Sahte Para Nedir | Parada Sahtecilik
Sahte Para Nedir?
Sahte para, devlet tarafından üretilen bir para birimini taklit etmek için yaratılan para birimidir. Genellikle gerçek para gibi görünmek ve başkalarını meşru para birimi olduğuna ikna etmek için tasarlanmıştır. Bazen, ürün veya hizmet satın almak için sahte para üretilir, ancak diğer zamanlarda enflasyona neden olmak amacıyla yaratılır.
SAHTE PARA İLE KARŞILAŞILDIĞINDA NE YAPILMALI?
Banknotlarda yer alan güvenlik özellikleri kontrol edilmeli.
Gerçek banknotlar ile karşılaştırılarak kontrolü yapılmalı.
Üzerine yazı, çizik, delme, yırtma vb. müdahalelerde bulunulmamalı.
Nereden ve kimden alındığına dair tüm bilgilerle birlikte, en yakın Cumhuriyet Başsavcılıklarına veya kolluk kuvvetlerine teslim edilmelidir.
Sahte para bildirimleri için 155 Polis İmdat veya 156 Jandarma İhbar hatları kullanılabilir.
Türk Lirası Banknotunun Güvenlik Özellikleri Nelerdir?
Türk lirasını sahte paralardan ayıran 12 adet güvenlik özelliği vardır.
Holografik Şerit Folyo
Banknot tasarımıyla uyumlu çeşitli motiflerden oluşur. Banknota farklı açılardan bakıldığında
bu motifler renkli ve parlak yansımalar verir. Dikdörtgen şekil içindeki “TL” harfleri kupür değerine dönüşür.
Emniyet Şeridi
Kağıda gömülü olarak yer alır. Üzerinde “50” sayısı ile “TL” harfleri bulunur. Banknot ışığa tutulduğunda her iki yüzden de kesintisiz bir hat şeklinde görülür.
Gizli Görüntü
Banknota yatay konumda ve göz hizasında bakıldığında, Atatürk portresinin sağ alt köşesindeki yedigen şeklin içinde “50” sayısı görülür.
Filigran
Banknotun ön yüzünde bulunan Atatürk portresinin küçüğü ile kupür değerini gösteren “50” sayısından oluşur. Banknot ışığa tutulduğunda her iki yüzden de görülür.
Bütünleşik Görüntü
Banknot ışığa tutulduğunda, sol üst kenarda yer alan şekiller arka yüzdeki şekillerle birleşerek kupür değerini oluşturur.
Kabartma Baskı
Banknotun ön yüzünde farklı yerlerde bulunur ve dokunulduğunda hissedilir.
Görme Engellilere Yönelik Özellik
Banknotların ön yüzünde, filigranın sol üst kenarında Braille alfabesinden yararlanılarak hazırlanmış, parmakla dokunulduğunda hissedilebilen noktalar bulunmaktadır.
Mikro Yazılar
Banknotların ön yüzünde ay- yıldız motifinin içindeki “50 TL” ibaresi ile holografik şerit folyo üzerindeki dikdörtgen şeklin alt ve üst kenarında “TCMB” ibaresi mikro yazılıdır.
Renk Değiştiren Şerit
Banknota farklı açılardan bakıldığında altın sarısına dönüşür. Üzerinde “50” sayısı ve “TL” harfleri
bulunur.
Boyut Farkı
Tüm banknotlarımızın uzun kenarında 6mm, kısa kenarında ise ikili grup olarak 4mm fark oluşturulmuştur.
Renklendirilmiş Banknot Kağıdı
Her kupürün hakim renginin açık bir tonu kağıt rengi olarak uygulanmıştır.
Ultraviyole (UV) Özellikler
– Seri ve sıra numaraları: Kırmızı seri ve sıra numarasında canlı ve parlak kırmızı, siyah seri ve sıra numarasında sarımsı yeşil parlama görülür.
– Kılcal lifler: Banknot kağıdında bulunan ve normalde görülmeyen kılcal lifler UV ışık altında mavi ve kırmızı renkte parlama verir.
– Floresan etkili mürekkep: Atatürk portresi üzerinde “50” sayısı ve “TL” harfleri belirerek kırmızı renkte parlama verir. Ayrıca emniyet şeridinde de kırmızı parlama görülür.
– Bankont kağıdı: Banknot kağıdı UV ışık altında parlama yapmaz.
Sahte Para Nedir | Parada Sahtecilik
SAHTE PARALARIN PİYASAYA SÜRÜLME YÖNTEMLERİ
Merkez Bankası kitapçığına göre sahte parayla her yerde karşılaşmak mümkün. Yapılan çalışmalarda sahte para ile karşılaşılabilen bazı yerler şöyle:
• Alışveriş merkezi, market, bakkal ve büfelerde yapılan alışverişlerde,
• Benzin istasyonlarında,
• Sinema veya tiyatro gişelerinde,
• Pazar yerlerinde,
• Seyyar milli piyango gişelerinde,
• Kırsal alanlarda hayvan sahipleri veya celeplerden hayvan alımı sırasında,
• Taksilerde,
• Eğlence yerlerinde,
• Büyük miktarda banknotla yapılan her türlü alış veriş sırasında.
