Sigorta Anlaşmazlıklarında Tahkim Yolu
Hayat boyunca kişiler, yangın, kaza, doğal afet, hastalık gibi birçok tehlike ile karşı karşıya kalmakta; bu tehlikeler sonucunda yapılan masraflar ise çok fazla olabilmektedir.
Meydana gelen masrafların kişiler tarafından karşılanması ise çoğu zaman mümkün olmamaktadır.
Bu nedenle kişilerin uğrayacakları zararları gidermek amacıyla, sigorta sistemi ortaya çıkmıştı
Sigortacılıkta tahkimde uyuşmazlıklar, belirli elemeler sonucu seçilen hakemler eliyle karara bağlanır.
Yabancı hukuktaki özel hukuk ombudsmanlığına benzer bir uygulama olan bu sistem, ombudsmanlıktan daha farklı özelliklerde düzenlenmiştir.
Aynı zamanda HMK’da öngörülen tahkimden de farklı olan bu sistemde, taraflar arasında ayrı bir tahkim sözleşmesi aramamakta ve tüm sigorta sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkları kapsamına almaktadır.
Sigortacılıkta tahkim ; sigorta ettiren, sigortadan yarar sağlayan kişiler ve haksız ve hukuka aykırı eylemlerden zarar gören kişiler arasında, zorunlu sigortalardan
tazminat istekleri konusunda ortaya çıkan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla getirilen ve yasal dayanağını 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu 30. Maddeden alan bir düzenleme olup, uyuşmazlıkların inceleme makamı ise Sigorta Tahkim Komisyonu’dur.
İlgili Yasa maddesinde söz konusu olan, zorunlu olmayan, isteğe bağlı tahkim yolu olup, Hukuk Usulü Yasasında düzenlenen isteğe bağlı tahkimden ayrı olarak, taraflar burada hakemleri kendileri seçemezler.
Hakemler, Komisyon tarafından ‘hakem listelerinde sırası gelenler arasından atanırlar.
Sigorta tahkim komisyonuna başvurunun koşulları
1-Haksız eylem veya hukuka aykırı bir olay sonucu ölen, yaralanan ya da maddi hasara (araç hasarı gibi) uğrayanlar gerekli tüm belgelerle ÖNCELİKLE sigorta şirketine başvurmalı,
2-Sigorta şirketi;
a-Yasalarda belirtilen süre içinde yanıt vermemiş ve tazminat ödememiş,
b-Haklı bir neden olmaksızın tazminat isteğini reddetmiş,
c-Yetersiz ve eksik ödeme yapmış,
d-Veya 15 gün içinde yazılı olarak cevap vermemiş, olmalıdır.
İşte bundan sonra tahkim komisyonuna, başvuru formu (ya da dilekçe) ve ekinde belgelerle başvuru yapılmalıdır.
Başvuru raportör tarafından 15 gün içinde yapılacak inceleme sonunda, komisyon tarafından olayın niteliği gereği hakem ya da uyuşmazlık miktarının 15.000-TL yi geçtiği durumlar için 3 kişilik hakem heyetine gönderilir.
Bu aşamadan itibaren heyet tıpkı, adli yargıda görev yapan bir asliye ticaret ya da asliye hukuk mahkemesi gibi, iddia ve savunmaya göre delilleri inceler, eksik belgeleri tamamlar,
mesela trafik kazası ya da iş kazası sonucu ölüm veya yaralanma söz konusu ise kusur oranlarının, beden gücü kaybı varsa, sağlık kurulundan kesin maluliyet oranının alınmasını sağlar, kusur ve sorumluluk konusu tamamlandıktan sonra ise dosya hesap bilirkişisine gider ve gelen raporla bir karar verilir.
Tüm bu işlemler ise adli yargıda yürüyen tazminat davalarına nazaran 4 ay gibi kısa bir sürede sonuçlanır.
Hakem heyetlerinin 5000-TL altındaki kararları kesin, 40.000-TL üzerindeki kararları ise temyize tabidir.
Son olarak sigorta tahkim uygulaması neden var?
Sigorta tahkim uygulaması, kurumsal-sektörel tahkimin ülkemizdeki tek örneğidir.
Bu sistemin giderilmesi gereken birçok pürüzlü yönünün olmasının yanında genel anlamda diğer sektörlere de örnek olabilecek başarılı bir uygulamadır.
Bu sistem başvuru maliyetinin düşük olması, uyuşmazlıkların çok kısa sürede(en geç 4 ay) alanında uzman kişiler tarafından çözüme kavuşturulması, sigortacılık sektörüne duyulan güveni arttırması ve genel mahkemelerin iş yükünü azaltmasıyla avantajlı bir seçenek olarak karşımıza çıkıyor.
Hak sahipleri bu nedenlerden dolayı tahkime başvuruyu tercih etmektedir.
