İddianamenin İadesine Savcılık İtirazı
İddianameye İtiraz Avukatı
İDDİANAME NEDİR?
- Cumhuriyet Savcılığı tarafından bir suç eylemi ile alakalı olarak soruşturma evresi tamamlanarak, deliller toplanarak, kamu davasının açılması ile birlikte kovuşturma aşamasına geçiş amacıyla hazırlanarak mahkemeye sunulan rapordur.
İDDİANAMENİN İADESİ NASIL YAPILIR?
- Savcılık tarafından soruşturma evresinde hazırlanan iddianamenin kamu davasının açılması için mahkemeye sunulması sonucu, iddianamenin mahkeme tarafından incelenerek ve kanunda sayılan sınırlı sebepler de dikkate alınarak kabul edilmemesi, Savcılığa geri gönderilmesidir.
İddianamenin iadesine ilişkin yasal düzenleme olan Ceza Muhakemesi Kanunu m.174’e göre,
Mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle;
- 170 inci maddeye “kamu davasını açma görevine” aykırı olarak düzenlenen,
- Suçun sübutuna doğrudan etki edecek mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen,
- Ön ödemeye veya uzlaştırmaya ya da seri muhakeme usulüne tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde ön ödeme veya uzlaştırma ya da seri muhakeme usulü uygulanmaksızın düzenlenen,
- Soruşturma veya kovuşturma yapılması izne veya talebe bağlı olan suçlarda izin alınmaksızın veya talep olmaksızın düzenlenen,
iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verilir.
İDDİANAMENİN İADE EDİLEMEYECEĞİ HALLER / Mahkeme tarafından kanuna göre iddianamenin iadesine karar verilemeyecek haller de bulunur.
- İddianame suçun hukuki nitelendirilmesinden ötürü iade edilemez ve iade yerine sanığa ek savunma hakkı verilir.
- Mahkeme tarafından kanunda öngörülen süre olan 15 gün içerisinde iade edilmemiş olan iddianame, kabul edilmiş sayılacaktır ve artık iade edilemez.
İddianamenin İadesine Savcılık İtirazı
İDDİANAMENİN İADESİNE İTİRAZ KİM TARAFINDAN VE NASIL YAPILIR?
- Mahkeme tarafından verilen iddianamenin iadesi kararı sonucu Savcılık tarafından iddianameye itiraz edilebilir.
- İddianamenin iadesine itiraz, iade kararını veren mahkemeye dilekçe ile başvuru yapılarak gerçekleştirilir.
- İddianamenin iadesine itiraz hakkı yalnızca Savcılıkta olması sebebiyle şüpheli, katılan veya müdafi gibi kişilerin iddianamenin iadesine itiraz etme imkanına sahip olmazlar.
İddianamenin iadesine ilişkin yasal düzenleme olan Ceza Muhakemesi Kanunu m.174/5’e göre,
“İade kararına karşı Cumhuriyet savcısı itiraz edebilir.”
Cumhuriyet Savcısı tarafından mahkemenin verdiği iddianamenin iadesine ilişkin karara itirazın düzenlendiği diğer bir yasal düzenleme olan Bölge Adliye ve Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri İle Cumhuriyet Başsavcılıkları İdari ve Yazı İşleri Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik 140. maddesine göre,
“İddianamenin değerlendirilmesi kaydı, iddianame ve soruşturma evrakının UYAP’tan mahkemeye gönderildiği tarihten başlayıp, mahkemece kabul veya iadesine karar verildiği tarihe kadar geçen sürecin safahatının işlendiği kayıttır. Mahkemenin iade veya kabul kararı bu kayda işlenir. Cumhuriyet savcısı bu kayıt üzerinden iddianamenin iadesi kararına itiraz edebilir.”
4. Ceza Dairesi
2021/35253 E.
2021/29885 K.
