İntifa Nedir | İrtifak Hakkı İle İntifa Hakkı Arasındaki Fark

İntifa Nedir | İrtifak Hakkı İle İntifa Hakkı Arasındaki Fark

İntifa Nedir?

İntifa Arapça kökenli bir kelime olmakla birlikte; Türkçe ‘de yararlanma, faydalanma anlamına gelmektedir.

İntifa Hakkı

İntifa hakkı hak sahibine en geniş yetkileri veren bir irtifak hakkıdır. İntifa hakkı taraflar arasında yapılan sözleşme ile aksine bir hüküm koyulmadıkça hak tanınan kişiye tam yararlanma ve kullanma yetkisi vermektedir. Menkuller, gayrimenkuller, haklar veya bir mal varlığı üzerinde kurulabilen intifa hakkı taşınırlarda zilyetliğin devri ile taşınmazlarda tapu siciline yapılan tescil, alacaklarda ise alacağın devri hükümlerine göre kurulabilmektedir. İntifa hakkına ilişkin hususlarda mülkiyete ilişkin hükümler uygulanmaktadır.

İntifa Hakkının Özellikleri

İntifa hakkı devredilebilir ancak miras bırakılamaz. Hak sahibinin ömrü ile sınırlıdır.

İntifa hakkının süresi hak sahibinin ömrü ile sınırlıdır. Maksimum süresi ise 100 yıldır. Bu 100 yıllık süre tüzel kişiler için konulmuştur. İntifa hakkı tüzel kişilere de tanınabilir.

İntifa hakkında kullanma ve yararlanma hak sahibinde olduğu için, malik çıplak mülkiyete sahiptir. Malikte sadece tasarruf yetkisi bulunur.

Bir ayni haktır ve mülkiyet hakkı gibi korunur. Tapu siciline işlenebilir.

İntifa hakkı sahibi taşınmazı devretmek dışında kiralama, kullanma, tarla ise ekme, eve tadilat yapma gibi tüm haklara sahiptir.

Gayrimenkulün emlak beyannamesi intifa hakkı sahibi tarafından verilir ve vergisi hak sahibince ödenir.

Hak kurulduktan sonra tapuya tescil edilebilir. Tapuya tescil edilirse bu hak herkese karşı ileri sürülebilir. Tescil edilmezse sadece bilen ve bilmesi gerekenlere ileri sürülebilir.

İntifa hakkı 3 şekilde kurulabilir: sözleşme ile ya da mahkeme kararıyla kurulabileceği gibi kanundan da doğabilir.

İntifa Nedir | İrtifak Hakkı İle İntifa Hakkı Arasındaki Fark

İntifa Hakkının Taraflarının Hakları

Malik ve haktan yararlanan kişiye verilen haklar 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 803 – 810 maddeleri arasında hüküm altına alınmıştır.

İntifa Hakkı Sahibinin Hakları

-Malı uhdesinde bulundurma,

-Malı yönetme,

-Malı kullanma,

-Maldan yararlanma haklarına sahiptir.

İntifa Nedir | İrtifak Hakkı İle İntifa Hakkı Arasındaki Fark

-Hak tanınan süre içerisinde olgunlaşan doğal ürünler, hak sahibine aittir.

-Toplama masrafı yapan kişi diğerinden uygun bir bedel isteyebilir.

-Malın doğal verimi sayılmayan bütünleyici parçalar ise malike aittir.

-Faizler, dönemsel gelirler hak sahibine aittir.

-Hakkın kullanılması aksi sözleşmeyle belirlenmemişse başkasına devredilebilecektir.

Malikin Hakları

-Malik, malın kullanımını gözetleme hakkına sahiptir.

-Hakları tehlikeye düşerse malik hak sahibinden güvence isteyebilir. Güvence verilmemesi halinde sulh hakiminden hak sahibinin hakkının terkin edilmesi talep edilebilecektir.

İntifa Nedir | İrtifak Hakkı İle İntifa Hakkı Arasındaki Fark

İntifa Hakkı Nasıl Kaldırılır?

İntifa hakkının kaldırılması için bir çok sebep olsa da temel olarak hak sahibinin ölmesi, (tüzel kişilerde) sürenin bitmesi, yahut mahkeme kararı intifa hakkının sona ermesinin temel gerekçeleridir.

İntifa hakkı sahibinin ölümü yahut sürenin tapu sicilindeki intifa hakkını kendiliğinden ortadan kaldırmıyor olup terkin için tapu müdürlüğüne başvurulmalıdır. Burada cüz’i miktarda terkin harcı (2019 için 24,8 TL) ödenmesi gerekecektir.

