İş Kazası Olduğunda Ne Yapılmalı?
İş Kazası Nedir?
İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu’na göre, iş kazası; “İşyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet
veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay” olarak tanımlanmıştır.
İş kazası, işçinin kanunda yazan hallerde kazaya uğraması sonucunda bedenen veya ruhen zarar görmesidir. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesinde iş kazası sayılan haller düzenlenmiştir:
- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada gerçekleşen bir kaza
- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışırken işyeri dışında yürütmekte olduğu iş nedeniyle gerçekleşene bir kaza
- Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda gerçekleşen bir kaza
- Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda gerçekleşen bir kaza
- Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında, meydana gelen herhangi bir kaza.
Bu sayılan haller iş kazasıdır. Kanunda iş kazalarının neler olduğu sınırlı sayıda sayılmıştır. Bu haller dışındaki kazalar iş kazası olarak kabul edilmez.
İş Kazası Tutanağı Nedir?
Kanunda iş kazası olarak nitelendirilen durumların gerçekleşmesi ile işveren tarafından düzenlenmesi gereken belgeye “iş kazası tutanağı” denir. İş kazası tutanağı işveren tarafından hazırlanması zorunlu bir belgedir. İş kazası olarak sayılan hallerin gerçekleşmesi durumunda işveren tarafından iş kazası tutanağının hazırlanması zorunludur. Aynı zamanda iş kazası nedeniyle dava açılması halinde bu tutanak önemli bir ispat aracı olacaktır.
İş Kazası Tutanağı Nasıl Tutulur?
İş kazasının meydana gelmesiyle birlikte işveren tutanağı hazırlamalıdır. Kazanın nasıl meydana geldiği ayrıntılı olarak yazılmalıdır. Kazanın meydana gelmesinde şahit olan başka işçiler varsa bu işçilerin ifadelerine de yer verilmelidir. İşçide uzuv kaybı meydana gelmişse bu durumda mutlaka belirtilmelidir. İş kazası sonrasında iş yeri hekimi müdahalede bulunmuşsa bu hususa tutanakta yer verilmelidir. Kazanın gerçekleştiği yer fotoğraflanabilir. Böylece ilerde açılacak olan davalar açısında ispat aracı olarak kullanılabilir.
İş Kazası Tutanağı Tutulmazsa Ne Olur?
İş kazasının gerçekleşmesiyle birlikte işveren tarafından tutanağın tutulması zorunludur. Bu zorunluluk kanundan kaynaklanmaktadır. Ancak işveren tutanak düzenlemekten kaçınmış olabilir. Bu durumda kaza sonrasında tedavinin yapıldığı hastaneden rapor alınması önemlidir. Çünkü bu durumda davalarda ispat aracı olarak bu tutanak kullanılır. Yine iş verenin kazayı Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmesi gerekir. İşveren Sosyal Güvenlik Kurumu’na kazayı 3 iş günü içerisinde bildirmesi gerekir. (İş sağlığı ve Güvenliği 14/2-a).
Eğer işveren kazayı Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmiyorsa bu durumda işçi de bildirimde bulunabilir. Ancak işçi kendi adı ve hesabına bağımsız olarak çalışıyorsa kazayı bildirmesi gereken kişi, işçinin kendisidir.
İşverenin Sosyal Güvenlik Kurumuna kazayı bildirmemesi ve tutanak tutmaması halinde kendisine idari yaptırım uygulanacaktır. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 26. maddesinde işverenin yükümlülüklerini ihmal etmesi halinde ne tür yaptırımlar uygulanacağı belirlenmiştir. Bu yükümlülüklere uymayan işveren için gerçekleşen olayın özelliklerine bağlı olmak üzere 1500-2000 TL arasında idari para cezası uygulanır. Yine işveren iş kazası bildiriminde bulunmaması ve tutanak tutmaması halinde SGK tarafından ödenen iş görmezlik ödenekleri de işverenden tahsil edilir.
Sigortasız İşçinin İş Kazası Geçirmesi
İşçinin işe başlaması ile birlikte ilgili kurumlara bildirim yapılması ve işçinin sigortasının başlatılması işverenin yükümlülüğüdür. İşveren bu yükümlülüğünü yerine getirmemiş olabilir. Bu durumda işçi kaza geçirdiğinde haklarını talep etmesi mümkündür. Tedavi olduğu hastanede durumu hastane polisine bildirebilir. Ayrıca hastaneden rapor düzenlemesini isteyebilir. Yine iş kazasının tespiti için dava açılabilir.
İş Kazası Olduğunda Ne Yapılmalı?
Stajyer Av. MERVE ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
