Sağır ve Dilsizlerin Cezai Sorumluluğu | İstanbul
SAĞIR VE DİLSİZLİK
Sağır ve dilsizin ceza sorumluluğunun belirlenmesinde, failin suç oluşturan fiili işlediği sıradaki yaşı ölçü alınmıştır. Böylece sağır ve dilsizlerle ilgili olarak, yaş küçüklerinin sorumluluk rejimine paralel bir düzenleme yapılmıştır. Ancak, sağır ve dilsizlerin algılama ve davranışlarını yönlendirme yeteneğinin daha geç gelişebileceği düşüncesi doğrultusunda, bunlar hakkında ayrı bir yaş grubu sınıflandırması yapılmıştır.
TCK m. 33’e göre, kanunun, fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmamış olan çocuklara ilişkin hükümleri, on beş yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; on iki yaşını doldurmuş olup da on beş yaşını doldurmamış olanlara ilişkin hükümleri, on beş yaşını doldurmuş olup da on sekiz yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; on beş yaşını doldurmuş olup da on sekiz yaşını doldurmamış olanlara ilişkin hükümleri ise on sekiz yaşını doldurmuş olup da yirmi bir yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında da uygulanacaktır.
Dolayısıyla hukukumuzda sağır ve dilsizlerin cezai sorumluluğu hakkında da üçlü bir ayrıma gidildiği görülmektedir.
1) Sağır ve dilsizler açısından ceza sorumluluğu yaşının on beş olduğu kabul edilmiştir.
2) Fiili işlediği sırada on beş yaşını tamamlamış olup da on sekiz yaşını tamamlamayan sağır ve dilsizlerin ceza sorumluluğu, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişip gelişmediğine göre belirlenir.
3) Fiili işlediği sırada on sekiz yaşını tamamlamış olup da yirmi bir yaşını tamamlamayan sağır ve dilsizler hakkında güvenlik tedbirine değil cezaya hükmolunacak; fakat bu ceza TCK m. 31/3’e göre indirime tabi tutulacaktır.
SAĞIR VE DİLSİZLİK
Madde 33
(1) Bu Kanunun, fiili işlediği sırada oniki yaşını doldurmamış olan çocuklara ilişkin hükümleri, onbeş yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; oniki yaşını doldurmuş olup da onbeş yaşını doldurmamış olanlara ilişkin hükümleri, onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; onbeş yaşını doldurmuş olup da onsekiz yaşını doldurmamış olanlara ilişkin hükümleri, onsekiz yaşını doldurmuş olup da yirmibir yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında da uygulanır.
Sağır ve Dilsizlik Halinde Uygulanamayacak Güvenlik Tedbirleri
Suçun işlediği sırada 21 yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında TCK m.53/1’de yer alan güvenlik tedbiri hükümleri uygulanmaz. 21 yaşından küçük sağır ve dilsiz kişi, kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkumiyeti neticesinde aşağıdaki haklardan yoksun bırakılmaz:
Sürekli, süreli veya geçici bir kamu görevinin üstlenilmesinden; bu kapsamda, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliğinden veya Devlet, il, belediye, köy veya bunların denetim ve gözetimi altında bulunan kurum ve kuruluşlarca verilen, atamaya veya seçime tabi bütün memuriyet ve hizmetlerde istihdam edilmekten,
Seçme ve seçilme ehliyetinden,
Velayet hakkından; vesayet veya kayyımlığa ait bir hizmette bulunmaktan,
Vakıf, dernek, sendika, şirket, kooperatif ve siyasi parti tüzel kişiliklerinin yöneticisi veya denetçisi olmaktan,
Bir kamu kurumunun veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşunun iznine tabi bir meslek veya sanatı, kendi sorumluluğu altında serbest meslek erbabı veya tacir olarak icra etmekten, yoksun bırakılamaz.
Fiili işlediği sırada 21 yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsiz kişilerin işlediği suçlar dolayısıyla tekerrür hükümleri uygulanmaz (TCK m.58/5).
Ceza Sorumluluğu Nedir ?
