Nişanın Bozulması Sebebiyle Hediyelerin İadesi Aydın
Nişanlanma evlenme vaadiyle olur. Nişanın bozulması halinde evlenmekten de vazgeçilmiş olur. Bu halde nişan bozulduğu zaman da verilen hediyeler geri istenebilir. Verilen ziynet eşyaları, ev, araba gibi şeyler iade edilmelidir. Eğer takılan takılar kaybolmuşsa yahut altınlar bozdurulmuşsa değerinin para olarak geri verilmesi gerekir. Tabi ki bağışlanmış olan hediyelerde geri istenebilir. Örneğin nişan hediyesi olarak bir ev bağışlanmışsa nişanın bozulması sonucunda iadesi istenir.
Türk hukukunda nişanlılık ilişkisinin evlenme dışında bir sebeple bozulmuşsa bu durumun 3 tane hukuki sonucu vardır.
Bu halde bu hukuki sonuçlar: Maddi tazminat, manevi tazminat ve nişanda verilen hediyelerin iadesi. Nişan hediyelerinin iadesi Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiştir.
TMK Madde 122- Nişanlılık evlenme dışındaki bir sebeple sona ererse, nişanlıların birbirlerine veya ana ve babanın ya da onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş oldukları alışılmışın dışındaki hediyeler, verenler tarafından geri istenebilir.
Nişan Hediyelerinin İadesinin İstenmesinin Şartları
- Nişanlılık evlilik dışında bir sebeple bitmiş olmalıdır.
- Verilen hediyelerin maddi olarak değeri olmalıdır.
- Verilen hediyeler nişanlılık sebebi ile verilmiş olmalıdır.
- Hediyeler alışılmışın dışında olmalıdır. Alışılmış hediyelerin iadesi olmaz.
Hediyenin hangi ölçüde alışılmışın dışında olacağı konusunda tam net bir sınır çizilmemiştir. Ancak Yargıtay kararlarına bakıldığında kıyafet yahut ısmarlanan yemek, çiçek, çikolata gibi şeyler alışılmış olağan hediyedir. Aynı zamanda kişilerin evlilik birliği kurma kararı vermeden önce birbirlerine vermiş oldukları hediyelerin iadesi istenemez. Bununla birlikte kullanılmakla tüketilebilen yahut kullanımla beraber eskiyen hediyelerin iadesi istenemez. Örneğin ayakkabı gibi.
Nişan hediyelerinin iadesi istenirken hangi tarafın kusurlu olduğu yahut kimin yüzünden nişanın bozulmuş olduğunun bir önemi yoktur.
Nişan Hediyelerinin İadesi Davasında Davacı Ve Davalı
TMK madde 122’de kimlerin nişan hediyelerini geri isteyebileceği belirtilmiştir. Nişanlılar, anne, baba ve onlar gibi davrananların, diğer nişanlıya vermiş olduğu hediyeler istenebilir. Örneğin, nişanlı kızın halası, nişanda erkeğe değerli bir saat hediye etmişse; davayı nişanlı kızın halası açar. Çünkü hediyeyi hala vermiştir.
Nişan Hediyelerinin İadesi Davasında Kusur Aranır Mı?
Nişanın bozulması halinde 3 hukuki sonucu var demiştik. Bunlardan ikisi maddi veya manevi tazminat idi. Maddi veya manevi tazminat davasını açabilmek için davalının kusurlu olması gerekir. Ancak nişan hediyelerinin iadesi davasında kimin kusurlu olduğunun bir önemi yoktur. Davanın açılabilmesi için nişanın, evlilik birliği kurulması dışında başka bir sebeple bozulmuş olması yeterlidir.
Nişan Hediyelerinin İadesi Davasında Zamanaşımı
Nişanın evlilik dışında başka bir sebeple bozulması halinde; verilen hediyelerin iadesini isteyen taraf, nişanın sona ermesinden itibaren 1 yıl içerisinde davayı açmalıdır.
Nişan Hediyelerinin İadesi Davasında Görevli Mahkeme
Nişan hediyelerinin iadesi davasında görevli mahkeme Aile Mahkemesidir.
Nişanın Bozulması Sebebiyle Hediyelerin İadesi Aydın
Nişanda Verilen Hediyenin Geri Verilme Olanağı Yoksa Hangi Dava Açılır?
Eğer nişanda verilen hediyenin geri verilmesi imkansızsa sebepsiz zenginleşme hükümlerinden yararlanılabilir.
Yargıtay Kararları
Mahkeme tarafından da, salon, gelinlik ve davetiye giderleri ile katlandığı maddi fedakarlıklar karşılığında TMK.nun 120.maddesi kapsamında 2.000 TL maddi tazminata hükmedilmiştir.
Ancak, TMK’nın 122.maddesine göre, nişanlılık evlenme dışında bir nedenden dolayı sona ererse, nişanlıların birbirlerine vermiş oldukları, alışılmışın dışındaki hediyeler geri istenebilir. Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz. Nişanın bozulması halinde alışılmışın dışındaki hediyeler aynen, mevcut değilse mislen geri verilir veya karşılığı sebepsiz zenginleşme kurallarına göre, geri istenir. Hediyelerin verildiği ve iade edilmediği hususu her türlü delil ile ispat edilebilir.
- 3. Hukuk Dairesi 2017/1159 E. , 2018/11427 K.
Davacı dava dilekçesinde taraflar arasında nişan ve imam nikahı yapıldığını, resmi nikah olmaksızın yapılan düğün sonrası davalı ve ailesi ile beraber yaşadıklarını, davacının resmi nikah teklifine rağmen davalının resmi nikah yapmadığını, belirterek düğünde takılan ziynet eşyalarını, mehir senedinde yazılan eşyaların iadesini, çeyiz eşyalarının bedelini ve maddi tazminat ile manevi tazminata hükmedilmesini talep etmiştir. Bu doğrultuda davalı tarafın savunmalarında da bu husus doğrulanmakla tarafların nişandan sonra düğün yaparak gayri resmi şekilde uzun süre bir arada yaşadıkları anlaşılmıştır. Yukarıda yapılan açıklamalar da dikkate alındığında somut durumda nişanlılığa dair aile hukuku kapsamında korunacak bir birliktelik söz konusu olmayıp, taraflar arasındaki uyuşmazlık da haksız fiil olarak nitelendirileceğinden, taraflar arasındaki ilişkinin aile hukuku prensiplerine göre değil, borçlar hukuku kurallarına ve özellikle de haksız fiile ilişkin hükümlere göre değerlendirilmesi gerekmektedir.
Nişanın Bozulması Sebebiyle Hediyelerin İadesi Aydın
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
