Profesyonel Futbolcu Sözleşmeleri
Profesyonel Futbolcu Sözleşmelerine aykırılık hallerinde taraflar bazı haklara sahiptir. En başta yükümlüklerini yerine getirmeyen tarafa karşı diğer tarafta kendi yükümlülüklerini yerine getirmekten imtina edebilir, varsa zararlarının tazminini isteyebilir, sözleşmeyi fesih edebilir.
Taraflar yapacakları sözleşme ile fesih hakkı için özel durumlar ön görmüş olabilirler. Örneğin kulübün küme düşmesi durumunda, kulübün Avrupa müsabakalarına katılamamış olması durumunda taraflara fesih hakkı tanınmış olabilir. Fakat bu hak kötüye kullanılamaz.
Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatının 26.maddesinde de düzenlenmeler yapılmıştır. Buna göre fesih hakkını kullanmak isteyen taraf, fesih açıklamasını içerisin ihtarnameyi karşı tarafa göndermelidir. TFF, anılan ihbarnamelerin suretlerini tebellüğ ettiğinde feshi kayıtlarına işler ve bu işlemi taraflara bildirir.
Fesih halinde futbolcu, ancak yeni transfer olacağı kulübün feshin hukuki ve sportif cezai sonuçlarından müteselsilen sorumlu olduğunu kabul ettiğini belirten taahhütnameyi imzalaması halinde transfer olabilir.
Gerek kulübün gerekse futbolcunun fesih bildirimlerini bilgi için TFF’ye de göndermek zorundadırlar.
Profesyonel Futbolcu Sözleşmesini koruma dönemi içerisinde haklı bir sebebe dayanmaksızın fesih eden taraf diğer tarafa tazminat ödeyebileceği gibi, ayrıca Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı’nın 26. maddesi uyarınca kendisine karşı bazı sportif cezalarda uygulanabilir.
Koruma dönemi Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı’nın 2 maddesinde belirtilmiştir. Buna göre koruma dönemi; Profesyonel futbolcunun 28 yaşından önce imzaladığı sözleşmelerin yürürlüğe girmesini takip eden (önce gelen esas alınmak şartıyla) üç yıllık veya üç sezonluk dönemi ya da profesyonel futbolcunun 28 yaşından sonra imzaladığı sözleşmelerin yürürlüğe girmesini takip eden (önce gelen esas alınmak şartıyla) iki yıllık veya iki sezonluk dönemi ifade eder.
Sportif cezalar Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı’nın 27. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre haksız feshin koruma dönemlerinde futbolcular tarafından gerçekleştirilmesi halinde futbolcuya altı ay süreyle resmi müsabakalardan men cezası verilir. Ağırlatıcı sebeplerin varlığı halinde, söz konusu men cezasının süresi on iki aya kadar çıkarılabilir. Her halükarda bu sportif cezalar futbolcunun yeni bir kulübe tescilinden sonraki ilk resmi müsabakadan itibaren başlar.
Koruma döneminden sonra sözleşmenin herhangi bir haklı sebep veya sportif haklı sebep olmaksızın feshi sportif cezalara sebebiyet vermez. Bununla birlikte koruma dönemi dışında futbolcunun sözleşmesini tescil edildiği kulübün ilgili sezondaki son resmi maçından itibaren 15 gün içinde feshetmemesi halinde futbolcuya disiplin cezaları uygulanabilir.
Sportif cezalara ancak talep üzerine Uyuşmazlık Çözüm Kurulu tarafından verilebilir.
Bunun için TFF tarafından bu talimatın 26. maddesi uyarınca yapılan bildirimi takip eden transfer ve tescil döneminin sonuna kadar Uyuşmazlık Çözüm Kurulu’na müracaat edilmesi şarttır. Bu süre hak düşürücü süre niteliğindedir.