Ceza sorumluluğu; Fiillerin hukuki anlam ve sonuçlarını anlama, algılama ve farkında olma sorumluluğudur. Bu fiiller bir suçu meydana getiriyorsa bir ceza sorumluluğu ortaya çıkacaktır. Suç olarak kabul edilen fiillerin işlenmesindeki hukuka uygunluk nedenleri ve koşullar sebebiyle ceza sorumluluğu ortadan kalkacak ya da ceza sorumluluğu azalacaktır. Kanunda ceza sorumluluğunu kaldıran ve azaltan nedenler 24. ve 34. maddeler arasında belirtmiştir.
Meşru savunma ve zorunluluk hali
Madde 25
(1) Gerek kendisine ve gerek başkasına ait bir hakka yönelmiş, gerçekleşen, gerçekleşmesi veya tekrarı muhakkak olan haksız bir saldırıyı o anda hal ve koşullara göre saldırı ile orantılı biçimde defetmek zorunluluğu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
(2) Gerek kendisine gerek başkasına ait bir hakka yönelik olup, bilerek neden olmadığı ve başka suretle korunmak olanağı bulunmayan ağır ve muhakkak bir tehlikeden kurtulmak veya başkasını kurtarmak zorunluluğu ile ve tehlikenin ağırlığı ile konu ve kullanılan vasıta arasında orantı bulunmak koşulu ile işlenen fiillerden dolayı faile ceza verilmez.
Sağır ve Dilsizlerin Cezai Sorumluluğu
Sağır ve dilsizler hakkında kendine özgü bir cezai sorumluluk rejimi vardır. Buna göre, sağır ve dilsizler hakkında yaş gruplarına göre şu şekilde ceza indirimi yapılmalıdır (TCK 33):
15 Yaşından Küçük Sağır ve Dilsizler: 15 yaşını tamamlamamış sağır ve dilsiz çocukların cezai ehliyeti yoktur. Bu çocuklar hakkında ceza soruşturması yapılamaz. Ancak, çocuklara özgü güvenlik tedbirleri uygulanabilir.
15-18 Yaş Grubundaki Sağır ve Dilsizler: 15 yaşını doldurmuş olup da 18 yaşını doldurmamış olan sağır ve dilsizler hakkında; çocuk hakimi veya mahkemesi ile cumhuriyet savcılığı tarafından hem kusur yeteneği açısından “adli rapor” hem de “sosyal inceleme raporu” alınmalıdır. Bu çocukların işlediği suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde oniki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmedilir. Suç, müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde dokuz yıldan onbir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Diğer süreli hapis cezalarının yarısı indirilir ve bu hâlde her fiil için verilecek hapis cezası yedi yıldan fazla olamaz (TCK m.33 atfıyla TCK md.31/2). Özellikle belirtelim ki; 15 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını doldurmamış sağır ve dilsizlerin işledikleri fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama yeteneğinin ve bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin olup olmadığının takdir yetkisi adli rapor ve sosyal inceleme raporunu dikkate alarak münhasıran mahkemeye aittir.
18-21 Yaş Grubundaki Sağır ve Dilsizler: 18 yaşını doldurmuş olup da 21 yaşını doldurmayan sağır ve dilsizler hakkında; kusur yeteneği açısından adli rapor alınmasına gerek yoktur, ancak sosyal inceleme raporu alınmalıdır. Bu çocuklar hakkında suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde onsekiz yıldan yirmidört yıla kadar hapis cezasına hükmedilir. Suç, müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde oniki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Diğer süreli tüm cezaların üçte biri indirilir ve bu halde her fiil için verilecek hapis cezası oniki yıldan fazla olamaz.
Madde gerekçesine göre, fiili işlediği sırada yirmi bir yaşını doldurmuş olan sağır ve dilsizler açısından yaşın ceza sorumluluğu üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığı kabul edilmiştir. Ancak, bu kişilerin işledikleri fiil açısından algılama veya irade yeteneğinin olup olmadığı yönünde ortaya çıkabilecek sorunla ilgili olarak, akıl hastalarına ilişkin sorumluluk rejiminin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Sağır ve Dilsizlerin Cezai Sorumluluğu | İstanbul