Parada Sahtecilik Suçu
Parada sahtecilik suçu Türk Ceza Kanunu’nun 197. maddesinde düzenlenmiştir. Genel anlamda sahtecilikten kasıt, başkasını aldatmak için başvurulan her türlü hileli davranışları kapsamaktadır.
Parada sahtecilik yani halk arasında “kalpazanlık” ,insanlık tarihi boyunca paranın icadından bu yana işlenen bir suçtur. Kalpazanlık suçu yalnızca ülke içerisinde değil ülkeler arası da bir sorun haline geldiğinden ülkeler bu suça karşı tedbir almak zorunda kalmış ve ceza kanunlarında suç olarak yer vermiştir.
Parada sahtecilik suçunda suçun oluşması için sahte parayı tedavüle koymak veya Parayı kullanmış olmanın bir önemi yoktur. Cezalandırılmak için sahte paranın sadece basılmış olması dahi yeterlidir. Çünkü sahte paranın sadece basılmış olmasının tehlikesi bile, tedavüldeki paraya olan güvenin sarsılması, cari ticari ve ekonomik hayatın zarar görmesine yeterlidir.
Parada sahtecilik
Madde 197- (1) Memlekette veya yabancı ülkelerde kanunen tedavülde bulunan parayı, sahte olarak üreten, ülkeye sokan, nakleden, muhafaza eden veya tedavüle koyan kişi, iki yıldan oniki yıla kadar hapis ve onbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. (2) Sahte parayı bilerek kabul eden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır. (3) Sahteliğini bilmeden kabul ettiği parayı bu niteliğini bilerek tedavüle koyan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Parada Sahtecilik Suçu Şartları Nelerdir?
Türk Ceza Kanunu’nun ‘’Kamu Güvenine Karşı Suçlar’’ başlığı altında düzenlenen parada sahtecilik suçu seçimlik hareketli bir suçtur. Bu suçun oluşabilmesi için belli başlı hareketler bulunmaktadır. Bu hareketler;
Parayı sahte olarak üretmek,
Sahte parayı ülkeye sokmak,
Sahte parayı nakletmek,
Sahte parayı muhafaza etmek veya tedavüle koymak,
Sahte olduğunu bilmesine rağmen parayı kabul etmek,
Sahteliğini bilmeden kabul ettiği parayı bu niteliğini bilerek tedavüle koymak
Bu hareketlerden birinin tamamlanması ile birlikte parada sahtecilik suçu meydana gelmiş bulunmaktadır.
Parada Sahtecilik Suçunun Cezası
Parayı, sahte olarak üreten, ülkeye sokan, nakleden, muhafaza eden veya tedavüle koyan kişi, iki yıldan on iki yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Kanun koyucu cezalandırma noktasında hâkime takdir yetkisi tanımakla birlikte, adli para cezasının üst sınırını da belirlemiştir. Sahte parayı bilerek kabul eden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır. Sahteliğini bilmeden kabul ettiği parayı bu niteliğini bilerek tedavüle koyan kişi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Son ihtimalde kanun koyucu seçimlik cezaya değil yalnızca hürriyeti kısıtlayıcı cezaya hükmedilebileceğini belirlemiştir.
Suçun Cezalandırılmasındaki Hukuki Yarar Nedir?
Parada sahtecilik suçunda korunan hukuki yarar “kamu güveni”dir. Para, devlet eliyle üretilerek kamu kullanımına sunulduğundan, orijinal ve gerçek olduğuna ilişkin toplumda bir itimat söz konudur. Bu nedenle devlet bu itimadın sarsılmaması adına elinden gelen tedbirleri alarak toplumdaki mevcut güveni korumaya çalışır.
Suçun oluşması için herhangi bir zararın oluşması veya somut bir tehlikenin meydana gelmesi zorunlu değildir. Bu nedenle “soyut tehlike” suçudur.
Parada Sahtecilik Suçu Hangi Mahkemede Görülür?
Parada sahtecilik suçunda temel halde görevli mahkeme ağır ceza mahkemesidir. Sahte parayı bilerek kabul eden kişi ise asliye ceza mahkemesinde yargılanacaktır.
Parada Sahtecilik Suçu Zamanaşımı Süresi
197. maddenin birinci fıkrası bakımından zamanaşımı süresi on beş yılken, ikinci ve üçüncü fıkralar için sekiz yıldır.
Sahte Para Nedir | Parada Sahtecilik