“İncelenen dosyada; tehdit suçlarından şüpheliler … ve … hakkında yapılan soruşturma sonucunda, 2020/8698 soruşturma sayılı dosya üzerinden Cumhuriyet Savcısı tarafından 29/12/2020 tarihinde iddianame tanzim edildiği, 31/12/2020 tarihinde mahkemesine tevdii edildiği, Milas 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2020/373 iddianame değerlendirme sayılı kararıyla iddianamenin iadesine karar verildiği, ancak UYAP ortamından yapılan kontrole göre bu kararın hakim tarafından 16/01/2021 tarihinde imzalanıp onaylandığı Cumhuriyet Savcısı tarafından bu karara karşı iddianamenin iadesi için öngörülen 15 günlük süre geçtiğinden bahisle itiraz edildiği, mercii Bodrum Ağır Ceza Mahkemesi’nin 16/02/2021 tarihli ve 2021/139 değişik iş sayılı kararıyla itirazın reddedildiği anlaşılmıştır.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, mahkemece CMK’nın 174/1. maddesinde öngörülen 15 günlük yasal süreden sonra iddianamenin iade edildiği anlaşılmıştır. Bu itibarla, CMK’nın 174. maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren 15 günlük süre sonunda iade edilmeyen iddianamenin kabul edilmiş sayılacağı gözetilmeden, anılan iddianamenin iadesi kararına karşı Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılan itirazın kabulü yerine, reddine dair mercii kararında isabet bulunmamaktadır.”
4. Ceza Dairesi
2021/30780 E.
2021/26804 K.
İstem yazısında;
“Şüpheli hakkında düzenlenen iddianamenin, mağdurun beyanının alınmamış olması, iddianamede kimlik ve adres bilgilerinin gösterilmemiş olması nedenleriyle iadesine karar verilmiş ise de, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 170. maddesinde, iddianamede bulunması gereken hususların neler olacağının gösterildiği, aynı Kanun’un 174/1. maddesinde ise iddianamenin hangi hâllerde iadesine karar verileceğinin belirtildiği, anılan Kanun’un 174/2. maddesinde suçun hukuki nitelendirilmesi sebebiyle iddianamenin iade edilemeyeceğinin düzenlendiği, yine söz konusu Kanun’un 170/2.maddesinde yer alan “Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler.” hükmü uyarınca Cumhuriyet savcısının dava açmasının zorunlu olduğu, bu durumda mahkemece, iddianamede gösterilen olaylarla ilgili olarak ibraz edilen deliller ve yargılama sırasında ibraz edilebilecek deliller birlikte değerlendirilerek yargılama sonucuna göre bir karar verilmesi gerekeceği, somut olayda her ne kadar mağdura ulaşılamamış, mağdur tespit edilememiş ise de, şüphelinin mağdurun bulunduğu evin duvarına doğru silahla ateş ettiğinin iddia edildiği olayda, tanık beyanları, olay yeri inceleme ve uzmanlık raporlarından anlaşıldığı üzere şüphelinin üzerine atılı suçu işlediğine dair kamu davasının açılmasına yeter şüphenin bulunduğu cihetle, itirazın kabulü yerine, yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.” denilmektedir.
İnceleme konusu somut olayda; şüpheli … hakkında silahla tehdit suçu için yürütülen soruşturma sonucunda, iddianame düzenlendiği, mahkemenin ” sanığın silahla tehdit ettiği iddia olunan kişinin açık kimlik ve açık adres bilgisi bulunmadan, beyanı alınmadan eksik soruşturma yapıldığı, soruşturma tamamlanmadan iddianame düzenlendiği anlaşıldığından ” şeklinde gerekçesiyle düzenlenen iddianamenin iadesine karar verdiği, Cumhuriyet savcısı tarafından iddianamenin iadesine ilişkin karara süresi içerisinde itiraz edildiği, itirazın Eskişehir 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nce reddedildiği görülmüştür. CMK’nın 174. maddesinde iddianamenin iadesi hükümleri düzenlenmiş olup, aynı Kanunun 174/1-a maddesinde “170. maddeye aykırı olarak düzenlenen iddianamenin iadesine karar verilir” ve aynı Kanunun 170/3-c maddesinde ise “Maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliği gösterilir” biçimindeki düzenlemeler karşısında, Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 29/09/2020 tarihli ve 2019/26408 soruşturma, 2020/9296 esas, 2020/6761 sayılı iddianamenin iadesine ilişkin Eskişehir 4. Asliye Ceza Mahkemesinin 07/10/2020 tarihli ve 2020/115 iddianame değerlendirme sayılı kararında ve bu karara karşı yapılan itirazın reddine dair Eskişehir 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 13/10/2020 tarihli ve 2020/1265 Değişik İş sayılı kararında herhangi bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
İddianamenin İadesine Savcılık İtirazı
Stajyer Derya MERİÇ
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
