Sigorta Hukuku | Sigorta Avukatı İstanbul

Sigorta Hukuku | Sigorta Avukatı İstanbul

Kişiler yaşamlarını sürdürürken olumsuz olaylarla karşı karşıya kalması kaçınılmazdır. Trafik kazaları, iş kazaları, doğal afetler veyahut sağlıkla ilgili her şey olabilir. Sigortalarda insanların hayatını güvenceye almasını sağlar. Dolayısıyla sigorta ile meydana gelen risklerden en az zararla kurtulma hedeflenir.

Sigorta Sözleşmesi Nedir?

Sigorta sözleşmesi sigortacı ile sigorta ettirenin karşılıklı olarak iradelerinin uyuşmasıdır.

Sigorta sözleşmesinde bulunması gereken unsurlar:

Taraflar: Sigorta sözleşmesinin tarafları sigortacı ve sigorta ettirendir. Sigortacılık kanuna göre, sigortacılık yapacak kuruluşlar; anonim ve şirket veyahut kooperatif olabilir. Gerçek kişiler olmaz.

• Sigortalı: Sigorta sözleşmesi ile menfaatleri güvence altına alınan kişidir.
• Sigorta ettiren: Sigorta sözleşmesini yapan kişi sigorta ettirendir. Dolayısıyla prim ödeme borcu da sigorta ettirene aittir. Sigorta ettiren veya sigortalı aynı kişi olabileceği gibi farklıda olabilir.
• Sigortacı: Sigorta ettiren ilerde gerçekleştiği zaman zarar verme ihtimali olan bir olayı sigorta altına alarak hem kendini hem de malvarlığını korumak isteyebilir. Bu nedenle sigortacı ile bir sigorta sözleşmesi yapar. Bu sözleşme gereği sigorta ettiren, sigortacıya belli bir prim öder. Ve sigorta sözleşmesine konu olan olay gerçekleştiği zaman sigortacı da yükümlülüklerini yerine getirir ve tazminatı ödeyen bir kurumdur. Sigortacılar gerçek kişi olamaz.

Lehtar: Sigortadan faydalanan yani sigortayı yaptıran kişi lehtar sıfatını kazanabileceği gibi başkası tarafından yaptırılmış olan sigortadan da doğrudan yahut dolaylı olarak faydalanan kişi de lehtar sıfatını kazanabilir.

Sigorta Menfaati: Sigorta ilişkisinin asıl konusudur. Sigorta güvencesi altına alınarak koruma yapmak istenilen şeylere sigorta menfaati denir. Yani aslında bu menfaati güvence altına alırız.

• Güvence altına alınmak istenen menfaat kanuna ve ahlaka aykırı bir durum olmamalıdır.
• Sigorta sözleşmesi kurulurken menfaat mevcut olmalıdır. Menfaatin ortadan kalkması ile sözleşme geçersiz hale gelir. Örneğin bir ev aldınız. Evin başına gelebilecek olaylar için evinizi güvence altına alabilirsiniz. Evi sattığınız sözleşme geçersiz hale gelir.

Prim: Sigorta ettiren ile sigortacı arasında bir sözleşme kurulur demiştik. Prim de Sigorta ettirenin sigortacıya ödemek zorunda olduğu ücrettir. Sigorta primi ödenmezse sigortacı sözleşmeden cayabilir yahut feshedebilir.

Rziko (tehlike): İlerde gerçekleştiği zaman zarar verme ihtimali yüksek olan olaylardır.

• Bir olayın riziko sayılabilmesi için ne zaman gerçekleşeceği yahut gerçekleşip gerçekleşmeyeceği belirsiz olmalıdır.
• Gelecekte meydana gelecek bir olay olmalıdır.
• Bireyin kendisini yahut malvarlığını tehlikeye sokmalıdır.

