Bilirkişi Raporuna İtiraz
Hakim, hukuk bilgisi dışında çözümü uzmanlık ve bilgi gerektiren bir konu için o konu ile ilgili birinden yardım alabilir. Bu kişi bilirkişi olarak adlandırılır. Hakim bilirkişiye hukuk bilgisi için başvuruda bulunamaz. Veya genel bilgi, tecrübe veyahut hakimlik mesleğinden kaynaklanan tecrübe ile çözebileceği hususlarda da bilirkişiye başvuramaz.
Hukukçular, bilirkişi olarak görev yapamazlar. Ancak hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olma hali varsa bu halde bilirkişi olunabilir. Bilirkişi olarak görevlendirilmiş olan uzman, görevini bizzat yerine getirmek zorundadır. Görevin hepsini bir başkasına yaptıramayacağı gibi bir kısmını da yaptıramaz.
Hakim söz konusu uyuşmazlığın çözümü için o konuda uzmanlaşmış bir kişinin bilgisine ihtiyaç duyabilir. Bu halde o konu bilirkişi tarafından incelenir ve bir rapor hazırlanır.
O halde bilirkişi için; bir yargılama da uyuşmazlığa ait teknik bir konunun çözümü için başvurulan uzman diyebiliriz. Bilirkişi sayesinde o teknik konu hakkında bilgi alınır ve uyuşmazlığın çözümü sağlanır. Bilirkişiye başvurulduktan sonra hakimin belirlediği süre içerisinde rapor hazırlanmalıdır. Ancak bilirkişi haklı gerekçeleri varsa sürenin uzatılmasını talep edebilir. Bilirkişi raporu tamamlanması için verilen süre 3 aydır. Bu süre en çok 3 ay daha uzatılabilir. Ancak basit yargılama usulüne tabi dava ve işlerde bu süreler iki ay olarak uygulanır.
Bilirkişi raporunu hazırlarken isterse tarafları dinleyebilir. Ancak bunu mahkemeden izin alarak yapmak zorundadır. Gerekli incelemeleri bitiren bilirkişi süresi içerisinde raporunu teslim eder. Bilirkişinin hazırlamış olduğu raporun sonucuna itiraz etmek mümkündür.
Bilirkişinin Görevini Yapmakta Yasaklı Olması
Bilirkişinin görevini yapmaktan yasaklı olacağı haller olabilir. Bu hallerde bilirkişinin görevden alınması istenebilir. Bilirkişinin görevden alınması için talep olmasa dahi bilirkişinin kendisi görevden çekilmelidir. Hakimler hakkındaki yasaklılık ve red sebepleri bilirkişi hakkında da uygulanır.
a) Kendisine ait olan veya doğrudan doğruya ya da dolayısıyla ilgili olduğu davada.
b) Aralarında evlilik bağı kalksa bile eşinin davasında.
c) Kendisi veya eşinin altsoy veya üstsoyunun davasında.
ç) Kendisi ile arasında evlatlık bağı bulunanın davasında.
d) Üçüncü derece de dâhil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik bağı kalksa dahi kayın hısımlığı bulunanların davasında.
e) Nişanlısının davasında.
f) İki taraftan birinin vekili, vasisi, kayyımı veya yasal danışmanı sıfatıyla hareket ettiği davada
Bu haller bilirkişinin davada görev almada yasaklı olduğu hallerdir. Bu hallerin varlığında bilirkişinin kendisi görevden çekilebileceği gibi taraflarda talep edebilir. Hakimin reddi sebepleri de yine bilirkişi için uygulanır. Ancak bilirkişinin daha önce aynı davada daha önce tanık olarak dinlenmiş olması bir ret sebebi değildir.
Bilirkişi Raporuna İtiraz
Bilirkişinin hazırlamış olduğu rapor dikkatlice incelenmeli ve yanıl yahut eksik olan kısımlara itiraz edilmelidir. Hazırlanmış olan raporun eksik olduğu, bilirkişinin o konuda uzman olmadığı gibi sebepler ileri sürülebilir. Veyahut bilirkişinin raporu taraflı olarak hazırladığına ilişkin bir şüphe varsa itiraz edilerek bu durum belirtilebilir. Bilirkişi raporu hazırlandıktan sonra taraflara tebliğ edilir. Taraflar raporun kendisine tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde rapora itiraz edebilirler.
Bilirkişi raporuna dilekçe ile itiraz edilir. Bilirkişi raporundaki yer alan hususların tümüne itiraz edilebileceği gibi bir kısmına da itiraz edilebilir. Rapordaki yanlışlıklar, eksiklikler dilekçede belirtilmelidir. Yapılan itiraz da açık anlaşılır bir dil kullanılmalıdır.
Bilirkişi raporuna itiraz süresi 2 hafta olduğunu belirtmiştik. Bu süre hak düşürücü süredir. Bu süre içerisinde rapora itiraz edilmezse bilirkişi tarafından sunulan bu rapor kesinleşir. Yani bilirkişi raporunda yer alan hususlar aleyhinize dahi olsa kabul edilmiş sayılır.
Bilirkişinin Ek rapor Hazırlaması
Bilirkişi raporuna itiraz edildikten sonra itiraz hakim tarafından incelenir. Hakim, bilirkişiye başvurulmasındaki söz konusu olan uyuşmazlığın incelenip incelenmediğine bakacaktır. Rapora sunmuş olduğu gerekçelere ve sonucu arasında bağlantı olup olmadığına bakacaktır. Kısaca rapor eksiksiz mi yahut hatalı mı hazırlanmış bunu tespit etmeye çalışır. Mahkeme rapora itirazı haklı görmesi halinde yeni bir bilirkişi atanmasına karar verebileceği gibi bilirkişiden ek rapor hazırlamasını da isteyebilir. Ancak itiraz haklı görülmezse yahut süreci uzatmak için itiraz gerçekleştirilmişse bu durumda rapora yapılan itiraz reddedilir. Bilirkişinin hazırlamış olduğu raporda eksiklikler mevcutsa tamamlanması için bilirkişiden ek bir rapor hazırlamasını isteyebilir. Ek rapor yazılı olabileceği gibi mahkemede sözlü de olabilir. Sözlü yapılan bilirkişi beyanları duruşma tutanağına geçirilir ve imzalanır.
Bilirkişinin raporunda var olan eksikliklerin giderilmesi için ek rapor hazırlanmasını kural olarak hakim isteyebilir. Ancak taraflarında rapora ilişkin eksikliklerin düzeltilmesini talep etme hakkı vardır.
Bilirkişi Raporuna İtiraz Üzerine Yeni Bilirkişi Atanması
Taraflar bakımından süresi içerisinde bilirkişi raporuna itiraz edilmesi halinde sunulan itirazlar hakim tarafından incelenir. Örneğin, hakim bilirkişiyi taraflı görmüşse veya raporun hatalı olduğuna kanaat getirirse yeni bir bilirkişi atanmasına karar verebilir. Bilirkişinin raporunu hatalı, eksik yahut farklı sebeplerle itiraz etmek isteyen taraflarında yeni bir bilirkişi atanmasını talep etme hakları vardır.
Bilirkişi raporundaki hatalar nedeniyle hakim 2. bir bilirkişi atanmasına karar vermişse; artık ilk bilirkişinin raporuna dayanılarak karar verilemez. Yeni atanmış olan bilirkişinin raporu esas alınacak ve ona göre bir karar verilecektir. Yeni atanmış olan bilirkişinin de raporuna itiraz mümkündür.
Bilirkişi Raporuna İtiraz
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
