Haciz Nedir | Ne Zaman Haciz Başlatılır 2023
Haciz Nedir ve Ne Zaman Haciz Başlatılır?
Haciz; şahısların ve kurumların ödemekle yükümlü oldukları borçlarını yasal süreç içerisinde ödememeleri durumunda, sahip oldukları mallarına el konulması sureti ile karşı karşıya kaldıkları maddi bir yaptırımdır. Bu yaptırım, alacaklı şahsın bağlı olunan icra dairesine başvurusu ile başlar. Yasal süreç, borcun vadesinin geçmesini takip eden 3. Aydan itibaren başlatılır. Bu süreç anlaşmaya bağlı olarak 30 gün ya da 60 gün olarak erkene çekilebilir.
Ancak haciz için borcun kesinlikle ödenmemesi ve icra takibinin kesinleşmiş olması gerekir.
Haciz durumunun başlatılabilmesi için alacaklı tarafın İcra Müdürlüğü’ne gidip icra takibinde bulunması gerekir. Buna göre İcra Müdürlüğü bir takip talebi düzenler ve borçlu tarafa bunu bildirir. Borçlu, bu ödeme emrini aldığında tebligatta bildirilen yükümlülüklere uymak zorundadır. Tebligatta ise şu maddeler yer alır:
Tebligat alındıktan sonra, belirlenen süre zarfında ilgili tarafa ödemenin yapılması
İtiraz etme hakkına sahip olunduğu
Mal beyanında bulunulması durumunda başvuru yapılmasının gerekli olduğu
Vatandaşların en çok karşı karşıya kaldıkları haciz işlemleri;
Kredi Kartı Borçları
Banka İhtiyaç Kredisi Borçları
Ödenemeyen Senet Çek Borçları
Havale ve EFT İle Alınan Borçlar
Devlete Olan Vergi Borçları (Trafik ve diğer cezalar dahil)
Taşınır malların haczi
Taşınır malları bulundukları yerde haczedilir ve değerleri ile birlikte haciz tutanağına yazılacağını İcra İflas Kanunu 102. Maddesinde düzenlenmiştir. Borçlunun elinde haczedilen para, senet, çek, altın vb. kıymetli eşyalar icra dairesi tarafından muhafaza altına alınır. Peki borçlunun, kendisine ait olduğunu iddia ettiği malının, bir başka kişi de (üçüncü kişi) olması durumunda malı elinde bulunduran ve malın kendisinin olduğunu iddia eden bir başka kişi istihkak davası açarak malın kendisine ait olduğunu ispat etmesi gerekir. Hacizli bir mal borçlu tarafından bir başka kişiye satılabilir ve devredilebilir ancak haciz koyduran alacaklının haklarına zarar verdiği takdirde bu devir işlemleri alacaklıya karşı geçersiz olacaktır.
Kısmen haczi caiz olan şeyler
Madde 83 – (Değişik: 3/7/1940-3890/1 md.) Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczolunabilir. (Değişik: 12/4/1968 – 1045/1 md.) Ancak haczolunacak miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez.
Önceden yapılan anlaşmalar
Madde 83/a – (Ek: 18/2/1965-538/47 md.) 82 ve 83 üncü maddelerde yazılı mal ve hakların haczolunabileceğine dair önceden yapılan anlaşmalar muteber değildir.
Yavrulu hayvanların haczi
Madde 83/b – (Ek: 18/2/1965-538/47 md.) Hayvan hacizlerinde, anaları tarafından beslenme ve bakılmaya muhtaç olan yavrular analarından ayrı haczedilemiyecekleri gibi bunların anaları da yavrularından ayrı haczedilemezler.
Taşınmaz Rehni Kapsamındaki Eklentinin Haczi
Madde 83/c – (Ek: 9/11/1988-3494/7 md.) Taşınmaz rehni ipotek akit tablosunda sayılı bulunan eklenti taşınmazdan ayrı olarak haczedilemez. Türk Kanunu Medenisinin 777 nci maddesi hükmü saklıdır.
Yetişmemiş mahsullerin haczi
Madde 84 – Yetişmemiş her nevi toprak ve ağaç mahsulleri yetişmeleri zamanından en çok iki ay evvel haczolunabilir. Bu suretle haczedilen mahsullerin borçlu tarafından başkasına devri haczeden alacaklıya karşı hükümsüz olup icranın devamına mani olmaz. Alacağı taşınmaz rehinle temin edilmiş olan alacaklının mütemmim cüz olarak merhunun yetişmemiş mahsulleri üzerinde haiz olduğu hakka halel gelmez. Şu kadar ki mürtehin rehinin icraca paraya çevrilmesi için mahsullerin yetişmesinden evvel takip talebinde bulunmuş olmalıdır.
Taşınır ve taşınmaz malların haczi
Madde 85 – (Değişik: 3/7/1940-3890/1 md.) Borçlunun kendi yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır mallariyle taşınmazlarından ve alacak ve haklarından alacaklının ana, faiz ve masraflar da dahil olmak üzere bütün alacaklarına yetecek miktarı haczolunur.