Rziko kabul edilmeyen olaylar:

• Doğa kanunlarına göre gerçekleşmeyecek yani gerçekleşmesi mümkün olmayan olaylar,
• Sigorta ettirenin veya sigortalının kasten yahut hileli hareketleri,
• Ahlaka aykırı davranışlar sonucu meydana gelen olaylar.

Sigorta Bedeli: Sigorta sözleşmesine konu olan tehlikenin gerçekleşmesi ile sigortalıya ödenecek olan bedeldir.

Sigorta Ettirenin Borç ve Yükümlülükleri:

• Sigorta sözleşmesinde kararlaştırılan primi ödemekle yükümlüdür. Sigorta primi peşin ödenebileceği gibi taksitle de ödenebilir. Taksitle ödenmesi kararlaştırılırsa; güvence altına alınan menfaat için tehlike gerçekleştiği anda ödenecek tazminatın muaccel olacağı gibi taksitle ödenecek olan primlerin tümü de muaccel olmuş olur.
• Sigorta sözleşmesine konu olan menfaat için riziko gerçekleşmemişse sigorta ettiren kararlaştırılan primin yarısını ödemek koşuluyla sözleşmeden cayabilir.
• Sigorta ettiren, primi yahut taksitle kararlaştırılmışsa ilk taksiti zamanında ödemezse; sigortacı sözleşmeden 3 ay içerisinde cayabilir.

Eğer taksitlerin ilk taksitin devamını izleyen prim taksitleri ödenmemişse sigortacı; noter yahut iadeli taahhütlü mektupla sigorta ettirene on günlük süre verdiğini bildirir. 10 günlük sürede taksit ödenmezse sözleşme feshedilmiş sayılır.

• Sigorta sözleşmesi yapılırken, sigortacıya tüm hususlar hakkında doğru bilgi vermelidir.
• Sigorta ettiren, sigorta sözleşmesi kurulduktan sonra sözleşme konusu olan rizikoyu ağırlaştırarak tazminat tutarını artırmasını sağlayacak davranışlarda bulunamaz. Eğer rizikoyu kendisi artıracak etkide bulunur yahut bilgisi dışında
• Rizikonun gerçekleşmesiyle birlikte durumu hemen sigortacıya bildirmelidir. Eğer sigortacı bildirimi yapmamış yahut geç yapmışsa ve bu yüzden ödenecek tazminatta yahut bedelde artış olmuşsa, kusurun ağırlığına göre ödenecek bedelden veya tazminattan indirim yapılır.
• Rizikonun gerçekleşmesiyle birlikte gerçekleşen tehlikeyi azaltma ve kurtarmalıdır.

Sigortacının Borç Ve Yükümlülükleri

• Sigortacının sorumluluğu aksine anlaşma yoksa primin yahut ilk taksitinin ödenmesiyle birlikte sorumluluğu başlamaktadır.
• Sigortacının sorumluluğu başlamadan önce sigorta ettirenin yahut lehtarın kusuru olmaksızın tehlikenin gerçekleşme ihtimali ortadan kalkmışsa; sigortacı prime hak kazanamaz.
• Sigortacı, sözleşmeye ilişkin bilgileri, sigortalının haklarını, sigortalının dikkat etmesi gerekenler konusunda sigortalı aydınlatılmalıdır.
• Sigorta sözleşmesi yapılmasından itibaren en geç 24 saat içerisinde, diğer hallerde 15 gün içerisinde poliçeyi, sigorta ettirene vermekle yükümlüdür.
• Sigorta masraflarını ödemekle yükümlüdür.
• Sigorta tazminatını ödemekle yükümlüdür.

Sigorta Hukuku | Sigorta Avukatı İstanbul

Sigortalar İkiye ayrılır:

1. Sosyal Sigortalar
2. Özel Sigortalar

Özel Sigortalar:

Bireylerin menfaatlerini korumak için kendi istekleriyle yapmış oldukları güvencedir.

