Aynı Dilekçe İle Dava Açılması*2023
Aynı taraflara ait, aynı yargı yerinin görevine giren ve çözümleri ayrı emek gerektirmeyen idari uyuşmazlıklar aynı dava dilekçesi içerisinde talep edilebilir. Böylece hem ekstra dava masraflarının hem de farklı kararlar verilmesi risklerinin önüne geçilir. Daha az emek ve giderle davaların çözümlenmesi “usul ekonomisinin” bir gereğidir. Usul ekonomisi Anayasanın 141/4. maddesinde düzenlenmiştir. “…Davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması, yargının görevidir.”
Anayasa’nın bu hükmünden yola çıkarak İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 5. maddesinde düzenlenme yapılmıştır.
İYUK Madde 5 –
1. Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık yada sebep-sonuç ilişkisi bulunan
birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir.
2. Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması
gerekir.
Bu durumda 2 halde aynı dilekçe ile dava açılabilir:
- Bir kişinin birden fazla idari işleme karşı tek bir dilekçe ile dava açması,
- Birden fazla kişinin bir veya birden fazla idari işleme karşı aynı dilekçe ile dava açması.
İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 12. maddesine göre idarenin işlemine karşı iptal davası ve bu işlem yüzünden doğan zararların tazmini için iptal ve tam yargı davası birlikte açılabilir.
Aynı dava dilekçesi ile davanın açılmasından bir engel varsa mahkeme ilk inceleme aşamasında “dava dilekçesinin reddine” karar verir. Dava dilekçesi 30 gün içerisinde yeniden düzenlenmesi gerekir.
Aynı Dilekçe İle Dava Açılması Şartları
Bir Kişinin Birden Fazla İdari İşleme Karşı Tek Bir Dilekçe İle Dava Açması
Kural olarak her idari işlem için ayrı ayrı dava açılır. Ancak bir kişi kendisine yapılmış birden fazla idari işlem için tek bir dilekçe ile dava açabilir. Ancak bu işlemler arasında maddi hukuki yönden bağlılık ya da sebep/sonuç ilişkisi olmalıdır. Örneğin memura devamsızlık yaptığı için disiplin cezası verilmiş olabilir. Bir başka işlemle de taşınmazı kamulaştırılmışsa, iki idari işlem arasında sebep sonuç ilişkisi yoktur.
İdari işlemlere karşı başvurulacak yargı yeri ve kanun yolunun aynı olması gerekir. Örneğin aynı dilekçede açılacak bütün idari işlemler için sadece idare mahkemesinde dava açılması gerekir veya vergi mahkemesinde. Biri vergi mahkemesinin diğeri idare mahkemesinin görevine giriyorsa, bu kararlara karşı aynı dilekçe ile dava açılamaz.
Tek bir dava dilekçesinde birleştirilecek olan idari işlemlerin hepsi için dava açma süresinin dolmamış olması gerekir. Aynı zamanda davacının dava açma ehliyetinin bulunması gerekir.
Birden Fazla Kişinin Aynı Dilekçe İle Dava Açması
Birden fazla kişi bir veya birden fazla idari işleme karşı aynı dilekçe ile dava açabilir. Bu durumda “dava arkadaşlığı” söz konusu olur. İYUK madde 5/2- Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekir.
Birden fazla kişinin tek dilekçe ile dava açabilmesi için hak ve menfaatlerinin ortak olması gerekir. Aynı zamanda davaya yol açan hukuki sebebinde aynı olması gerekir. Tarafların hak ve menfaatlerinin aynı olup olmadığı her somut olayın özelliğine göre değişir. Mesela kamulaştırma işlemine karşı malikler tek bir dilekçe ile aynı davayı açarak talepte bulunabilirler. Birden fazla kişinin birden fazla idari işleme karşı aynı dava dilekçesi ile dava açması durumunda, bu işlemlere karşı başvurulacak yargı yeri ve kanun yolunun aynı olması gerekir.
Aynı Dilekçe İle Dava Açılması*2023
Makale Yazarlığı İçin
Avukat veya akademisyenler hukuk makalelerini özgeçmişleri ile birlikte yayımlanmak üzere asalhukukdanismanlik@gmail.com adresine gönderebilirler.
