Marka Çeşitleri
A) MAL MARKASI-HİZMET MARKASI
Mal markası; bir ürünün üzerine veya ambalajına konulan, malın hangi teşebbüs tarafından üretildiğini veya piyasaya sunulduğunu gösteren markadır. Örnek; “Duru” markası…
Hizmet markası ise; bir teşeşbbüsün hizmetlerini başka bir teşebbüsün mal ve hizmetlerinden ayırmak için kullanılır. Örnek; THY, AXA Sigorta …
B) FERDİ MARKA-ORTAK MARKA
Ferdi marka, gerçek veya tüzel kişilerin tek başlarına veya elbirliğiyle kullandıkları markaya denir. Bir markaya elbirliği ile sahip olan paydaşlar, diğer paydaşların izni olmaksızın marka üzerinde tek başına tasarrufta bulunamaz. Zira marka hakkı bir bütündür.
Ortak marka, gerçek veya tüzel kişilerin yeni bir tüzel kişilik oluşturmadan bir araya gelerek aralarında yaptıkları sözleşme hükümleri çerçevesinde sahip oldukları ve kullandıkları markadır.
Birliğe (gruba) üye olan her bir kişi, markanın tümü üzerinde hak sahibi olup markayı tek başına kullanabilir.
Ortak marka, holding markası ile karıştırılmamalıdır. Holding markası, faaliyetler alanları farklı olabilen, ancak aynı aynı hakimiyet çatısı altında bulunan işletmeler tarafından kullanılan markalardır. Holding markası, hakim tüzel kişi (çoğunlukla holding) adına tescilli olup, bağlı işletmeler tarafından da kullanılan ferdi bir markadır.
C) GARANTİ MARKASI
Garanti markası, marka sahibinin izni ve kontrolü altında farklı işletmeler tarafından kullanılan, söz konusu işletmelerin ürettikleri mal veya sundukları hizmetlerin ortak özelliklerini, üretim usullerini, coğrafi kaynaklarını ve kalitesini garanti etmeye yarayan işaret olarak tanımlanabilir. Örneğin “TSE” markası…
D) ALELADE MARKA-TANINMIŞ MARKA
Alelade marka, yurt içinde ya da yurt dışında ilgili çevreler tarafından bilinmeyen ve belirli bir ürünle ya da hizmetle özdeşleşmemiş markadır.
Alelade markanın aksine tanınmış marka, belli şartların varlığı halinde tescil edildiği mal ve/veya hizmetler dışında da koruma sağlayan markadır. Tanınmış markanın ne ulusal ne de uluslararası mevzuatta tanımı bulunmamaktadır.
Marka Olabilecek İşaretler
E) VEKİL MARKASI
Bir yabancı işletme Pazar şartları nedeniyle markasının Türkie’de kendi adına değil de vekili (temcilcisi) adına tescil edilmesine izin verebilir. Bu tür markalara vekil markası denir.
F) TESCİLLİ MARKA-TESCİLSİZ MARKA
Türk Hukukunda marka koruması kural olarak tescil ile kazanılır. Dolayısıyla ancak usulüne uygun olarak Türk Patent’te tescil edilmiş markalar SMK’nın sağladığı haklardan ve korumadan yararlanır.
Marka hukukumuzda tescil ilkesi geçerli olmakla birlikte, SMK, istisnai olarak, marka hakkının tescile dayanmadan ilk kullanım yoluyla da elde edilebileceğini ve korunabileceğini kabul etmiştir. Ayrıca tescilsiz markalar haksız rekabet hükümlerine göre de korunur.
G) SERİ MARKA
Seri Marka, b,r teşebbüs tarafından tescil edilip kullanılan markanın asli unsuru muhafaza edilerek ve markanın bu teşebbüs ile bağlantısı ve tüketici nezdinde bıraktığı izlenim de korunmak suretiyle, önceki markada yer alan asıl unsurun yanına başkaca tali unsur veya unsurlar eklenerek, önceki markanın kapsadığı mal veya hizmetlerin tüketiciye yenilenmiş bir marka imajı sunulmasıdır. Örneğin; “Ece Man”, “Ece Woman”, “Ece Baby”…
