Müsadere Nedir – Müsadere Kararı 2023
Müsadere Ve Müsadere Kararı Nedir ?
Müsadere, mahkeme tarafından suç ile ilişkisi olduğu düşünülen eşya veya kazançların devlet nezdinde saklanmasına karar verilmesi olarak ifade edilebilir. Söz konusu eşyaların el konulabilmesi için işlenen suç ile bağlantısı olması veya iyi niyetli 3. kişilerin elinde olmaması gibi bir takım şartların varlığı da gerekmektedir. Müsadere kararı ise mahkeme tarafından suça konu eşya veya kazancın zorla el konulmasına ilişkin verilen karara denmektedir. Hukukumuzda genel müsadere Anayasa Madde 38 kapsamında yasaklanmıştır.
Müsadere Türleri Nelerdir?
Ulusal hukukumuzda müsadere kurumu Türk Ceza Kanunu Madde 54 ve 55 kapsamında düzenlenmiş olup; eşyanın (mal) müsaderesi ve kazanç (para) müsaderesi olarak iki farklı şekilde incelenebilir.
EŞYA MÜSADERESİ NEDİR?
Koşulları:
-Eşyanın suçta kullanılması, kullanılmak üzere hazırlanması veya suçtan meydana gelmesi gerekir.
-Kasıtlı bir suçun işlenmiş olması gerekir.
-Eşyanın iyi niyetli üçüncü kişilere ait olmaması gerekir.
-Oranlılık ilkesinin dikkate alınması gerekir. (Suçta kullanılan eşyanın müsadere edilmesi, işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğuracaksa ve bu nedenle hakkaniyete aykırılık oluşacaksa, müsadereye hükmedilmeyebilir.)
KAZANÇ MÜSADERESİ NEDİR?
Suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddî menfaatlerin müsaderesine karar verilir. Bu fıkra hükmüne göre müsadere yapılabilmesi için maddi menfaatin suçun mağduruna iade edilememesi gerekir.
Müsadere konusu eşya veya maddî menfaatlere el konulamadığı veya bunların merciine teslim edilmediği hâllerde, bunların karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine hükmedilir.
Burada unutmamanız gereken husus; “müsadere kararının verilebilmesi için, maddi menfaatin suçun mağduruna iade edilememesi gerekir” kuralıdır.
Eşya müsaderesi
Madde 54– (1) İyiniyetli üçüncü kişilere ait olmamak koşuluyla, kasıtlı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen ya da suçtan meydana gelen eşyanın müsaderesine hükmolunur. Suçun işlenmesinde kullanılmak üzere hazırlanan eşya, kamu güvenliği, kamu sağlığı veya genel ahlak açısından tehlikeli olması durumunda müsadere edilir. (Ek cümle: 24/11/2016-6763/11 md.) Eşyanın üzerinde iyiniyetli üçüncü kişiler lehine tesis edilmiş sınırlı ayni hakkın bulunması hâlinde müsadere kararı, bu hak saklı kalmak şartıyla verilir.
(2) Birinci fıkra kapsamına giren eşyanın, ortadan kaldırılması, elden çıkarılması, tüketilmesi veya müsaderesinin başka bir surette imkansız kılınması halinde; bu eşyanın değeri kadar para tutarının müsaderesine karar verilir.
(3) Suçta kullanılan eşyanın müsadere edilmesinin işlenen suça nazaran daha ağır sonuçlar doğuracağı ve bu nedenle hakkaniyete aykırı olacağı anlaşıldığında, müsaderesine hükmedilmeyebilir.
(4) Üretimi, bulundurulması, kullanılması, taşınması, alım ve satımı suç oluşturan eşya, müsadere edilir.
(5) Bir şeyin sadece bazı kısımlarının müsaderesi gerektiğinde, tümüne zarar verilmeksizin bu kısmı ayırmak olanaklı ise, sadece bu kısmın müsaderesine karar verilir.
(6) Birden fazla kişinin paydaş olduğu eşya ile ilgili olarak, sadece suça iştirak eden kişinin payının müsaderesine hükmolunur.
Müsadere Nedir – Müsadere Kararı 2023
Kazanç müsaderesi
Madde 55– (1) Suçun işlenmesi ile elde edilen veya suçun konusunu oluşturan ya da suçun işlenmesi için sağlanan maddi menfaatler ile bunların değerlendirilmesi veya dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan ekonomik kazançların müsaderesine karar verilir. Bu fıkra hükmüne göre müsadere kararı verilebilmesi için maddi menfaatin suçun mağduruna iade edilememesi gerekir.
(2) Müsadere konusu eşya veya maddi menfaatlere elkonulamadığı veya bunların merciine teslim edilmediği hallerde, bunların karşılığını oluşturan değerlerin müsaderesine hükmedilir.
(3) (Ek: 26/6/2009 – 5918/2 md.) Bu madde kapsamına giren eşyanın müsadere edilebilmesi için, eşyayı sonradan iktisap eden kişinin 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun iyiniyetin korunmasına ilişkin hükümlerinden yararlanamıyor olması gerekir.
Müsadere Nedir – Müsadere Kararı 2023
Müsaderenin Usulü ve Şartları Nedir?
