Tasarrufun İptali Davası 2023
Tasarruf işlemi olarak bilinen işlemler bir hakkı veya hukuki ilişkiyi doğrudan etkileyen işlemlerdir. Yapılan bu işlem ile borçlunun malvarlığında bir azalma meydana gelir. Tasarrufun iptali davası, borçlunun üçüncü kişilerle yapmış olduğu tasarrufi işlemlerin dava açan alacaklı bakımından geçersizliğinin sağlanmasına yönelik bir hukuk davasıdır.
Tasarrufun iptali davası görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Ancak hacizdeki istihkak davasına karşı dava olarak açılır ise İcra Mahkemesinde görülecektir.
Tasarrufun İptali Davası Hangi Hallerde Açılabilir?
Kanunda, tasarrufun iptali davası açılabilecek ilk durum karşılıksız tasarrufun iptaline ilişkindir. Bu durumda borçlunun borcunu ödeyemeyeceğinin anlaşılmasından itibaren geriye dönük olarak 2 yıl içinde yapılan ivazsız tasarrufların, yani bağışlamaların iptali dava yoluyla istenebilir.
Bağışlama sayılacak haller:
-Birinci, ikinci ve üçüncü dereceden kan ve kayın hısımlığı bulunan kişiler arasında yapılan bağışlamalar.
-Eşlerin birbirlerine yaptıkları bağışlamalar.
-Evlatlıkla ve evlat edinen kişinin kendi aralarında yaptıkları bağışlamalar.
-Kaydı hayat ile irat sözleşmesi, ölünceye kadar bakım sözleşmesi ya da intifa hakkı sözleşmesi ile kişinin kendi ya da bir başkası lehine yaptığı sözleşmeler.
-Mal varlığının değerinin fahiş oranda altında belirlendiği sözleşmeler.
Kanunda, tasarrufun iptalinin istenebileceği bir diğer hal de borçlunun borcu ödemeden aczi nedeniyle iptal edilebilirlik halidir. Borçlunun borcunu ödeyemeyeceğinin anlaşılmasından itibaren geriye yönelik olarak 1 sene içinde yapılan bazı işlemlerin dava yoluyla iptal edilebileceği belirtilmiştir.
İptal edilmesi istenebilecek olan işlemler:
-Para ya da ödeme için kullanılan diğer metalardan farklı bir varlıkla yapılan ödemeler.
-Henüz vadesi gelmeyen borca yönelik yapılan ödemeler.
-Borca teminat olarak gösterilen rehinler. Ancak daha önceden taahhüt edilmesi nedeniyle verilen rehinler istisna kabul edilir.
-Kişisel hak sayılan hakların güçlendirilmesi amacıyla tapuya işlenen şerhler. Şerhten faydalanan üçüncü kişinin borçlunun içinde bulunduğu hali bilmediğini ispat etmesi halinde şerh geçerli sayılır.
Tasarrufun İptali Davası 2023
Tasarrufun İptali Davasının Şartları
-Geçici ve kesin aciz vesikasının varlığı gereklidir. Yargıtay’a göre bu belgenin başlangıçta dosyada bulunması şart değildir. Önemli olan vesikanın temyiz aşamasına kadar dosyaya sunulmuş olmasıdır.
-İcra takibi kesinleşmiş olmalıdır. İcra takibinin kesinleşmesi için ilk olarak alacaklının talebi ile icra takibi başlatılacaktır. Bu takip sonucu borçluya gidecek olan tebligatta belirtilen süre içerisinde ödemenin yapılması ve itiraz hakkının bulunduğu bildirilecektir. Borçlu ödemeyi belirtilen süre içerisinde yapmaz ise icra takibi kesinleşir. Borçlunun itiraz hakkını kullanması halinde durumun değerlendirilmesi dava sonucuna göre gerçekleşecektir.
–Tasarruf borcun doğumundan sonra yapılmalıdır. Tasarrufun iptali davası temelinde borçlunun alacaklıdan mal kaçırmış olması söz konusudur. Tasarrufun yapıldığı zamanda borç yoksa mal kaçırma da olamayacaktır. Dolayısıyla alacağın doğumundan önce yapılan işlemlerin iptali yapılamayacaktır.
-Gerçek bir alacağın varlığı gerekmektedir. Kural olarak iptal davalarına bakan mahkeme alacağın varlığını incelemezken Yargıtay, tasarrufun iptali davalarında bu şartı öngörmüştür.
Tasarrufun İptali Davasında Taraflar Kimlerdir?
Çekişmeli yargı örneği olan tasarrufun iptali davasında davacı taraf borçludan alacağı olan alacaklı veya alacaklılardır. Davalı taraf ise kendilerine ödeme yapılan kişiler veyahut onların mirasçılardır. Yalnız burada da ifade etmekte yarar vardır ki kanun koyucu hangi hukuk dalı olursa olsun her zaman iyi niyetli 3. Kişilerin hak kaybına uğramasına engel olmuş ve onların mağdur olmasını engellemiştir.
YARGITAY KARARLARI
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 1994/6116
K. 1994/7431
T. 12.12.1994
ÖZETİ : Tasarrufun iptali davasının dinlenebilmesinin bir koşulu da alacaklı tarafından borçlu hakkında yapılan icra takibinin kesinleşmesidir. Alacakla ilgili icra takibi kesinleştirilmeden iptal davası dinlenemez.
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 1994/178
K. 1994/3608
T. 6.6.1994
ÖZETİ: Tasarrufun iptali davası, elinde muvakkat yahut kati aciz vesikası bulunan alacaklı tarafından açılabilir
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 1993/5613
K. 1994/1192
T. 1.3.1994
ÖZETİ : Taraflar arasındaki uyuşmazlık İ.İ.K. na dayanan Tasarrufun iptali istemine ilişkindir.Borçlu adresinde yapılan hacizde, haczi kabil malı olmadığı saptanmıştır. Bu tutanak geçici aciz belgesi niteliğindedir.
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 1994/6539
K. 1995/117
T. 17.1.1995
ÖZETİ : Tasarrufun iptali davaları tasarruf tarihinden itibaren beş sene içerisinde açılabilir. Aciz belgesinin alındığı tarihten itibaren geriye doğru iki yıllık süre içinde yapılmış olan tasarruflar iptale tabidir. Ayrıca İcra İflas Kanununun 280, maddesindeki koşulların varlığı halinde tasarruf tarihi ne olursa olsun, yapılan tasarruf batıl sayılır.
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 1995/7253
K. 1996/326
T. 24.1.1996
ÖZETİ : Bağışlama ve ivazsız tasarrufların iptal edilebilmesi için iik.nun 278 maddesindeki koşulların oluşması gerekir. Öte yandan iptal davasının dinlenebilmesi için borcun doğumunun iptali istenen tasarruftan önce olması gerekir.
Tasarrufun İptali Davası 2023
