Çocuk Teslimi Ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına Yönelik
7343 sayılı Kanun ile 30.11.2021 tarihinde Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına yönelik olarak ilamların yerine getirilmesinde esaslı değişiklikler yapılmıştır.
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına yönelik olarak ilamların yerine getirilmesi için görevi icra dairelerinde iken yapılan değişiklikle beraber Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri tarafından yerine getirilecektir. Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri, Adalet Bakanlığı tarafından kurulmaktadır.
Çocuk teslimi sırasında hazır bulunacak uzmanlar; Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlükleri tarafından görevlendirilecektir. Eğer uzman sayısı yeterli gelmezse söz konusu illerde öğretmen vasıtası ile çocuk teslimi gerçekleştirilir.
Yeni düzenleme ile birlikte çocuk teslimine ilişkin kurallar İcra İflas Kanunu’ndan çıkarılmış ve Çocuk Koruma Kanunu kapsamına alınmıştır.
Çocuk kanunu madde 41/B bendine göre;
- Çocuk teslimine dair ilam veya tedbir kararları, yükümlüsü tarafından rızasıyla yerine getirilmediği takdirde hak sahibi, ilam veya tedbir kararının yerine getirilmesi için Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğüne başvurabilir.
- Talebi alan müdürlük, her türlü iletişim vasıtasını kullanarak yükümlüyle irtibata geçer ve müdürlük tarafından belirlenen gün ve saatte hak sahibine teslim edilmek üzere çocuğun belirlenen yere getirilmesini derhâl bildirir; bu bildirimin yapıldığını veya yükümlüyle irtibat kurulamadığını tutanağa bağlar.
- Yükümlüyle irtibat kurulamaz veya yükümlü çocuğu getirmeyeceğini beyan ederse yahut yükümlü çocuğu belirlenen yere getirmezse müdürlük, derhâl yükümlüye, çocuğun teslimine dair bir teslim emri tebliğ edilir. Tebliğ edilen teslim emrinde;
Müdürlük tarafından belirlenen gün ve saatte çocuğu emirde belirtilen yere getirmek zorunda olduğu
Çocuğu emirde belirtilen yere getirmesine engel teşkil edecek derecede haklı bir mazereti varsa teslim gününden önce müdürlüğe bildirimde bulunarak çocuğun müdürlükçe alınmasını talep etmesi gerektiği.
- Çocuğun getirilmemesi halinde ve haklı bir mazeret nedeniyle çocuğun müdürlük tarafından alınması da talep edilmezse; çocuğun zor kullanılarak alınacağı.
- Emrin gereğinin yerine getirilmemesi hâlinde disiplin hapsiyle cezalandırılacağı.
- Müdürlük tarafından yapılan işlemlere karşı şikayet hakkının bulunduğu.
- Çocuk hak sahibine teslim edildikten sonra yükümlü tarafından tekrar alınırsa veya Çocuğun üstün yararı söz konusu olursa; herhangi bir irtibat veya teslim emrine gerek olmaksızın çocuğun hak sahibine teslim edilir.
Çocuk Teslimi Ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına Yönelik
Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam ve tedbirlerin yerine getirilmesi de benzer şekilde Çocuk Kanunu’nun 41/C maddesinde düzenlenmiştir. Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam ve tedbirleri yükümlü rızasıyla yerine getirmezse; hak sahibi müdürlüğe başvuruda bulunarak yerine getirilmesini isteyebilir. Yine müdürlük tarafından çocuğun teslim edilmesine ilişkin bir bildirim yapılır. Yükümlü ile irtibat kurulamazsa veya teslim etmeyeceğini bildirmesi halinde müdürlük tarafından derhâl yükümlüye, çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair bir teslim emri gönderilir.
Çocuk Kanunu’na getirilmiş bir diğer yenilik ise teslim mekanlarıdır. Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam veya tedbir kararlarının yerine getirilmesine ilişkin işlemler, müdürlükçe belirlenen teslim mekanlarında gerçekleştirilir. Teslim işlemleri için müdürlüğün talebi üzerine, valilikler ve belediyeler tarafından elverişli teslim mekanları belirlenir, yoksa oluşturulur; araç tahsis edilir ve sürücü görevlendirilir. Teslim mekanlarının belirlenmesinde, oluşturulmasında, tefrişinde, bu mekanların güvenliğinin sağlanmasında ve teslim hizmetlerinin sunumunda, kamu kurum ve kuruluşları ile belediyeler, müdürlüğe her türlü desteği sağlamakla yükümlüdür.
