Yabancı Mahkeme Kararının Nüfusa İşlenmesi
Türk vatandaşı olan taraflardan birinin kendileri ile ilgili yurt dışında almış oldukları boşanma kararının ülkemizde geçerli olabilmesi için daha önce “Tanıma veya Tenfiz” kararı alınmadan uygulanması mümkün değildi. Ancak Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen 27/A madde ile, yurt dışında alınmış olan boşanma kararlarının tanıma davası açılmaksızın Türkiye’de geçerli hale getirilmesine imkan doğmuştur.
08.02.2018 Tarihinde Resmi Gazete’de Yayımlanan Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A Maddesinde Yurt Dışında Alınmış Olan Boşanma Kararının Türkiye’de Tanınması
Nüfus Hizmetleri Kanunu’na eklenen 27/A maddesi ile;
Dava açılmasına gerek olmadan, tarafların yurt dışından alınmış olduğu boşanma kararının nüfus müdürlüklerince, nüfus kütüğüne tescil edilmesi olanağı getirilmiştir.
İlgili Madde de belirtildiği üzere;
“Yabancı ülke adli veya idari makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline veya mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin olarak verilen kararlar; bizzat veya vekilleri aracılığıyla tarafların birlikte veya taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer taraf veya vekilinin tek başına başvurması, verildiği devlet kanunlarına göre konusunda yetkili adli veya idari makam tarafından verilmiş ve usulen kesinleşmiş olması ve Türk kamu düzenine açıkça aykırı bulunmaması şartıyla nüfus kütüğüne tescil edilir.”
Bu madde belirtildiği üzere; yalnız boşanma kararları değil aynı zamanda, evliliğin butlanına, iptaline mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin verilmiş olan kararların da bu madde kapsamında nüfus kütüğüne tescil ettirilmesi olanağı doğmuştur.
YURT DIŞINDA ALINAN BOŞANMA KARARININ NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ BAŞVURUSU NASIL YAPILIR
Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A maddesinde belirtildiği üzere;
Yurt dışında alınan boşanma kararının nüfus kütüğüne tescili başvurusu yurt dışında, dış temsilciliklere;
Yurt içinde ise; taraflardan birinin yerleşim yerindeki nüfus müdürlüklerine,
Eğer yurt içinde yerleşim yeri yoksa Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya, Kahramanmaraş, Samsun, Siirt, Sivas, Trabzon, Şanlıurfa ve Van nüfus müdürlüklerine yapılabileceği belirtilmiştir.
NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİL BAŞVURUSUNU YAPMAYA YETKİLİ KİŞİLER KİMLERDİR?
Konuyla ilgili kanun ilk yürürlüğe girdiği tarihte tarafların bu imkandan faydalanabilmesi için bu başvuruyu eşlerin birlikte başvuru şartı aranılıyordu. Fakat 25.03.2020 tarihinde yapılan değişiklikle; “taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer taraf veya vekilinin tek başına” başvuru yapabilmesi mümkün hale getirilmiştir.
Bu bağlamda 25.03.2020 tarihi itibariyle taraflardan birinin ölmüş ya da yabancı olması halinde Türk vatandaşı olan diğer tarafın tek başına başvuru yapması mümkündür.
Kanunda belirtildiği üzere tarafların vekilleri aracılığıyla başvuru yapabilmelerine de imkan tanındığından yurt dışında boşanmış olan kimselerin bu boşanma kararını nüfus kütüğüne tescil ettirmek için Türkiye’ye gelmelerine dahi gerek kalmamıştır. Türkiye’den bir avukat tayin edip ona vekaletname vermek suretiyle yurt dışında alınmış olan boşanma kararının Türkiye’de geçerli hale getirilmesi olanağı sağlanmıştır.
NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİL İSTENEN BELGELER KANUNDA AÇIKÇA BELİRTİLMİŞTİR
Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 27/A maddesinde;
Tarafların yurtdışında alınmış olan boşanma kararının Türkiye’de nüfus kütüğüne tescil ettirilmesi başvurusunda sunulması gereken belgeler şunlardır:
1-)Başvuru Formu
2-)Aile kütüğüne tescili talep edilen usulüne göre onaylanmış kararın, aslı ile noter veya dış temsilcilik tarafından onaylanmış veya ilgili ülkenin yetkili makamı tarafından Apostil şerhi tatbik edilerek onaylanmış Türkçe tercümesi
3-)Adli veya idari makam kararında kesinleşme şerhi yok ise kararın verildiği ülke kanunlarına göre kesinleştiğine dair onaylanmış belge veya yazının aslı ile noter veya dış temsilcilik tarafından onaylanmış veya ilgili ülkenin yetkili makamı tarafından Apostil şerhi tatbik edilerek onaylanmış Türkçe tercümesi
4-)Kimlik veya pasaport fotokopileri, taraflardan biri yabancı ise kimlik veya pasaportların noter tasdikli Türkçe tercümeleri
5-)Vekil aracılığı ile yapılacak müracaatlarda noter tarafından düzenlenen fotoğraflı özel vekâletnamenin aslı veya onaylanmış aslına uygun örneği
6-)Yabancı ülke adlî veya idarî makamlarınca verilen kararlarla ilgili daha önce Türk mahkemelerinde açılmış ve halen görülmekte olan dava dosyası bilgileri ile varsa kararların daha önce Türk mahkemelerince kesin hükme bağlanmış olduğuna ilişkin mahkeme kararının aslı veya fotokopisi ya da Türk mahkemelerinde halen devam eden bir dava yahut tanımanın Türk mahkemelerince evvelce reddedildiğine dair karar bulunmadığı yönünde adli makamlardan alınan belge başvuru formuna eklenir.
Başvuruda alınan belgelerde eksiklik tespit edilenlere, belgedeki bu eksikliklerin tamamlanması için 90 an günlük süre verilir. Bu süre içinde başvurucu tarafından eksik belgelerin tamamlanmaması halinde yapılan başvuru reddedilir.
YAPILAN BAŞVURUNUN KABULÜ VEYA REDDİ
1-)Yabancı ülke adli veya idari makamlarınca verilen kararla ilgili olarak aynı zamanda Türkiye’de açılmış ve halen görülmekte olan veya reddedilmiş bir dava bulunuyorsa yapılan başvuru reddedilir.
2-)Türk kamu düzenine açıkça aykırı olan kararlar mutlaka gerekçesi de belirtilmek suretiyle reddedilir.
Komisyonda tescile yönelik verilen kararlar dış temsilcilikler veya il müdürlüklerince yedi (7) gün içinde nüfus kütüklerine tescil edilir.
Eğer, nüfus kütüğüne başvuru, nüfus müdürlüğü tarafından reddedilirse; başvuran taraflardan her biri, tanıma ve tenfiz için, kendisine karşı tenfiz istenen kişinin Türkiye’deki yerleşim yeri, bu yoksa sakin olduğu yer, bu da yoksa İstanbul, İzmir, Ankara mahkemelerinden birinde bulunan Aile Mahkemelerinde dava açabilir.
Kanunda açıkça belirtildiği üzere; bu imkan sadece boşanma, evliliğin iptali veya butlanına ilişkin kararlar için geçerli olup, yabancı mahkeme veya idari makamların, nafaka-velayet gibi hususlara ilişkin tenfiz hükümleri yani icra kabiliyeti olan hükümler içeren kararları için, yine Türk Mahkemeleri’ne başvuru yapılması zorunluluğu devam etmektedir.
Yabancı Mahkeme Kararının Nüfusa İşlenmesi
