Yurt Dışına Çıkış Yasağı
Yurt Dışına çıkış yasağı adli kontrol sistemine ilişkin uygulamalardan birisidir. Bazı hallerde tutuklama sebeplerinin varlığına rağmen adli kontrol kararı ile kişi serbest bırakılabilir. Aynı zamanda tutuklama kararının uygulanamayacağı hallerde de adli kontrol uygulanabilir. Tutuklama kararı, söz konusu suça ilişkin yargılama sonrasında uygulanacak yaptırım ile ölçülü değilse tutuklama kararı verilemez.
Şüpheli veya sanık hakkında kuvvetli suç şüphesi, delil karartma veya kaçma ihtimali gibi durumlarda tutuklama ölçüsüz olacaksa adli kontrol tedbirleri uygulanmalıdır. Kanunda adli kontrol tedbirlerinin neler olduğu sayılmıştır. Söz konusu düzenleme CMK’nın 109. maddesindedir. Yurt dışına çıkış yasağı da adli kontrol tedbirlerinden birisidir. Bu tedbir ile kişinin kaçması engellenirken aynı zamanda olası bir durumda yakalanabilmesini sağlamaktadır.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Kararı Hangi Mercii tarafından Verilir?
Soruşturma aşamasının her evresinde Cumhuriyet savcısının istemi ve sulh ceza hakiminin kararı şüpheli hakkında yurt dışına çıkış yasağı verilebilir. Yine kovuşturma aşamasında da mahkeme tarafından bu karar verilebilir.
Yasağı Nasıl Kaldırılır?
Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 111. maddesinde adli kontrol kararlarına itiraz edilebileceği düzenlenmiştir. Dolayısıyla yurt dışına çıkış yasağına da itiraz mümkündür. Şüpheli veya sanığın istemi üzerine, Cumhuriyet savcısının görüşünü aldıktan sonra hâkim veya mahkeme itiraza ilişkin beş gün içinde karar verebilir.
Hakim, adlî kontrol uygulamasında şüpheliyi bir veya birden çok yeni yükümlülük altına koyabilir. Aynı zamanda verilmiş olan tedbirleri değiştirebilir, kaldırabilir veya kısmen kaldırabilir.
Yurt dışına Çıkış Yasağı Kararına İtiraz
Soruşturma aşamasında sulh ceza hakimine, kovuşturma aşamasında ise yargılamanın yapıldığı mahkemeye itiraz gerçekleştirilebilir. Bu karara; Cumhuriyet Savcısı, şüpheli/sanığın kendisi, eşi, müdafii, katılan, yasal temsilcisi itiraz edebilir. Yurt dışı kararının verilmesiyle birlikte 7 gün içerisinde kararı veren merciiye dilekçe yolu ile itiraz edilir. Yapılan itiraz ilgili mercii tarafından 5 gün içerisinde karara bağlanır.
Soruşturmanın ve kovuşturmanın her aşamasında itiraz edilebilir.
Yurt dışı Yasağının Sona Ermesi
- Soruşturma aşamasında iken Cumhuriyet Savcısı kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verirse bu halde yurt dışı yasağı kendiliğinden son bulur.
- Yurt dışı yasağı tedbirinin gerekli olmadığı görülürse Cumhuriyet Savcısı tarafından kaldırılabilir.
- Yargılama sırasında Cumhuriyet Savcısı, sanık/şüpheli ve diğer ilgililerinin talebi ile mahkeme tarafından kaldırılabilir.
- Adli kontrol tedbirlerinin yerine getirilmemesi halinde kişi hakkında verilecek ceza ne olursa olsun tutuklama kararı verilebilir. Bu halde kişi hakkında verilmiş olan yurt dışı yasağı da son bulacaktır.
Hakkında Yurt Dışı Çıkış Yasağı Kararı Olup Olmadığı Nasıl Öğrenilir?
E-devlet üzerinden yapılabilir. Aynı zamanda Emniyet Müdürlüğünden de bu bilgi alınabilir. Ancak bazı hallerde ceza soruşturması aşamasında dosyaya gizlilik kararı konulmuşsa bu karar e-devlet üzerinden öğrenilemez.
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