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam veya tedbir kararlarının yerine getirilmesinde şikayet yolu
Çocuklara ilişkin olarak, müdürlük tarafından yapılmış olan bu işlemlere karşı şikayet yolu getirilmiştir. Müdürlük tarafından yapılan işlemin öğrenilmesi veya tebliğinden itibaren 1 hafta içerisinde işlemi yapan müdürlüğün müdürlüğün bağlı olduğu aile mahkemesine şikayette bulunulabilir. Mahkemeye şikayet halinde; mahkeme müdürlük tarafından yapılan işlemin durdurulmasına karar verebilir.
Şikayet üzerine mahkemenin vermiş olduğu karara da itiraz etmek mümkündür. Tebliğ tarihinden itibaren 1 hafta içerisinde itiraz gerçekleştirilmelidir. Mahkeme itirazı yerinde görürse esası hakkında karar verir. İtiraz üzerine mahkemenin vermiş olduğu karar kesindir.
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam veya tedbir kararlarının yerine getirilmesine muhalefet
Çocuk teslimine dair ilam veya tedbir kararlarının yerine getirilmesine ilişkin teslim emrine aykırı hareket edilmesi veya emrin yerine getirilmesini engelleyenler hakkında 1 ay içerisinde şikayet edilmesi halinde; 3 aya kadar disiplin hapsi verilir.
Çocukla kişisel ilişki kurulmasına dair ilam veya tedbir kararlarının yerine getirilmesine ilişkin teslim emrine aykırı hareket edilmesi veya emrin yerine getirilmesini engelleyenler hakkında ise yine 1 ay içerisinde şikayet edilmesi mümkündür. Bu halde 3 günden 10 güne kadar disiplin hapsi verilir.
Aynı zamanda çocukla kişisel ilişki kuran hak sahibi, sürenin bitiminde çocuğu getirmezse 3 aya kadar disiplin hapsi ile cezalandırılır. Yine şikayet 1 ay içerisinde yapılmalıdır.
Sayılan bu durumlarda şikayet için işlemi yapan müdürlüğün bağlı olduğu Aile Mahkemesine yapılabilir. Mahkemenin vermiş olduğu karara karşı 1 hafta içerisinde itiraz edilebilir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
Çocuğun Teslimi sırasında Alınan Ses Ve Görüntü Kayıtları
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulması kapsamında çocuğun bir taraftan alınıp diğer tarafa teslimi sırasında alınan ses veya görüntü kaydının İnternet ortamında yayınlanması halinde; bu kişiler kişilik haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle içeriğin kaldırılması veya erişim engeli talep edilebilir.
Çocuk Teslimi ve Çocukla Kişisel ilişki kurulmasına Dair İlam veya Tedbir Kararlarının Yerine Getirilmesine İlişkin Yapılacak İşlemlerde Giderler
Çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulması kapsamında yapılacak olan tüm işlemlerde ilgili kanunlar uyarınca alınması gereken harçların hiçbiri talep edilmemektedir. Bu işlemlerin yürütülmesindeki tüm masraflar avukatlık ücreti hariç olmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır.
son olarak bu kapsamda yapılan değişikliklerle birlikte Türk Medeni Kanunu’nda da değişiklik yapılmıştır: Çocuğun velayetine sahip olan taraf; çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin kararların gereklerini yerine getirmezse çocuğun menfaatine aykırı olmamak kaydıyla velayetin değiştirilmesini isteyebilir.
Söz konusu yapılan bütün değişikler önce Adalet Bakanlığı tarafından belirlenen pilot illerde başlayacak ve geriye kalan illerde ise İcra Dairelerinden harçlardan muaf olarak uygulanmaya devam edilir. Uygulamanın 1 yıl sürmesinden sonra tüm ülkede uygulanması planlanmaktadır.
Çocuk Teslimi Ve Çocukla Kişisel İlişki Kurulmasına Yönelik
Stajyer Av. Merve ÇATAR
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