Müsadere uygulamalarını belirli usulü ve şartları vardır.
Müsadere kararı uygulanacak eşya ya da paranın iyi niyetli üçüncü bir kişiye aitliği ve ilişiği olmaması gerekir.
Suçta kasıt var ise müsadere uygulanabilir.
Yasak eşyalar (hint keneviri, silah, bomba gibi) herhangi bir suç işlenmemiş olsa dahi müsadere uygulamasına tabidir.
Müsadere orantılılık ilkesine uygun olarak uygulanır.
Taksirle oluşan suçlarda müsadere yapılamaz.
Suç ve Müsadere İlişkisi Nedir?
Yargılama neticesinde müsaderesine karar verilen malvarlığının, mutlaka suçla arasında ilişki olması gereklidir.
Eşya veya para;
Suçun işlenmesinde kullanılmışsa,
Suçun işlenmesine tahsis edilmişse,
Suçtan elde edilmişse,
Müsadere edilir. Suçta kullanılmamış, ancak kullanılmak üzere hazırlanmamış eşya veya para müsadere edilemez. Bu tür eşya veya paraların kamu sağlığı, kamu güvenliği veya genel ahlak açısından tehlikeli olduğu kanaati oluşması durumunda, müsaderesine hükmedilebilir.
Müsadere Usulü
Müsadere usulü 5271 sayılı CMK ile düzenlenmiştir. Müsadere kararı verilmesi gereken hâllerde, kamu davası açılmamış veya kamu davası açılmış olup da esasla beraber bir karar verilmemişse; karar verilmesi için, Cumhuriyet savcısı veya katılan, davayı görmeye yetkili mahkemeye başvurabilir (CMK m.256/1).
Kamu davası açılmış olup da iade edilmesi gereken eşya veya malvarlığı değerleri ile ilgili olarak esasla birlikte bir karar verilmemiş olması durumunda, mahkemece re’sen veya ilgililerin istemi üzerine bunların iadesine karar verilir (CMK m.256/2).
256 ncı maddeye göre verilmesi gereken kararlar, duruşmalı olarak verilir (CMK m.257/1). Müsadere veya iade olunacak eşya veya diğer malvarlığı değerleri üzerinde hakkı olan kimseler de duruşmaya çağrılır. Bu kişiler, sanığın sahip olduğu hakları kullanabilirler (CMK m.257/2). Çağrıya uymamaları, işlemin ertelenmesine neden olmaz ve hükmün verilmesini engellemez (CMK m.257/3).
256 ncı maddeye göre verilecek hükümlere karşı Cumhuriyet savcısı, katılan ve 257 nci maddede belirlenen kişiler için istinaf yolu açıktır (CMK m.258).
Suç konusu olmayıp sadece müsadereye tâbi bulunan eşyanın müsaderesine sulh ceza hâkimi tarafından duruşma yapılmaksızın karar verilir (CMK m.259).
Müsadere Nedir – Müsadere Kararı 2023
6831 sayılı Orman Kanunu’na Göre Müsadere
6831 sayılı Orman Kanunu’na Göre Müsadere m.108/4’de düzenlenmiştir. Maddeye göre, “Bu Kanunda yazılı suça konu olan her türlü orman emvali, nakil vasıtaları ve suç aletleri Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre müsadere edilir.” denilmektedir. Bu düzenlemede her ne kadar her türlü orman emval, nakil vasıtaları ve suç aletleri tabiri kullanılmış olsa da TCK’daki genel hükümler uygulanacağı için iyi niyetli kişilere ait eşyalar müsadere edilemeyecektir.
Müsaderenin Hukuki Nitelikleri Nelerdir?
Müsaadere sistemi; Türk yargı sisteminde işlenen suçlara ilişkin ceza sistemi, suça ilişkin öngörülen cezalar ve uygulanan güvenlik tedbirleri olmak iki başlık altında düzenlenir. Müsadere, güvenlik tedbirine konu hukuki işlemlerdir.
Müsaderenin hukuki sonuçları;
-Suça ilişkin yapılan yargılama sonucunda, yargılanan kişi mahkumiyet kararı almamış olsa bile, suça konu eşya, para ve malın müsaderesinde hukuki bir engel bulunmaz.
-Bir suça ilişkin yapılan yargılamalarda, yargılanan kişinin mahkumiyeti durumunda, mahkum edilenin aleyhine olan durumlar ortaya konmadan karar temyiz edilmemişse, Yargıtay tarafından suçlu aleyhine hüküm bozulmaz. Bu durumdan sanığın kazanılmış hakları korunur. Müsadere işleminde bu durum söz konusu değildir. Yargılama aşamasında suça konu eşyanın, paranın müsaderesine karar verilmemiş olması, sanık açısından hak oluşturmaz. Sanık aleyhine müsadere kararı mahkemenin her aşamasında verilebilir.
Müsadere Kararları İçin Zamanaşımı Süresi
Müsadere kararları için zamanaşımı süresi 20 yıldır. Zamanaşımı müsadere kararına hükmedilmesi ile başlar. Zamanaşımı süresi dolmasına rağmen kararın infazı gerçekleştirilemeyen mal, para ve kazançlar müsadere edilemez.
Müsadere Nedir – Müsadere Kararı 2023