FUTBOLCU SÖZLEŞMESİNİN KULÜP TARAFINDAN HAKLI FESHİ:
Kulüp PFSTT’nin 27. maddesinde yazılı hallerin gerçekleşmesi halinde sözleşmeyi tek taraflı olarak fesih hakkına sahiptir:
Futbol faaliyeti dışında, saha dışı etmenlerden kaynaklı hastalık veya istirahatin altı ayı aşması,
Futbolcunun en az altı ay hak mahrumiyeti veya müsabakadan men cezası almış olması,
Futbolcunun bu talimatın 25. maddesinde sayılan yükümlülüklerini ağır surette ihlal etmesi,
Futbolcu Temsilcileri Talimatına aykırı davranışlar nedeniyle en az 4 resmi müsabakadan men cezası almış olmasıdır.
Bu durumlarda kulüp sözleşmeyi fesih etmek istiyor ise futbolcuya göndereceği bir ihtarname ile edimini uygun bir süre içerisinde yerine getirmesini bildirmek zorundadır. Futbolcu, söz konusu süreye rağmen edimlerini yerine getirmediği takdirde kulüp süresinin sona ermesinden ancak 7 gün sonra sözleşmeyi fesih edebilir. Yani futbolcunun edimlerini yerine getirmemesi halinde kulüp derhal sözleşmeye fesih edememektedir.
SÖZLEŞMENİN KULÜP TARAFINDAN HAKSIZ FESHİ:
Futbolcunun kulübün haklı fesih şartlarına aykırı tutum ve davranışlar sergilememesine rağmen kulübün sözleşmeyi feshi haksız fesih olarak adlandırılır. Günümüzde pek rastlanmayan bir durumdur. Fesih sonrasında ise muhatap futbolcu feshi gerçekleştiren kulübe alacaklarından dolayı dava açabilir. Borçlar Kanunu madde 438’e göre de işveren haklı neden olmaksızın sözleşmeyi derhal feshederse işçi, sözleşme süresine uyulmaması durumunda, bu sürelere uyulmuş olsaydı kazanabileceği miktarı da isteyebilir.
MADDE 28- FUTBOLCUNUN FESİH HAKKI
(1) Kulüp futbolcunun ücretlerini ödemekte temerrüde düştüğü takdirde,
(2) Kulüp sözleşmeden kaynaklanan diğer edimlerini ifada temerrüde düştüğü takdirde,
Profesyonel futbolcu sözleşmesinin feshinde, taraflar açısından haklı neden teşkil edebilecek durumlar yukarıda yer alan Talimat hükümlerinde sayılanlar ile sınırlı değildir .
Bu haller dışında , Borçlar Kanunu’nun hizmet sözleşmesinde yer alan hükümler hatta İş kanununda yer alan sebepler haklı fesih sebebi olarak kıyas yoluyla görülebilir . Nitekim sözleşmesel ilişkiyi çekilmez hale getiren durumlar çok çeşitli şekillerde ortaya çıkabileceği için , bunların tek tek Talimatta yer alması beklenemez
Haklı nedenle fesih hakkı sözleşme ile kaldırılamayacağı gibi , bu haktan feragat etmek de mümkün değildir.
Profesyonel Futbolcu Sözleşmesinin Haksız nedenle Feshi
Haklı neden teşkil edecek bir olayın henüz meydana gelmemiş o, dolayısıyla haklı nedenle fesih imkanı doğmamış iken, hizmet sözleşmesinin taraflardan birince fesih edilmesi hali ‘’ haksız fesih’’ olarak isimlendirilmektedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki, profesyonel futbolcu sözleşmesinin haklı bir nedene dayanılmaksızın kulüp veya futbolcu tarafından feshedilmesi durumunda i feshin geçerli ya da geçersizliğine ilişkin PFSTT’de bir hüküm yer almamaktadır. Bu bakımdan sözleşmenin haksız feshi durumunda, sözleşmenin hüküm doğurmaya devam edip edemeyeceği hususunda açık bir düzenleme mevcut değildir. Ancak PFSTT’nin profesyonel futbolcu sözleşmesinin sona ermesinin sonuçlarını düzenleyen altıncı bölümünde yer alan ve ‘’Sportif Cezalar ‘’ başlığını taşıyan m.30/1’de ‘’ profesyonel futbolcu sözleşmelerinin … haklı bir sebebe dayanmadan feshedilmesi halinde, tazminat ödeme yükümlülüğünün …’’ doğacağından bahsedilir.