Ayrıca hak sahibi intifa hakkının kalkması için tapu müdürlüğüne başvurabilecektir. Burada intifa hakkı eğer bir bedel karşılığında terk ediliyorsa o bedelin binde 20’si oranında tapu harcı tahsil edilecektir. Eğer intifa hakkı bedelsiz olarak terk edilecekse bu durumda emlak vergisi için belediyenin belirlediği rayiç değer üzerinden binde 68,31’i oranında tapu harcı alınacaktır.

İntifa Hakkının Süresi

Madde 797- İntifa hakkı, gerçek kişilerde hak sahibinin ölümü; tüzel kişilerde kararlaştırılan sürenin dolması, süre kararlaştırılmamışsa kişiliğin ortadan kalkmasıyla sona erer.

Tüzel kişilerin intifa hakkı, en çok yüz yıl devam edebilir.

İNTİFA HAKKI OLAN GAYRİMENKULÜN SATIŞI

Hakkın konusunu oluşturan malın malik çıplak mülkiyetine sahip olduğu için; yani mal üzerinde tasarruf yetkisi bulunduğu için intifa sahibinin rızası aranmaksızın taşınmaz satışını yapabilir.

-Gayrimenkul sektöründe isimleri sıklıkla duyulan iki hak vardır. Bunlar irtifak hakkı ve intifadır.

İrtifak Hakkı Nedir?

İrtifak hakkı, bir taşınmaz sahibinin yararına olacak bir durumda başka bir taşınmaz üzerine hak elde etmesini sağlayan haktır. Bu hak Medeni Kanun’da yer alan ve kişilere taşınmazı özel bir sebebe bağlı olarak yararlanma fırsatı sunan bir haktır. Bu haktan yararlanılması için söz konusu taşınmaz sahibi ile kullanım için sözleşme yapılması ya da dava açılması gerekir.

İrtifak Hakkı Nasıl Sona Erer?

İrtifak hakkının sona ermesinin birden fazla sebebi vardır. Bu sebepler arasında gayrimenkul ya da taşınmazın yok olması, harap hale gelmesi, kamulaştırma ve isteğe bağlı olarak hakkın terk edilmesi vardır. Bunun dışında ise irtifak hakkına sahip olan kişinin vefat etmesiyle bu hakkın ortadan kalkması mümkündür.

Taşınmazdan yararlanma için sözleşmede belirtilmiş bir süre varsa bu sürenin dolmasıyla irtifak hakkı da kaybedilmiş olur. Bu hak genel olarak kişinin yaşamına ve taşınmazın varlığına bağlı olarak sınırlandırılan bir haktır. Bu sebeple hak sahibinin ölmesiyle hakkın devri mümkün değildir.

İrtifak Hakkı İle İntifa Hakkı Arasındaki Fark

İntifa hakkı, tüzel kişilere ortak kullanım amacıyla ömür boyu tahsis edilen bir haktır, kişiye yararlanma hakkını tanıyan hak ise irtifak hakkıdır. İntifa hakkında gayrimenkul mal sahibine aittir ancak yararlanma hakkı ve bundan kazanılan gelir intifa hakkını elinde bulunduran kişiye aittir.

İntifa Hakkı Mirasçılara Geçer Mi?

Medeni kanuna göre belirlenmiş olan düzenlemede bir gerçek veya tüzel kişiye mülkiyeti bir başkasına ait olan bir eşya üzerinde tam olarak yararlanma yetkisi veren ayni hak olarak tanımlanan hizmet tanımlanmakta, belirli bir kişi lehine bulunmaktadır. Yani kişinin ölümüyle hak sona ermektedir. Bu hak başkasına devredilemez miras yoluyla intikal miras yoluyla intikal etmemektedir. Bu yüzden mirasçılar bu haktan yararlanamamaktadır. Bu hak gerçek kişiler için ölümle sonuçlanırken tüzel kişiler için 100 yıl süre ile sınırlandırılmıştır.

İntifa Hakkının Sona Ermesi

Madde 796- İntifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı, sebebinin ortadan kalkması ile sona erer.

Sürenin dolması veya hak sahibinin vazgeçmesi ya da ölümü gibi diğer sona erme sebepleri, taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi verir.

İntifa Nedir | İrtifak Hakkı İle İntifa Hakkı Arasındaki Fark