Hangi Durumlar Boşanma Sebebi Sayılır?
Boşanma Sebepleri Nelerdir?
4721 sayılı Medeni Kanuna göre boşanma davası iki şekilde açılabilir:
Anlaşmalı boşanma davası,
Çekişmeli boşanma davası.
Anlaşmalı boşanma davası, makalemizde ayrıntılarıyla açıklanacağı üzere, her iki tarafın boşanmanın tüm sonuçları hakkında anlaşarak evlilik birliğini sona erdirmesidir.
Çekişmeli boşanma davası ise, taraflar arasında boşanmada hangi tarafın kusurlu olduğu, maddi ve manevi tazminat, nafaka, velayet, ev eşyalarının paylaşımı vb. gibi konularda belli bir çekişmenin yaşandığı bir dava türüdür. Çekişmeli boşanma davası, genel veya özel boşanma sebepleri olmak üzere iki kategorik sebebe dayanılarak açılabilir;
Genel boşanma sebepleri: Örneğin, geçimsizlik, mizaç uyuşmazlığı nedeniyle tartışma, hakaret, şiddet, güven sarsıcı davranışlar, evlilik yükümlülüklerini yerine getirmeme gibi sınırsız sayıda neden genel boşanma nedenleri olarak kabul edilir.
Özel boşanma sebepleri: Kanunda sınırlı sayıda sayılmış olan özel boşanma sebeplerine dayanan boşanma davaları şunlardır:
Zina (aldatma) nedeniyle boşanma davası (TMK m. 161) ,
Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış nedenleri ile boşanma davası (TMK m. 162),
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme sebepleri ile boşanma davası (TMK m. 163),
Terk Sebebiyle boşanma davası (TMK m. 164),
Akıl Hastalığı sebebiyle boşanma davası (TMK m. 165).
Özel boşanma sebepleri ile genel boşanma sebepleri farklı hukuki sonuçlar doğurur. Bir evlilikte özel boşanma sebepleri varsa, davacı, karşı tarafın kusurlu olup olmadığını ispatlamak zorunda değildir, yalnızca özel bir boşanma sebebi olduğunu ispatlaması yeterlidir. Halbuki genel boşanma sebepleri varsa boşanma kararı verilebilmesi için hem davacı hem de davalı birbirinin kusurunu ispatlamak zorundadır.
Boşanmada Özel Sebepler Nelerdir?
Zina eden eşe yönelik açılan davalarda zinanın ispatı ile birlikte mahkeme boşanmaya hükmedecektir. Burada en önemli unsur; zinadan sonra aldatılan eşin, aldatan eşi affetmemesidir. Affetmesi halinde zinaya bağlı boşanma gerçekleşemez. Kadının erkeğe veya erkeğin kadın hayatına kast etmesi, kötü veya onur kırıcı davranış içerisinde bulunması halinde de af olmaması halinde mahkeme boşanmaya hükmetmek durumundadır. Eşin suç işlemesi veya kanundaki tabiriyle haysiyetsiz hayat sürmesi hali de boşanmanın özel sebebi olarak sayılmıştır. Boşanmanın özel sebeplerinden bir diğeri de terktir. Terk halinde terk edilen eşin ağır kusurlu taraf olmaması, terk eden eşin haklı bir sebep olmaksızın 6 aydır ortak konuta gelmemesi ve daha sonra çekilen ihtar neticesinde de evlilik birliği içerisinde dönmemesi halinde terk edilen eşin dayanabileceği özel boşanma sebebidir. Son özel boşanma sebebi olan akıl hastalığında ise; ortak sürdürülen hayat diğer eş için sürdürülemez duruma geldiği anlaşılıyorsa mahkeme burada boşanmaya hükmedecektir.
Şiddetli Geçimsizlik Durumu Boşanma Sürecini Nasıl Etkiler?
Boşanmanın özel sebeplerinin dışında genel sebep olarak kabul edilen halkça bildiğimiz adıyla şiddetli geçimsizlik; kanundaki adıyla evlilik birliğinin temelinden sarsılması durumudur. Mahkeme boşanmanın genel sebeplerinde herkesin durumunu farklı olarak inceler. Öyle ki bazı çiftler için normal kabul edilebilen olaylar bazı çiftler için evlilik birliği içerisinde durulmaz şeklinde yorumlanabilmektedir. Mahkeme evlilik birliğinin sürdürülemeyeceği kanısına vardığı takdirde boşanmaya hükmedecektir. Boşanmanın genel sebebi olan evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına dayanarak boşanma davası açılması durumunda, davalı tarafın boşanmayı kabul etmemesi halinde mahkeme evliliğin sürdürülebilip sürdürülemeyeceğine bakacaktır. Eğer davalı tarafın hataları baskınsa ve telafi edilebilir niteliğe sahipse mahkeme davalının boşanmak istememesini; evlilik birliğinin sağlanması için kabul edebilir. Bu durumda boşanma gerçekleşmez.
Çekişmeli Boşanma Davası Nedir?
Davalı olan eşin boşanmak istememesi eğer mahkemeye samimi gelmezse ve evlilik birliklerini sürdürmelerinde bir menfaat bulunmuyorsa bu durumda yine boşanmaya hükmedilecektir. Boşanmanın özel veya genel sebeplerinde tarafların anlaşamaması durumunda sadece kadının veya erkeğin boşanmayı istemesi ile de boşanma işlemi gerçekleşebilecektir. Konu ile alakalı Aile Mahkemesi’nde açılacak dava neticesinde çekişmeli boşanma davası yoluna giderek boşanma işlemlerini gerçekleştirebilirler.
Eşlerin Uzun Süre Ayrı Yaşaması Boşanma Sebebi Midir?
Kaç yıl ayrı yaşamak boşanma sebebidir; 3 sene boyunca ayrı yaşayan kişilerin fiili olarak ayrı yaşama kategorisi altında boşanma kararları verilecektir. Özellikle bir tarafın boşanmak için onay vermemesi durumunda bu boşanmanın gerçekleştirilmesi için 3 sene boyunca ayrı yaşanması gerekebilmektedir.
Fiili Ayrılık Nedeniyle Boşanma Nedir?
Kaç yıl ayrı yaşamak boşanma sebebidir; tarafların boşanma konusunda uzlaşı sağlayamaması durumunda fiili ayrı yaşama konusunda bilgi sahibi olmanız gerekmektedir. Fiili olarak yarı yaşama durumu söz konusu olduğu zaman ana kıstas da 3 sene olarak belirlenmiştir. Bu 3 senelik sürenin dolmaması durumunda boşanmanın bu gerekçe başlığı altında tamamlanması mümkün olmayacaktır.
Boşanma Davasında Hakim Boşamazsa Ne Olur?
Kaç yıl ayrı yaşamak boşanma sebebidir; 3 sene boyunca ayrı kalan kişilerin fiili olarak ayrı yaşamak gerekçesi ile evliliklerinin sonlandırılmasına onay verilecektir. Bu noktada hakimin aksi bir karar vermesi söz konusu olmayacaktır. Fakat 3 senelik verilen bu zaman diliminde kişilerin ortak hayatı yeniden kurmamaları gerekmektedir. Ortak hayatın yeniden kurulması durumunda 3 senelik ayrı yaşama sürecinin dikkate alınmayacağı da eklenmelidir.
