Kamu Davası Nedir | Kamu Davasına Katılma
Kamu Davası Nedir?
Kamu düzeni, kamu sağlığı, genel ahlak gibi toplumu ilgilendiren konularda suç işlenmesi halinde kamunun ya da devletin zarar görmesi durumunda işlenen bu suçun cezalandırılması için cumhuriyet savcısı tarafından kamu adına açılan davaya kamu davası denir. Kamu davasında davacı suçtan zarar gördüğü kabul edilen devlettir; bu nedenle kamu davasına “devletin kovuşturması” adı da verilir. Kamu davası asıl ceza davası ya da ikincil ceza davası biçiminde olabilir. Asıl ceza davası bir kimseye bir suç yüklenmesi ve bu suç yüklemenin yargılamasının yapılarak karara bağlanmasıdır. Yasal hakların geri verilmesi ve bir malın zor alımı amaçlarıyla açılan davalar da ikincil ceza davası örnekleri arasında yer alır.
Kamu Davası Hangi Durumlarda Açılır?
Savcının ceza davasını kendiliğinden (resen/re’sen) açması sistemi benimsenmiştir. Aynı şekilde, davayı sürdürmesi de zorunludur. Kamu davasından vazgeçilemez. Dava geri alınamaz. Dava süresince suçsuz olduğu kanısına varması durumunda da, beraatini talep edebilir. Ancak davayı kendiliğinden düşüremez.
Kamu malına zarar verdiğinizde, yaralamalı kavgaya karıştığınızda, ölüme sebebiyet verdiğinizde, yaralamalı trafik kazasına sebep olduğunuzda vs. hakkınızda kamu davası açılacaktır. Bu örneklerin çoğaltılması mümkün. Örneklerin ortak özelliği; ya devlete ya da toplumun tamamına karşı bir suç işleniyor olması.
Kamu Davasına Katılma
Cumhuriyet savcısı kamu davası sebebiyle açılan soruşturmanın ardında sanık ve olayın aydınlatılması için mağduru mahkeme huzurunda dinlemek üzere bir tebligat ile yapılacak olan duruşmaya çağırır. Duruşmada mağdurun şikayetçi olup olmadığı ve davaya katılıp katılmayacağı sorulur.
Şikayete bağlı olmayan suçlarda mağdur duruşma esnasında şikayetçi olmasa dahi kamu davası görülmeye devam edecektir. Ancak mağdurun kamu davasına katılabilmesi için şikayetçi olması – katılma talep etmesi gerekir.
Davaya katılmayı kabul eden mağdura yargılamayla ilgili tebligat yapılır, duruşmalara katılır, yargılama süreci hakkında bilgi sahibi olur ve bu süreci yakından takip eder. Ayrıca davaya katılan mağdur yargılama sonucunda verilen hükmü kanun yoluna taşıyabilir, itiraz edebilir.
Kamu Davası Nedir | Kamu Davasına Katılma
Kamu Davasına Giren Suçlar Nelerdir?
Kamu davası kamunun düzeni bozulma ya da devleti zarara uğratma gibi konularla doğrudan ilgili olduğundan suç unsuru teşkil eden bazı konularda talep edilmesine gerek kalmadan açılabilmektedir.
-Anayasal suçlar,
-Nitelikli dolandırıcılık,
-Çocuk düşürme,
-Kasten öldürme,
-Uyuşturucu ticareti olarak görülmektedir.
Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi, belirli bir yasal sınırı aşmayan suçlarda Cumhuriyet savcısının iddianame düzenlenmesini şüpheliye verdiği deneme süresi sonuna kadar geri bırakmasıdır. Kamu davasının açılmasının ertelenmesi olarak bilinen bu inisiyatif kamu davasının askıda kalmasına sebep olsa bile şüphelinin gözlenmesine devam edilmektedir.
Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Şartları Nelerdir?
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi için belirli şartların sağlanmış olması gereklidir. İlgili şartlar CMK 171/2-3 maddesinde aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:
Suçun adli para cezası veya üst sınırı 1 yılı aşmayan hapis cezası gerektiren suçlar arasında yer alması
Suçun takibinin şikayete bağlı suçlar kategorisinde yer alması
Kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verildiğinde şüphelinin yeniden suç işlemeyeceği izlenimini vermiş olması
Mağdur veya kamunun uğradığı ve savcılık makamı tarafından tespit edilen zararın suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle giderilmiş olması
Kamu Davasında Şikayet ve Şikayetten Vazgeçme
Takibi şikayete bağlı suçlar, TCK’da tek tek sayılmıştır. Takibi şikayete bağlı suçlarda kamu davası açılması mağdur veya suçtan zarar görenin şikayet başvurusu yapmasına bağlıdır. Şikayet başvurusu üzerine, Cumhuriyet savcısı soruşturma başlatarak suç işlendiğine ilişkin yeterli şüphe görürse bir iddianame düzenleyerek ceza mahkemesine kamu davası açar. Kamu davasında şikayetten vazgeçme, şikayetçinin daha önce yaptığı şikayetinden kovuşturma aşamasında vazgeçmesidir. Şikayetten vazgeçme, şikayete tabi suçlar açısından kamu davasının düşmesi sonucunu doğurur.
Şikayete Bağlı Suç Nedir?
Şikayete bağlı suç kısaca ceza davası açılabilmesi için mağdurun şikayetinin arandığı suçlara verilen isimdir. Bu tür suçlarda ya mağdur veya şikayet hakkı bulunan diğer ilgililerin şikayeti üzerine soruşturma başlatılır ya da soruşturma makamlarının bir şekilde haberdar oldukları suça konu eylemlerde sonradan mağdurun şikayetinin bulunup bulunmadığı sorularak, sonucuna göre soruşturma ilerlemektedir.
Şikayete bağlı bir suçta mağdurun şikayete konu suç ve failini öğrendikten sonra 6 ay içerisinde ilgili soruşturma makamlarına şikayette bulunması gerekir. Eğer suça konu eylemin ve failinin öğrenilmesinden itibaren 6 ay geçtikten sonra şikayette bulunulursa bu şikayete değer verilmez ve ceza davası açılamaz. Şikayete bağlı suçlarda şikayetten vazgeçme soruşturma aşamasında takipsizlik kararı verilmesine, kovuşturma aşamasında ise ceza davasının düşmesine sebebiyet verecektir.
Kamu Davası Ne Kadar Sürer?
Kamu davaları içeriği gereği diğer dava süreçlerinden farklı şekilde ilerleyebilmektedir. Temelde toplumsal düzene, devlete ve kamuya yönelik işlenebilen suçlara ilişkin talep edilmeden açılan davalar olarak ele alınmaktadır. Bununla beraber talep ya da istem sonucu da kamu davaları görülebilmektedir.
Zamanaşımı durumunun haricinde ise kamu davalarına ilişkin belirli bir zaman belirtmek pek mümkün olmayabilir. Çünkü delillerin toplanması, dava açılması ve dava sürecinde tanıklık, delil sunulması ve yeni gelişmeler nedeni dava süreci değişkenlik göstermektedir.
Kamu Davası Düşer Mi?
Şikayete bağlı kamu davalarında kamu davasının düşmesi için şikayet sahibinin şikayetini geri alması yeterlidir. Şikayete tabi olmayan suçlarda ise kamu davasının düşmesi için suçun oluşmadığının ispatı ve davalının ilgili davadan beraat etmesi gereklidir. Aksi taktirde kamu davası düşmemektedir.
Kamu Davası Nedir | Kamu Davasına Katılma
