Ticari Davalarda Arabuluculuk Dava Şartı Mı?
Ticari davalar, Ticaret Mahkemelerinde görülmektedir. Ancak ticari faaliyeti ilgilendiren bütün davalar ticari dava değildir. Dolayısıyla bir işletme ile ilgili olan her uyuşmazlıkta ticaret mahkemelerinde çözümlenmez. Dava ticari dava niteliğinde değilse asliye hukuk mahkemesinin görevi alanındadır.
Ancak kanunda belirtilen bazı hususlarda uyuşmazlık ticari işletmeyi ilgilendirmese veya taraflar tacir olmasa bile ticari dava sayılabilirler. Örneğin, tacir olmayan iki kişi arasındaki kıymetli evraktan doğan uyuşmazlıklar ticaret mahkemesinde görülür.
Türk Ticaret Kanunu madde 3’e göre; Bu Kanunda düzenlenen hususlarla bir ticari işletmeyi ilgilendiren bütün işlem ve fiiller ticari
işlerdendir.
Bir uyuşmazlığın ticaret mahkemesinin görev alanına girip girmediğinin çözümlenmesi gerekir. Çünkü bir işin ticari sayılmasına göre bazı sonuçlar oluşacaktır. Uygulanacak faizin türü, zamanaşımı, sorumluluk gibi konular uyuşmazlığın ticari iş olup olmamasına göre değişir.
Yine bir uyuşmazlığın konusu ticari iş ise zorunlu arabuluculuk dava şartıdır. Yani bu şu demektir; ticari uyuşmazlıklarda arabulucuya başvurmadan önce dava açılamaz. Eğer arabuluculuk şartı yerine getirilmeden önce dava açılmışsa bu eksikliğin giderilmesi için davacıya süre verilir. Süresi içerisinde arabulucuya başvurulmaması halinde davanın usulden reddedilmesine neden olunur.
Türk Ticaret Kanunu
MADDE 5/A-
(1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan,
konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan
önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.
(2) Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde
sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilir.
bu kanun maddesine göre, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri için dava yoluna gitmeden önce arabulucuya başvurulması zorunludur.
Zorunlu arabuluculuk ile hedeflenen; tarafların daha uzun ve masraflı olan dava yoluna gitmeden önce arabulucuda anlaşmalarını sağlamaktır. Çünkü arabulucuya başvuruda hem daha kısa süre de çözüm hem de masrafsız olacaktır. Aynı zamanda tarafların anlaşma imkanı varsa davanın uzun süren sürecini beklemek zorunda kalmayacaklardır. Tabi ki arabuluculuk sürecinde taraf ile anlaşılması zorunlu değildir. Bu süreçte anlaşılamadığı zaman dava yoluna gidilebilir.
Tarafların arabuluculuk sürecinde anlaşması halinde ise arabuluculuk sürecinde yaşanan her şey tutanağa geçirilir. Bu tutanak mahkeme kararı gibi ilamlı icraya konu olabilir.
Ancak çekişmesiz yargı işlerinde zorunlu arabuluculuğa başvuru bir dava şartı değildir.
Ticari Davalar Nelerdir?
Bir kişinin ticari menfaatlerini ilgilendiren bir hakkı ihlal ediliyorsa bu davaya ticari dava denir. Ticari davaların neler olduğu TTK madde 4’te düzenlenmiştir.
- Mutlak Ticari Davalar
Bazı davalar vardır ki taraflar tacir olmasa veya iş bir ticari işletmeyi ilgilendirmese dahi özel kanunlar gereği ticari nitelikte sayılır.
- Nispi Ticari Davalar
Bir hukuk davasının nispi ticari dava olabilmesi için her iki tarafında da tacir olması ve uyuşmazlığında ticari işletmeyi ilgilendiriyor olması gerekir.
TTK madde 11- Ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir
sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmedir.
Görüldüğü üzere, bir iş yerinin ticari işletme olabilmesi için esnaf işletmesinin gelirini aşması gerekir. Bu iki işletme arasındaki sınırın ne olacağı da Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenir.
TTK MADDE 12- (1) Bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir.
- Bir Ticari İşletme İlgili Olan Havale, Vedia Ve Telif Gibi Haklarla İlgili Davalar
Bir ticari işletmeyi ilgilendiren havale, vedia ve telif gibi haklarla ilgili olan uyuşmazlıklarda bir taraf tacirse ve ticari işletmesini ilgilendiriyorsa ticari iş sayılır.
Ticari Davalarda Arabuluculuk Dava Şartı Mı?
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