• Can Sigortaları:

1. Hayat Sigortası: Hayat sigortaları, can sigortalarının içerisinde yer alır. Sigortalının ölmesi yahut belli bir süre yaşaması halinde kararlaştırılan sürenin bitimiyle sigortalıya para ödenmesidir. Örneğin sigortalının 20 yıl hayatta kalması halinde kararlaştırılan bedel kendisine ödenir. Böylece sigortalı yaşlılığında kendisini güvence altına almış oluyor. Sigortalı ölümü halinde ise geride kalan ailesini garanti altına almasını sağlamaktadır. Yani sigortalının ölümü halinde sigorta bedeli ailesine ödenir.
2. Kaza Sigortası: Kaza, iş görmezlik, sakatlık gibi durumlar için yapılmaktadır. Kaza sigortası ile Örneğin hastane, tedavi masrafları yahut çalışamadığı günler için tazminat ödenmektedir.
3. Hastalık Ve Sağlık Sigortası: Kişinin ilerde hastalanması durumunda iyileşmesi için yapılan masraflar bu sigorta kapsamında karşılanmaktadır. Hastalığın gerçekleşmesiyle birlikte bedel sigortalıya ödenir. Tek bir hastalık için yahut birdenfazla hastalık için yaptırılabilir.

• Zarar Sigortaları:

1. Sorumluluk Sigortası:  Sigortalının kendi sorumluluğunun olduğu bir olayda meydana gelen rizikoda,  zarar gören bir kişi varsa, tazminat bedeli zarar gören kişiye ödenir. Eğer sigorta olmasaydı zarardan sorumlu olan ve bunu tazmin edecek olan kişi sigortalıydı. Kişi kendisinin sorumlu olduğu bir olayda zararını da kendisi karşılaması gerekirken; sorumluluk sigortası ile kendini güvence altına almaktadır. Aslında böylece sigortalı malvarlığını güvence altına alır.
2. Malvarlığı Sigortaları: Taşınır veyahut taşınmazlara yönelik gelebilecek rizikolara karşı alınan bir güvencedir. Örneğin, zorunlu deprem sigortası, yangın çıkması durumda oluşan kayıplar için sigorta. Malvarlığı sigortasını, malın üzerinde korunması gereken menfaati olan herhangi bir kişi yaptırabilir. Yani üzerinde mülkiyet hakkı olmasa dahi bu sigortayı yaptırabilir.

Zorunlu Trafik Sigortası Nedir?

Araç sahibi olan herkesin yaptırması kanunen zorunlu olan bir sigorta çeşididir. Trafikte meydana gelen kaza ile karşı tarafın maddi ve bedeni zararları zorunlu trafik sigortası ile tazmin edilmektedir. Böyle zorunlu trafik sigortası yaptıran araç sahipleri trafik kazasında kusurlu olsalar dahi ortaya çıkan maddi sorumluluktan kurtulurken karşı tarafın aracındaki hasarda karşılanmaktadır. Karşı tarafta meydana gelen bedensel zararlarda trafik sigortası tarafından karşılanır. Hastane masrafları, ölüm gibi ciddi durumlarda kusurlu olan tarafın ödemekle yükümlü olduğu tazminatlar bu sigorta ile güvence altına alınmaktadır.

Sigorta Davaları

Sigorta uyuşmazlıkları için dava yolundan önce sigorta tahkim kuruluşuna başvurulacaksa önce sigorta şirketine başvurulmalıdır. Sigorta şirketinin, sigortalının talebini reddetmesi yahut 15 gün içerisinde cevap vermemesi halinde Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulacaktır. Ve tahkim komisyonunda sigorta şirketine başvurulup başvurulmadığı ve üzerinden 15 gün geçip geçmediği incelenecektir.

Eğer komisyona gitmeden direk dava yoluna gidilmek isteniyorsa sigorta kuruluşuna başvuru yapılmak zorunda değildir.

Sigorta Hukuku | Sigorta Avukatı İstanbul

Stajyer Av. Merve ÇATAR

Makale Yazarlığı İçin

Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.

Tanıma ve Tenfiz Davası | Tanıma Avukatı İstanbul