Radyasyon Yayma Suçu | 2023
RADYASYON
Radyasyon kendini dalga veya parçacık olarak gösterir. Dalga olarak değerlendirildiğinde elektrik ve manyetik titreşimlerin uzay boyunca hareketi, parçacık olarak değerlendirildiğinde yüklü veya yüksüz bir maddenin hareketi anlaşılır. Bununla beraber, ışık fotonları gibi yüksüz ve saf enerjiden oluşan kütlesiz form da radyasyondur. Geniş anlamda tanımlandığında radyasyon elektromanyetik dalgaları (görünür ışık da buna dahildir), mikrodalga, radyo dalgaları, morötesi ve kızılötesi ışınları, x-ışınlarını, gama ışınlarını, alfa, beta gibi yüklü parçacıkları ve yüksüz nötronları kapsamaktadır.
Radyasyonun Etkileri
Radyasyonun etkileri, söz konusu olduğunda özellikle insan sağlığı üzerinde pek çok etki yaptığı görülmektedir. Bazıları radyasyon yanıkları, kanser ve gelecek nesillerde genetik bozukluklar şeklinde ortaya çıkabilen bu radyasyona maruz kalmanın etkileri çok büyük miktarlarda olduğu takdirde ani ölümlere kadar çıkabilmektedir. Bu bakımdan bu etkileri incelerken erken dönemde ortaya çıkan etkiler ve uzun dönemde ortaya çıkan etkiler olmak üzere ikiye ayırmak gerekmektedir.
Radyasyonun erken etkileri: Çok büyük dozlarda radyasyona maruz kalındığı zaman birkaç saat ya da birkaç hafta içerisinde yarattığı etkilerdir. Bunlar radyasyona maruz kalındıktan sonra çok kısa bir süre evvel meydana geldiğinden dolayı erken etkiler olarak nitelendirilmektedir. Bunlar öldürücü nitelikteki etkilerdir. 1-2 gün içerisinde 6 Sv dozda radyasyona maruz kalan kişilerde başta gözlerde olmak üzere bazı hasarlar görülmektedir.
Göz lenslerinin berraklığını kaybetmesi, bulanık görme söz konusu olabilmektedir. Yani gözde katarak dediğimiz hastalığın oluşmasına neden olabilmektedir. Bunun yanı sıra vücudun herhangi bir yerinde bir kerede 10 Sv doz miktarının aşılması durumunda ikinci derecede ısı yanıklarının sonuçlarına benzer ciddi yanıklar oluşması ve ciltte doku hasarlarının meydana gelmesi söz konusudur.
Radyasyonun uzun dönemdeki etkileri: Radyasyon hastalıkları ve yanıklarına neden olabilecek derecedeki yüksek seviyelerde ışınlamalara maruz kalma olayları nadiren de görülüyor olsa bile ülkemizde bugüne dek ciddi yaralanma ya da ölümle sonuçlanan herhangi bir olay yaşanmamıştır. Ancak bazı küçük hatalara bağlı olarak ya da bilinçsiz ve dikkatsizce davranılmasına bağlı olarak birkaç küçük radyasyon yanığı olayı söz konusu olmuştur. Düşük dozda alınan radyasyonun ilerideki yıllarda gösterdiği etkiler radyasyonun uzun dönemdeki etkileri olarak adlandırılmaktadır. Işınlanmaya maruz kalan kişide sonraki yıllarda kanser oluşması ya da çocuklarında genetik bozukluklar meydana gelmesi bu etkiler arasında değerlendirilmektedir.
Radyasyon yayma suçu nedir, radyasyon yayma suçunun cezası nedir?
Radyasyon yayma suçu, TCK 172. maddesinde Topluma Karşı Suçlar başlığı altında açıklanmıştır. Buna göre; Bir başkasını, sağlığını bozmak amacı ile ve bu amacı gerçekleştirmeye elverişli olacak şekilde radyasyona maruz bırakan kişi, üç yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Belirsiz sayıda kişilerin sağlığını bozmak amacı ile ve bu amacı gerçekleştirmeye elverişli olacak şekilde radyasyona tabi tutulması halinde, radyasyon yayma suçunun temel şekline nazaran daha ağır ceza öngörülmüştür. Fiilin belirsiz sayıda kişiye karşı işlenmiş olması beş yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunması sebebidir. Bu suç için özel bir aynı neviden fikri içtima kuralı öngörülmüş olduğundan, ceza ayrıca TCK’nın 43/2. maddesi uyarınca artırılmayacaktır.
Bir başkasının hayatı, sağlığı ya da malvarlığına önemli ölçüde zarar vermeye elverişli olacak biçimde radyasyon yayan veya atom çekirdeklerinin parçalanması sürecine etkide bulunan kişi ise, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Radyasyon yayılmasına veya atom çekirdeklerinin parçalanması sürecine, bir laboratuvar ya da tesisin işletilmesi esnasında gerekli dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak neden olan kişi, fiilin bir başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığına önemli ölçüde zarar vermeye elverişli olması halinde, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Radyasyon Yayma
Madde 172– (1) Bir başkasını, sağlığını bozmak amacıyla ve bu amacı gerçekleştirmeye elverişli olacak surette, radyasyona tabi tutan kişi, üç yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Birinci fıkradaki fiilin belirsiz sayıda kişilere karşı işlenmiş olması halinde, beş yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur.
(3) Bir başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığına önemli ölçüde zarar vermeye elverişli olacak biçimde radyasyon yayan veya atom çekirdeklerinin parçalanması sürecine etkide bulunan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(4) Radyasyon yayılmasına veya atom çekirdeklerinin parçalanması sürecine, bir laboratuvar veya tesisin işletilmesi sırasında gerekli dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak neden olan kişi, fiilin bir başkasının hayatı, sağlığı veya malvarlığına önemli ölçüde zarar vermeye elverişli olması halinde, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
YARGITAY KARARI
4. Ceza Dairesi 2010/21210 E. , 2012/30478 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Ceza Mahkemesi
SUÇLAR : Görevi kötüye kullanma, radyasyon yayma
HÜKÜM : Beraat
Yerel Mahkemece verilen hükümler temyiz edilmekle, başvurunun süresi ve kararın niteliği ile suç tarihine göre dosya görüşüldü:
Temyiz isteğinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi.
Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler ve gerekçe içeriğine göre yapılan incelemede:
Mahkemece, eylemin özen yükümlülüğünden kaynaklandığı kabul edilmesine karşın, TCK’nın 172/4. maddesi tartışılmadan kast öğesinin oluşmadığı kabul edilmiş ise de, Atom Enerjisi Kurumunun yazısında kaybolan cihazın düşüp parçalanması durumunda radyasyon yayabileceğinin belirtilmesi ve araca yüklenen cihazın ne şekilde kaybolduğunun sübuta ermemesi karşısında, hükmün sonucu itibariyle yerinde bulunduğu kabul edilmekle;
Eylemlere ve yükletilen suçlara yönelik katılan Karayolları Genel Müdürlüğü vekilinin temyiz iddiaları yerinde görülmediğinden tebliğnameye uygun olarak, TEMYİZ DAVASININ ESASTAN REDDİYLE HÜKÜMLERİN ONANMASINA, 17.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