Profesyonel futbolcu sözleşmesinin, kulüp tarafından haksız feshi durumunda, doktrindeki ağırlıklı görüşe göre kulüp, alacaklı temerrüdüne düşer. Başka bir anlatımla, işçi tarafından sunulan iş görme edimini haklı bir sebebi olmadan kabul etmeyen işveren, alacaklı temerrüdüne düşmektedir.
Görüşü savunanlar, belirli süreli hizmet sözleşmesinde kural olarak taraflara bir bildirimli (olağan) fesih imkanının tanınmadığından yola çıkmaktadırlar.
Hiçbir neden gösterilmesine gerek olmadan fesih yani bildirimli fesih hakkı, sadece belirsiz süreli hizmet sözleşmeleri için kabul edildiğinden belirli süreli hizmet sözleşmesinde haksız feshin geçerli bir fesih olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
Bu bakımdan işverenin belirli süreli hizmet sözleşmesini feshetmesi durumunda fesih geçersiz sayılacak ve TBK 408 uyarında işçi (futbolcu) taahhüt ettiği işi yapmaya mecbur olmaksızın sözleşmedeki ücreti isteyebilecektir. Haksız fesih geçersiz sayıldığından hizmet ilişkisi, işçi sözleşmeyi haklı nedenle feshetmedikçe, sözleşme belirlenen süre boyunca devam edecektir.
Doktrinde yer alan başka bir görüşe göre, işveren, işçinin iş görme edimini kabul etmemekle alacaklının yol açtığı ifa imkansızlığı meydana gelmektedir. (TBK 136). Hizmet sözleşmesinden doğan, işçi için iş görme, işveren için ise iş verme borçlarının cebri icra yoluyla aynen yerine getirilmesi mümkün olmadığından, burada ifa imkansızlığından bahsetmek gerekecektir.
Başka bir anlatımla, sözleşmeyi haklı bir sebebe dayanmadan fesheden işveren, işçinin çalışmasına engel olarak işçinin ifasını imkansız kılmaktadır. Dolayısıyla tarafların haklı bir nedene dayanmadan hizmet sözleşmesini feshetmeleri kusurlu bir ifa imkansızlığı oluşturur ve sözleşme kendiliğinden sona erer. Bu görüş temerrüt görüşü ile açıklanamayacağından futbolcunun ücret talebi işverenin işçiye ödeyeceği tazminat niteliğinde olacaktır.
Karşılıklı sona erdirme
Kulüp ile futbolcu arasındaki sözleşme, futbolcunun başka bir kulübe transferi söz konusu olduğu durumda tarafların anlaşarak sözleşmeyi sona erdirmeleridir. Fakat bu işlemin meydana gelmesi için Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı’nın 26.maddesi gereğince belirtilen belgelerle birlikte TFF’ye gidilmesi gerekmektedir.
MADDE 26 – KARŞILIKLI SONA ERDİRME
Karşılıklı sona erdirmenin kayıtlara işlenebilmesi için buna ilişkin sözleşmenin aşağıda belirtilen belgelerle birlikte TFF’ye ibrazı zorunludur:
a) Kulübü temsile yetkili kişileri belirleyen noter tasdikli imza sirküleri,
b) Futbolcunun, imza tarihinden en geç 30 gün önce düzenlenmiş ve ilgili kulüple yapacağı sona erdirme sözleşmesinde kullanılacağına ilişkin açıklamayı da içeren noter tasdikli imza beyannamesi, vekil aracılığı ile imzalanan karşılıklı sona erdirme sözleşmeleri için vekilinin imza beyannamesi.
Sözleşmenin karşılıklı sona ermesi ancak bu yolla hüküm ifade edebilir.
Profesyonel Futbolcu Sözleşmeleri