(Değişik fıkra: 9/11/1988-3494/8 md.) Borçlu yahut borçlu ile birlikte malı elinde bulunduran şahıslar, taşınır mal üzerinde üçüncü bir şahsın mülkiyet veya rehin hakkı gibi sınırlı bir ayni hakkının bulunması veya taşınır malın üçüncü şahıs tarafından haczedilmiş olması halinde bu hususu haciz yapan memura beyan etmek ve beyanının haciz tutanağına geçirilmesini talep etmek, haczi yapan memur da borçluyu yahut borçlu ile birlikte malı elinde bulunduran şahısları bu beyana davet etmek zorundadır. Bu tür mallar ile üçüncü şahıs tarafından ihtiyaten haciz veya istihkak iddia edilmiş bulunan malların haczi en sonraya bırakılır.
Ancak haczolunan taşınmaz artırmaya çıkarılmadan borçlu borcun itfasına yetecek taşınır mal veya vadesi gelmiş sağlam alacak gösterirse taşınmaz üzerinde haciz baki kalmak üzere önce gösterilen taşınır veya alacak da haczolunur. Şu kadar ki, bu suretle mahcuz kalan taşınmazın idare ve işletmesine ve hasılat ve menfaatlerine icra dairesi müdahale etmez. Hasılatı paraya çevirme masraflarını ve icabında muhafaza ve idare masraflarını tecavüz etmeyeceği muhakkak olan şeyler haczolunmaz. Haczi koyan memur borçlu ile alacaklının menfaatlerini mümkün olduğu kadar telif etmekle mükelleftir.
Taşınmaz malların haczi
Taşınmazların haczi de taşınmazın bulunduğu yerde (mahallinde) yapılır. Fakat taşınmazların haczi, icra dairesi tarafından tapu müdürlüğüne haciz yazısı gönderilmesi suretiyle doğrudan da yapılabilir. Taşınmaz malların haczi ile, borçlunun o taşınmaz üzerindeki satış, devir vb. gibi yetkileri (tasarruf yetkisi) kısıtlanmış olur.
Taşınır mallardan farklı olarak taşınmaz malların haczinde borçlu, hacizli taşınmaz üzerinde icra müdürünün izni olmadan o taşınmazı devredebilir, bağışlayabilir ve ipotek ettirebilir. Ancak bu hacizli taşınmaz üzerinde hacizden sonraki yeni hak sahipleri haciz alacaklısının hacizli taşınmazın bedeli üzerindeki hakkından sonra gelirler.
Hacizli bir taşınmazınızı sattığınız ya da devrettiğiniz durumda, evin yeni sahibi (malik), hacizde alacaklı olan tarafın alacağından sonra tam olarak o mülkün sahibi olacaklardır.
Banka Kredi Borcu Yüzünden Eve Haciz
Bankadan çekilen ihtiyaç kredilerinde 3. Taksitin ödenmemesi sonrası banka sizin aleyhinize bir takip başlatır. Bu çoğu zaman banka avukatı tarafından yapılmaktadır. Banka avukatı da ihtiyaç kredisi ödemelerini yapmadığınız için, icraya başvuru yaparak eşyalarınızın haczedilmesini talep edebilir. Eşyalara haciz geldikten sonra eksper tarafından eşyanın değer tespiti yapılır ve daha sonra ihale usulü satılır. Elde edilen gelir ile banka borcu ödenir. Bankaya daha fazla borç varsa, icra işlemi diğer eşya ve mallar için devam eder.
Eve Haciz Gelir mi?
Haciz icra işlemlerinin aşamalarından biridir ve öncesinde İcra Müdürlüğü tarafından evinize bir kağıt gönderilir. Bu tebligat bir ödeme ya da icra emridir ve bir süreye tabidir. Bu süre içerisinde, eğer bir borcunuz yoksa ya da bildirilen borç miktarı yanlışsa itiraz edebilir ve takibi durdurabilirsiniz. Yasal olarak bunu yapma hakkınız vardır. Eğer itiraz etmezseniz, süre dolduğu anda icra takibi kesinleşir. Bu aşamadan sonra ise evinize haciz gelebilir, mallarınıza ya da bankada bulunan paranıza el konulabilir.
Ev haczi kalkmadı sadece bu durumla ilgili yeni düzenlemeler yapıldı. Yeni çıkan yasaya göre, borçlu olan kişinin evinde hayatını idame ettirebilmesi için gerekli olan eşyalara ve evi paylaştığı kişilerin kullandığı eşyalara dokunulmaması gerektiği söyleniyor. Yani buzdolabı, televizyon, çamaşır makinesi veya koltuk gibi gerekli eşyalar alınmaz. Söz gelimi evinizde size ait bir adet bilgisayar varsa ve bu sizin işlerinizi hallettiğiniz kişisel bilgisayarınızsa buna da dokunulmaz. Ama size ait iki adet bilgisayar varsa, değeri yüksek olana el konulur, diğeri bırakılır. Bunun haricinde nakit para ve ziynet eşyaları da haczedilebilir.
Haciz İşlemlerine Nasıl İtiraz Edilmesi Gerekir?
Haciz işlemlerine itiraz edilmesi yasal olarak da yer alan bir durumdur. Burada kişinin evine haciz işlemi aldığı takdirde evli ve çocuklu bir kişi ise çocuğunun eşyalarının alınması haciz memuru tarafından hakkı olmayan bir durumdur. Haciz memuru çocuğun eşyalarını almaya kalktığı takdirde, memura tutanak tutulabilir. Aynı zamanda yasal olarak haciz memurunun evde zorunlu olarak bulunan çamaşır makinesi ve diğer kullanılan eşyaların alması da doğru değildir. Yine böyle bir durum var ise memura işlem başlatılabilir. Ancak bu eşyalardan ikişer adet var ise alınması gerekir.
