İş Kazası Nedeniyle Tazminat Davası*2023
İşçinin yaralanması veya ölmesi halinde ortaya çıkan zararın giderilmesi için açılan bir dava türüdür. Hem asıl işverene karşı hem de alt işverene (taşeron) karşı açılabilir. İş kazası sayılan haller Sosyal Sigortalar Kanunu’nda düzenlenmiştir. Kanuna göre iş kazasına giren hallerde tazminat istemi doğacaktır. Bun göre iş kazası sayılan haller:
- İşçinin işverene ait işyerinde bulunduğu sırada uğradığı ruhsal veya bedensel zararlar iş kazasıdır. İşçinin illaki işin konusundan dolayı yaralanmasına/ölmesine gerek yoktur.
- İşverene bağlı olarak çalışan işçinin görevli olarak bir yere gönderilmesi halinde asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda işçinin maruz kaldığı fiiller iş kazasıdır.
- İşçinin, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen kazalar. İşçinin uğramış olduğu bedensel veya ruhsal sıkıntının kazanın hemen sonrasında olmasına gerek yoktur.
- Emziren kadın işçinin, çocuğuna süt vermek için ayrılan zaman dilimlerinde maruz kaldığı kazalar.
- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle işçi kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle gerçekleşen her türlü olay iş kazasıdır.
İş Kazasında Tazminatın Kapsamı
İş kazası nedeniyle maddi tazminat ve manevi tazminat birlikte istenebilir.
Maddi Tazminat
İşçinin ölümü halinde istenebilecek maddi zararlar şunlardır:
- Cenaze giderleri,
- Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ve işgücü azalması veya kaybından doğan zararlar,
- Ölen işçinin desteğinden yoksun kalan kişilerin zararları. (Destekten yoksun kalma tazminatı)
İşçinin yaralanması halinde istenebilecek maddi zararlar şunlardır:
- İşçinin kazayı yaşaması nedeniyle çalışamadığı süreler bakımından tazminat talep edebilir. Buna işgöremezlik tazminatı denir. İşgöremezlik tazminatının miktarı geçici veya sürekli olmasına göre değişir.
- İşçinin yaşadığı kaza nedeniyle kalıcı bir sakatlığı oluşmamışsa iyileşinceye kadar çalışamadığı süre, “geçici işgöremezlik” olarak tanımlanır.
- İşçi kaza neticesinde kalıcı olarak sakat kalmışsa veya sürekli olarak çalışma gücünde azalma meydana gelmişse “sürekli işgöremezlik” olarak tanımlanır.
- Kaza nedeniyle olan tedavi giderleri ve her türlü masraflar.
- Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.
İş Kazası Nedeniyle Tazminat Davası*2023
Manevi Tazminat
Manevi tazminat, kişinin yaşadığı kaza neticesinde duyduğu acı, keder, elemdir. Ölüm halinde bu acıyı yakınları duyacağı için onlarda manevi tazminat isteminde bulunabilir. Manevi tazminatın nasıl hesaplanacağına dair tam bir belirleme yoktur. Olayın özelliklerine, tarafların durumuna, kusur oranlarına, meydana gelen zararın ağırlığına ve olay tarihi itibariyle paranın satın alma gücüne göre belirleme yapılır.
Manevi tazminatın amacı tarafın bir tarafın zenginleşmesi diğerinin yoksullaşması değildir. Amaç zararın giderilmesidir.
TBK Manevi tazminat
MADDE 56- Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir.
Ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi
tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir.
İş Kazasının Tespiti Davası
İşverenin iş kazasını mutlaka Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmesi gerekir. SGK müfettişler aracılığıyla inceleme yapar ve iş kazası olup olmadığını tespit eder. İş kazasının tespit edilmesiyle birlikte doğrudan maddi/ manevi tazminat davası açılabilir. Eğer SGK meydana gelen kazayı iş kazası olarak kabul etmemişse işçi tarafından “iş kazasının tespiti davası” açılması gerekir. Bu davada işveren ve SGK birlikte davalı olarak gösterilir.
İş Kazasının Tespiti Davası Zamanaşımı Süresi
İş kazasının meydana gelmesinden itibaren 10 yıl içerisinde açılması gerekir. İş kazasının tespiti davası ve tazminat davası ayrı açılmalıdır. Ancak davalar aynı anda açılarak, iş kazasının tespiti davası sonuçlanana kadar tazminat davasının bekletici mesele yapılması talep edilebilir.
İş kazasının tespiti davası işçi lehine olursa; ölüm halinde ölenin hak sahiplerine gelir bağlanır. Bağlanan gelir tazminat davasında indirilir.
İş Kazası Tazminat Davası Zamanaşımı
İş kazası nedeniyle tazminat davasının açma süresi kazanın meydana gelmesinden itibaren 10 yıldır. Ancak iş kazası aynı zamanda ceza davasına konu olmuşsa ve ceza davasının zamanaşımı süresi daha fazla ise ceza davasının zamanaşımı süresi içerisinde tazminat davası açılabilir.
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
