Uluslararası Deniz Ticareti | İstanbul
Uluslararası Deniz Ticareti
Uluslararası Denizcilik Örgütü’ne (IMO) göre bugün dünya ticaretinin %80’inden fazlası deniz yolu ile gerçekleştirilmektedir. Hem tüketilen malların ulaştırılması hem de üretim için gerekli hammaddelerin temininin sağlanması ile deniz taşımacılığı ve limanlar, dünya ticareti ve ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Deniz taşımacılığı ile gelişim gösteren limanlar bulundukları bölge ve şehirlerin tarihsel coğrafyasını şekillendirmekte, ekonomik gelişimine katkılar sağlamaktadır.
Dünyada Denizyolu İle Ticaret Artarken
Yıl Toplam Yük (yüklenen, milyon ton)
1970 2.605
1980 3.704
1990 4.008
2000 5.984
2010 8.408
2018 11.005
ULUSLARARASI DENİZ TİCARETİNİN EKONOMİDEKİ YERİ
Denizyolu taşımacılığının diğer taşıma türlerine göre avantajları fazladır. Demiryolu taşımacılığına oranla 3.5 kat, havayolu taşımacılığına oranla 20 kat, karayolu taşımacılığına oranla 7 kat ucuzdur.
Bir limandan diğer bir limana taşınması istenen bir ürün için, öncelikle yüke uygun bir geminin tahsis edilmesi, taşıma anlaşmasının yapılması, yükleme ve boşaltma şartlarının ve liman acentelerinin belirlenmesi gerekir.
Uluslararası Deniz Ticareti | İstanbul
LİMAN ACENTESİ
Yükün taşınmasında atanan acente, atayanının çıkarlarını iyi şekilde korumasına, talimatlarını etkin ve hızlı biçimde yerine getirmesine, geminin gereksinim ve isteklerini, ticari çıkarlara uygun olarak yerine getirmesine özen gösterecektir.
Taşımanın gerçekleşmesi işinde “Liman Acentesi”nin görevleri:
Öncelikle atayanından C/P göre yük cins ve miktarı ile yükleme / boşaltma şartlarını istemelidir.
Yükleyici / alıcılarla temasa geçerek yükleme / boşaltmanın yapılacağı liman işletmesi konusunda mutabakata varmalıdır.
Gemi ile ilgili ihbarları, C/P hükümleri gereğince zamanında yükleyici / alıcılara vermelidir. Limanla ilgili bilgileri de taşıyana bildirmelidir.
Geminin gelişinde “Hazırlık Mektubu”nu gecikmeksizin vermeli ve onayını almalıdır.
Yükleyiciden yükün tanımını ve detay bilgilerini alarak “Yükleme Ordinosu” tanzim etmelidir.
Yükleme yapacak gemilerin yükleme planını gemi kaptanı ile mutabakat sağlayarak yükleme yapmalıdır.
Yükleme sırasında varsa oluşmuş hasarları veya gemiye yüklenen malın bir kısmı güverteye yüklenmişse, kaptan tarafından “Yükleme Ordinosu” üzerine bu bilgiler yazdırılmalıdır. Ayrıca bu bilgiler, Konşimento üzerine de aynen yazılmalıdır.
Yükleme ve boşaltmalarda, “Olaylar Çizelgesi” doğru ve silintisiz tanzim edilmeli ve yükleyici / alıcılara imza ettirilmelidir.
Konşimento, kurallara uygun olarak tanzim edilmeli ve gemi kaptanına imzalatılmalıdır. Konşimento, acente tarafından imzalanacak ise, taşıyan veya kaptandan yetki alınmalıdır.
Uluslararası Deniz Ticareti | İstanbul
Limanlar arası rekabet ve yatırım zorunlulukları
Gemi boyutlarındaki hızlı artış limanlarda baskı oluşturmakta, büyük ve yeni gemilerin çekilmesi ve elde tutulması rekabete sahne olmaktadır. Bu rekabette yeni vinçler, liman derinliğini arttıracak tarama ekipmanları, rıhtımları güçlendirme çalışmaları ve geniş sahaların oluşturulması gibi pek çok alanda yatırımlar zorunlu hale gelmektedir. Büyük gemilerle konteyner yoğunluğunun artması sonucunda pik zamanlarda rıhtım ve vinç yoğunlukları artsa da limanların toplam rıhtım verimlilikleri düşmeye başlamıştır. Diğer yandan stratejik alyansların oluşturduğu kutuplaşma, liman rekabetini çok daha ileri bir noktaya taşımıştır.
