Kabahatler Kanunu Açısından Kanunilik İlkesi
Kabahatler Kanunu Açısından Kanunilik İlkesi
Kanunilik İlkesi
Bireylerin toplum düzenine uyum sağlayabilmeleri için hukuk kurallarının açık ve belirgin olması gerekir. Hukuk kurallarının belirgin olması için de suç ve kabahatlerin kanunla düzenlenmiş olması gerekir.
Anayasa Madde 38 – Kimse, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.
Suç ve ceza zamanaşımı ile ceza mahkumiyetinin sonuçları konusunda da yukarıdaki fıkra uygulanır.
Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur.
Kanunilik ilkesi, birey hak ve özgürlüklerinin korunmasını amaçlar. Kanunilik ilkesi gereği, suçlar ve bunlara uygulanacak yaptırımlar önceden belirlenmesi gerekir. Kanun, toplumun birey için olduğu ilkesinden hareketle güçlü olan devlet karşısında bireyin temel hak ve hürriyetlerini özellikle suç ve cezaların belirliliği kıstasından yola çıkarak güvence altına almakta, egemen gücün keyfi uygulamalarından korumaktadır. Bu nedenle tüm suçların , kabahatlerin kanunla düzenlenmesi gerekir. Buna ilişkin olarak yaptırımlarında yine aynı kanunda yer alması gerekir. Kanunilik ilkesi Anayasa’nın 38. maddesinin 1. ve 3. fıkrasında görmekteyiz. Buna göre, kimse bir fiili işlediği zaman, o fiil kanunda suç olarak tanımlanmıyorsa o kişiye ceza verilemez. Yine bir suçun yaptırımının ne olduğu kanunda açıkça belirlidir. Belirlenmiş olan yaptırımdan daha ağır bir ceza verilemez.
Kabahatler Kanunu Açısından Kanunilik İlkesi
Kabahatler Kanunu’nda Kanunilik İlkesi Nasıl Düzenlenmiştir?
Türk Ceza Kanunu’nun 2. maddesinde suçta ve ceza kanunilik ilkesi düzenlenmiştir.
Suçta ve cezada kanunîlik ilkesi
Madde 2- (1) Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz.
Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz.
(2) İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz.
(3) Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz.
Kabahatler Kanunu’nun ise 4. maddesinde kanunilik ilkesi düzenlenmiştir.
Kanunîlik ilkesi
Madde 4- (1) Hangi fiillerin kabahat oluşturduğu, kanunda açıkça tanımlanabileceği gibi; kanunun kapsam ve koşulları bakımından belirlediği çerçeve hükmün içeriği, idarenin genel ve düzenleyici işlemleriyle de doldurulabilir.
(2) Kabahat karşılığı olan yaptırımların türü, süresi ve miktarı, ancak kanunla belirlenebilir.
Kabahat oluşturan fiillerin kanunda düzenlenebileceği düzenlenmeyenlerin ise idarenin düzenleyici ve genel işlemleriyle doldurabileceği belirtilmiştir. İarenin genel ve düzenleyici işlemlerinden kasıt; tüzük, yönetmelik gibi düzenleyici işlemlerden bahsedilmektedir. Tabi ki bu işlemlerin sınırı kanunun kapsam ve koşulları bakımından belirlediği çerçevede olması gerekir. Kabahatler Kanunu’nun amacı toplum düzenini, genel ahlakı, genel sağlığı, çevreyi ve ekonomik düzeni sağlamak ve korumaktır.
Türk Ceza Kanunu’nda da kanunilik ilkesi belirlenmiştir. Kabahatler Kanunu’nda da kanunilik ilkesi belirlenmiştir. Ancak Kabahatler Kanunu’nda Kanunilik ilkesi daha esnek bir sistemde kabul edilmiştir. Zira ilgili kanunda kabahatin belirlenmesinde ve yaptırımında ikili bir ayrıma gidilmiştir. Kabahat fiillerinin kanunda açıkça düzenlenebileceği aynı zamanda kanunun kapsam ve çerçevesinde kalmak suretiyle idarenin düzenleyici işlemleriyle de belirlenebileceği belirtilmiştir. Ancak kabahat fiillerinin yaptırımların türü, süresi ve miktarı ancak kanunla belirlenebilir. Bunlar idarenin düzenleyici işlemleri ile belirlenemez. Böylece idareye verilmiş olan yetki sınırlanmış ve keyfilik önlenmeye çalışılmıştır.
Kabahatler Kanunu Açısından Kanunilik İlkesi
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.