik yeni bir yol sağlayan ya da bir soruna yeni teknik çözümler ortaya koyan işlem ya da ürün için tanınmış münhasır bir haktır.
Fikri Haklar Mevzuatı Nedir?
Fikri mülkiyet hakları için ulusal ve uluslararası mevzuatlar bulunmaktadır, fikri mülkiyet hakları ile ilgili mevzuatların başında Anayasa ve Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gelmektedir. Uluslararası mevzuatlar olarak ise, Bern Anlaşması, Roma Anlaşması, WIPO Telif Hakları Anlaşması ve WIPO İcralar ve Fonogramlar Anlaşması bulunmaktadır.
Ulusal ve uluslararası tüm mevzuatlar da, fikri mülkiyet hukuku kapsamı içinde değerlendirilmektedir.
Sınai Haklar Mevzuatı Nedir?
Sınai haklar hakkındaki en önemli mevzuat Anayasa’dır. Anayasa’dan sonraki sınai mülkiyet hakları mevzuatları ise şu şekilde sıralanmaktadır;
Ulusal Mevzuat
Sınai Mülkiyet Kanunu
Yeni Bitki Çeşitleri Kanunu
Entegre Devre Kanunu
Hayvan Islahı Kanunu
Uluslararası Mevzuat
Ticaretle bağlantılı fikri mülkiyet hakları anlaşması
Paris Anlaşması
Avrupa patent anlaşması
Markaların tesciline ilişkin Madrid protokolü
Patent İş birliği Anlaşması
Tasarımların tesciline ilişkin Lahey Anlaşması
Ulusal ve uluslararası tüm mevzuatlar da, sınai haklar hukuku kapsamı içinde değerlendirilmektedir.
Fikri Mülkiyet Suçları Nelerdir?
-İllegal yol ile kitap ve müzik albümü ya da CD çoğaltmak.
-Film DVD’si kopyalamak.
-Başkasına ait olan şarkı sözü ya da bestesini izinsiz olarak albümüne koymak.
-Patenti sana ait olmayan bir ürünü kullanmak, kendininmiş gibi göstermek.
-Bir marka ismini sahiplenmek ya da izinsiz kullanmak.
-Yazılan bir bilgisayar programını izinsiz kullanmak.
-Alan hakları satın alınış bir ismi kullanmak.
Fikri ve sınai haklar ceza mahkemelerinin görev alanı nedir?
Fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi, kanundaki ceza miktarı ve suçun vasfı ne olursa olsun, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda düzenlenen tüm suçlarla ilgili yargılama yapmakla görevlidir.
Fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi, özel mahkeme statüsündedir. Genel mahkemeler olan asliye ceza mahkemesi ve ağır ceza mahkemesi görev kuralları suç vasfı ve ceza miktarına göre belirlenirken, fikri ve sınai haklar ceza mahkemesinin görevi tümüyle fikri mülkiyet suçlarına hasredilmiştir.
Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku 2023
