Tenkis Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
Tenkis ne anlama gelir?
Tenkis; kelime anlamı olarak azaltma ve eksiltme anlamlarına gelmektedir.
Tenkis davası ise; miras bırakanın mirasçılarının haklarını aşacak kadar pay alması durumunda yeterli payı alamayan saklı pay sahiplerinin açtıkları davadır. Bu dava miras bırakana öldükten sonra görülebilecek bir davadır.
Tenkis Davası en kısa tanımıyla miras bırakan kişinin ölümü durumunda açılan bir dava olup, mirasçının tasarrufunun kanunlar çerçevesinde içeri çekilmesi amacıyla açılan bir davadır.
Tenkis davası, saklı payı olan mirasçı kişinin payına yapılan ihlal öğrenildiği günden sonra 1 yıl kadar bir süre içerisinde, her halde vasiyetnamede açılış tarihinin, diğer tasarrufta ise miras açılması zamanının üzerinden 10 yıl kadar bir süre geçmesi ile düşer. Bu süreler hak düşüren süreler olarak bilinir. Tenkis iddiası olan kişiler defi yoluyla da bu iddiayı ileri sürebilir. Kişi dava açma zamanını kaçırmış olsa bile defi öne sürme hakkına sahiptir.
Tenkis şartları nelerdir?
Tenkis davası saklı paylı mirasçılar tarafından açılacağından davacı tarafın öncelikle saklı paylı mirasçı olduğunu, mirasbırakanın öldüğünü ve saklı payına el atıldığını ispat etmesi gerekmektedir. Mirasbırakanın ölümü ve mirasçılık gibi olguların nüfus kayıtları ve mirasçılık belgesi gibi delillerle ispatı mümkündür.
Tenkis davası kime karşı açılabilir?
Tenkis davasında karşı taraf miras bırakanın kazandırma yaptığı kişilerdir. Bu kişiler üçüncü şahıslar olabileceği gibi başka bir saklı paylı mirasçı da olabilir. Murisin kazandırma yaptığı kişi veya kişiler ölmüş ise dava mirasçılarına karşı açılabilir.
Tenkis davası nasıl açılır?
Tenkis davası açmak için Asliye Hukuk Mahkemesi ya da miras bırakanın ikamet ettikleri bölgeden sorumlu olan Bölgesinde ki Mahkemesine başvuru yapılmalıdır. Tenkis davasının açılış sebebi, mirasçıların sahip oldukları saklı pay haklarına tecavüz edildiği düşüncesi ve saklı payların tekrardan düzenlenmesi talebidir.
Tenkise tabi sağlar arası kazandırmalar nedir?
Miras Bırakanın Tenkise Tabi Tasarrufları : Sağlararası Kazandırmalar (TMK.m.563-567) Tenkis davasının konusu; miras bırakanın saklı payı ihlal eden tasarruflarının bu ihlal (tecavüz/aşım) oranında indirilmesi ve indirilen kısmın saklı paylı mirasçıya iade edilmesidir.
Tenkis davası sonucunda ne olur?
Tenkis davası sonucunda verilen karar, yenilik doğuran bir karardır ve miras açıldığı andan itibaren hüküm ifade eder. Bu dava, mirasbırakanın ölüm anına kadar geriye etkili sonuçlar doğurur.
Tenkis davası ölümden önce açılabilir mi?
Tenkis davası mirasbırakanın ölümü üzerine açılabilir. Zira saklı payın ve tasarruf edilebilir kısmın miktarı, terekenin mirasbırakanın ölümü günündeki durumuna göre hesaplanacak ve saklı paylı mirasçıların kimler olacağı yine mirasbırakanın ölümü tarihinde belli olacaktır.
Tenkis davası belirsiz alacak davası mıdır?
Tenkis davası belirsiz alacak davası olarak geçmektedir. Belirli alacak davalarında; dava görülmeden önce alınabilecek tutar belirli olmaktadır veya belirlenebilmektedir. Ancak belirsiz alacak davalarında alacak tutarı sadece dava sonuçlandıktan sonra öğrenilebilmektedir.
Ölünceye kadar bakma sözleşmesi tenkise tabi midir?
Ölünceye kadar bakma sözleşmeleri aslında ivazlı tasarruflardan olup tenkisi istenemez. Ancak miras bırakanın açıkça saklı payları ihlal kastı ile hareket ederek yaptığı ölünceye kadar bakma akitleri tenkise tabidir.
Saklı Paylı Mirasçı Kimdir?
Saklı paylı mirasçı, miras bırakanın malvarlığı üzerinde yaptığı tasarruflar karşısında miras payları kanunda belirtilen oranlarda korunan mirasçılardır.
Kanuna göre saklı paylı mirasçılar ve saklı pay oranları aşağıdaki gibidir:
Altsoy (çocuk, evlatlık, torun) için yasal miras payının yarısı
Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri
Sağ kalan eş için altsoy veya ana ve baba ile mirasçı ise yasal miras payının tamamı, diğer hallerde ise yasal miras payının dörtte üçü
Hangi Tasarruflar Tenkise Tabidir?
Tenkis, miras bırakanın yaptığı bütün tasarruflar için söz konusu olamaz. Miras bırakanın yaptığı ölüme bağlı tasarruflar (vasiyet, miras sözleşmesi gibi) ve bazı sağlararası kazandırmalar tenkise tabidir. Kanunda hangi sağlararası kazandırmaların tenkis hesabına tabi olacağı sayılmıştır.
Tenkis Davası Ne Zaman Açılmalıdır?
Tenkis davası açma hakkı, saklı paylı mirasçıların saklı paylarına yapılan ihlali öğrendiği günden itibaren bir yıl içerisinde ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda ise mirasın açılması tarihinin üzerinden on yıl geçmesiyle düşer. Bu süreler hak düşürücü sürelerdir.
Tenkis iddiası, defi yoluyla her zaman ileri sürülebilir. Kişi dava açma süresini kaçırmış olsa dahi kendisine yöneltilen kazandırmaya ilişkin taleplere karşı defi olarak öne sürebilir.
Tenkis Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
Medeni kanunun 576. Maddesine göre miras, malvarlığının tamamı için miras bırakanın yerleşim yeri mahkemesinde açılır. Miras bırakanın tasarruflarının tenkisi de bu yerleşim yeri Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür.
Tenkis Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
