İnternet Sitelerinin Tescili Ve Korunması
İnternet Sitesinin Grafik Tasarımının Korunması
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre eser kavramı ilim ve edebiyat, musiki, güzel sanatlar veyahut sinema eserleri olarak 4 çeşittir. Dolayısıyla bir fikir ürünün kanun kapsamında eser sayılabilmesi için bu 4 kavramdan birinin içerisine girmesi gerekir. Aynı zamanda bu fikir ürünün sahibinin hususiyetine taşımalıdır. Böylece kanun kapsamında korunabilir.
İnternet sitelerindeki grafik tasarımları endüstriyel tasarım olarak değerlendirilebilir. Bu kapsamda değerlendirilebilen tasarımlar Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca koruma altına alınarak tescil edilmesi mümkündür. İnternet sitelerindeki tasarımın tescili için Türk Patent Marka Kurumu’na başvuru yapılabilir. Başvuru şahsen yapılabileceği gibi internet ortamında da yapılabilir. Tescil ettirilen tasarımın koruması başvuru tarihinden itibaren başlamaktadır. Koruma 5 yıl süre ile devam eder. Ancak toplam koruma süresi 25 yıldır. Her 5 yılda bir yenilenmesi mümkündür.
Hak sahibi, tescille beraber tescile konu olan tasarımı 3. kişilere devredebilir, lisans sözleşmesine konu edebilir. Aynı zamanda mirasla da intikali söz konusudur. Aynı zamanda tasarımın tescilsiz olması halinde kanunda korunacağı açıkça düzenlenmiştir.
SMK madde 69/2: Tescilsiz tasarımların koruma süresi, koruma talep edilen tasarımın kamuya ilk
sunulduğu tarihten itibaren üç yıldır.
bu madde uyarınca tescilsiz tasarımlar kamuya sunulduğundan itibaren 3 yıl içerisinde Türk Patent Ve Marka Kurumuna tescil başvurusu yapılmasa da koruma altındadır. Tescil edilmeyen tasarımın korunması, tescil edilmiş olan tasarıma oranla daha sınırlıdır. Tescilli tasarımlarda hak sahibinin izni olmaksızın tasarım üretilemez, piyasaya sunulamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz. Tescilsiz tasarım, sahibine bu fiilleri engelleme hakkını sadece korunan tasarımın aynısının veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kopyalanarak alınması hâlinde verir. Yani tescilsiz koruma halinde üretilecek olan taklitler için sağlanacak olup, habersizce bir başkası tarafından geliştirilmiş olan tasarımlar kopyalama olarak değerlendirilmez.
İnternet Sitesinin İçeriğinin Korunması
İnternet sitesinde yer alan yazılar FSEK kapsamında eser sayılabilir. Bilgisayar programı, edebiyat eserleri, şiir, müzik gibi içerikler kanun tarafından korunmakta ve eser sayılmaktadır.
FSEK kapsamında eser kabul edilen internet sitesinin içeriği tescil edilemez. Ancak kanunun sağlamış olduğu korumdan yararlanılabilir. Bu noktada internet sitesinin içeriğinin site sahibine ait olması önemlidir. İnternet sitesinin web tasarımcılarına yaptırılması halinde site tasarım ve içeriğine ilişkin hakların internet sitesi sahibine devri yapılmalıdır. Bu devir sözleşmesinin yazılı olarak yapılması gerekir. Eğer yetki devrinin sözleşmesi yapılmazsa siteyi hazırlayan kişi eser sahibi olur.
İnternet sitesinde yer alan içeriklerin eser niteliğinde olmasından dolayı bir başkası tarafından ancak sahibinin yazılı izni ile mümkün olabilir. Tabi ki bu halde eserin korumdan yararlanması için eserin özgün olması gerekir. İçeriğin başka bir siteden kopyalanmış olması halinde korumayı gerektirecek bir eserden bahsedilemez.
FSEK kapsamında korunan eserlerin sahibine tanımış olduğu hakla vardır. Sahibine 2 türlü hak verir. Mali haklar ve manevi haklar.
Eser sahibine tanına manevi haklar:
Eser sahibinin izni olmadan eserin yayınlanması yasaktır. Aksi halde cezai yaptırımlarla karşılaşılacaktır. Eser sahibi umuma arz edilmesi konusunda yetki vermiş olsa dahi yayımlanma tarzı eser sahibinin itibarını zedeleyecek şekilde ise umuma tanıtımı ve yayımlanmasından men edilebilir.
Eser sahibi kendi eserini kamuya sunarken bir ad belirtebileceği gibi adsız olarak da yayımlayabilir. Ancak eserin bir başkası tarafından alınması halinde mutlaka eser sahibinin adı belirtilmelidir.
Eser sahibinin izni olmaksızın eser üzerinde değişiklik yapılamaz. Eser sahibi değişiklik yapılması ile ilgili izin vermiş olabilir. Bu halde de eser sahibinin itibarını zedeleyici değişiklik yapılabileceği anlamına gelmez.
Eser sahibi gerekli durumlarda, aslın maliki ve zilyedinden koruma şartlarını yerine getirmek suretiyle bazı eserlerin asıllarından geçici bir süre yararlanma talep etme hakkı vardır.
Eser sahibine tanına mali haklar:
- İşleme hakkı
- Çoğaltma hakkı
- Yayma hakkı
- Temsil hakkı
- İşaret, ses, görüntü nakline yarayan araçlarla umuma iletme hakkı
Eser sahibinin kanun bakımından koruma süresi eser sahibinin yaşamı boyunca ve ölümünden itibaren 70 yıldır.
İnternet Sitelerinin Tescili Ve Korunması
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
