Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nedir
Yurt dışına çıkış yasağı Ceza Muhakemesi Kanunu madde 109’da öngörülmüş olan adli kontrol tedbirinin uygulanmasında sanık veya şüpheliye yüklenen yükümlülüklerden bir tanesidir. Bir şüpheli veya sanık hakkında tutuklama sebeplerinin varlığı halinde tutuklamanın olumsuz sonuçlarının önlenmesi amacıyla hakim adli kontrol kararı verebilmektedir.
Ancak adli kontrol kararı verirken hakim şüpheli ya da sanığın kaçma veya delil karartma ihtimalini, kuvvetli suç şüphesini vb. tehlikeleri dikkate alarak ona bazı yükümlülükler yüklemektedir. Yurtdışı çıkış yasağı da bu şekilde şüpheli veya sanıklar hakkında uygulanan geçici bir tedbir kararıdır.
Tutuklama sebeplerinin varlığı halinde adli kontrol ile serbest bırakılan şüpheli veya sanıkların kaçmasını önlemek amacıyla yurt dışı çıkış yasağı konularak bunun önüne geçilmeye çalışılmaktadır.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nasıl Kaldırılır?
Yurtdışı çıkış yasağı adli kontrol tedbiri sebebiyle şüpheli veya sanığa yüklenen yükümlülüklerden bir tanesidir.
Peki yurt dışına çıkış yasağı yükümlülüğü nasıl kaldırılır?
Yurtdışına çıkış yasağı kaldırma CMK 111 gereğince ilgili adli kontrol tedbirine itiraz yoluyla ya da CMK 110 kapsamında gerçekleştirilebilecektir. Buna göre şüpheli veya sanık adli kontrole ilişkin kararlara itiraz edebilir.
Yapılan talep üzerine kararın kaldırılmasına Cumhuriyet savcısının görüşünü aldıktan sonra hakim yahut mahkeme tarafından itirazdan itibaren beş gün içerisinde karar verilebilecektir. Ancak bu madde adli kontrol kararının kaldırılmasına ilişkin olup hakimin sanık veya şüpheliye yüklediği yükümlülüklerle birlikte tedbirin kaldırılmasını ifade etmektedir.
Yurtdışına çıkış yasağı kaldırma CMK 110 kapsamında Cumhuriyet savcısının istemiyle hakimin, adli kontrolün içeriğini oluşturan yükümlülükleri bütünüyle veya kısmen kaldırıp değiştirmesi suretiyle gerçekleşebilecektir. Bu anlamda hakimin şüpheliyi bu yükümlülüklerden bazılarından, yani yurt dışına çıkış yasağına uymaktan geçici olarak muaf tutması da mümkündür.
Yurt Dışı Çıkış Yasağı Hangi Durumlarda Konur?
Adli kontrol tedbiri ile birlikte yurt dışı çıkış yasağı verildiğinde bunun her ne kadar tutuklama kadar olmasa da hürriyeti bağlayıcı bir ceza olduğu açıktır. Ancak kanun koyucu ve uygulayıcı merciler tutuklama kararı vermek yerine ölçülülük ilkesi kapsamında bundan daha hafif bir ceza öngörmektedir. Bu anlamda kanunda da belirtildiği üzere yurtdışı çıkış yasağı verilebilmesi için CMK m.100’de belirtilen tutuklama sebeplerinin varlığı aranmaktadır.
Buna bağlı olarak yurt dışı çıkış yasağı tedbirinin konulması için sebepleri şu şekilde saymak mümkündür:
Şüpheli yahut sanığın kaçma veya saklanma veya kaçacağı şüphesini uyandıran somut olguların varlığı,
Şüpheli ya da sanığın davranışlarının delilleri yok etme, gizleme, değiştirme; tanık veya mağdur üzerinde baskı kurma girişimi vb. şüphe uyandırması. İşte yurt dışı çıkış yasağı hangi durumlarda konur sorusunun cevabını bu tutuklama sebepleri oluşturmaktadır. Mahkemece bu şüphelerin oluşması veya davranışların sergilenmesi halinde hakim tutuklama kararı yerine vereceği adli kontrol tedbiri ile birlikte yurt dışı çıkış yasağı getirebilecektir.
Yurt Dışı Çıkış Yasağı Kimlere Uygulanır?
Yurtdışı çıkış yasağı kimlere uygulanabilir sorusunu cevaplandırabilmek için yine CMK 109 ve 110.maddelere bakmak yeterli olacaktır. Kanunun 109 maddesinde bir suç sebebiyle yürütülen soruşturmada tutuklama sebeplerinin varlığı halinde şüpheli hakkında adli kontrol kararı verilebileceğini belirtmektedir.
Bu adli kontrol tedbirine bağlı olarak hakim şüpheliye yurt dışı çıkış yasağı getirmektedir. Soruşturma evresinde şüpheli hakkında uygulanan bu tedbir kanunun 110. maddesine göre kovuşturma evresinin her aşamasında da uygulanabilecektir. Böylece yurt dışına çıkış yasağı bir suç sebebiyle hakkında soruşturma veya kovuşturma yürütülen şüpheli ya da sanık hakkında uygulanır demek doğru olacaktır.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Olanlar Kıbrıs’a Gidebilir Mi?
Tedbire ilişkin olarak en sık merak edilen sorulardan bir tanesi de yurtdışına çıkış yasağı olanlar Kıbrıs’a gidebilir mi?
Burada dikkate almamız gereken tek şey yurt içi ve yurt dışı kavramlarıdır. Kıbrıs yurt dışında bulunan yani Türkiye’den bağımsız bir ülkedir. Dolayısıyla yurtdışına çıkış yasağı olanlar Kıbrıs’a da gidemeyecektir.
Kıbrıs ile yurtdışına çıkış yasağı KHK sebebiyle de sorun ve merak konusu olmaktaydı. İlgili KHK ile kamu çalışanları 2016 Temmuzdan itibaren Gürcistan ve Kıbrıs’a giderken “Yurt dışına çıkmasında kurumumuzca bir sakınca bulunmamaktadır.” şeklinde bir izin belgesi almaları gerekmekteydi. Ancak söz konusu KHK’nın kaldırılmasının ardından bu sorun ortadan kalkmış bulunmaktadır.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nasıl Öğrenilir?
Yurt dışına çıkmak istiyor ancak yurtdışına çıkış yasağı nasıl öğrenilir , yurtdışı çıkış yasağını nasıl öğrenebilirim , yurtdışı yasağım var mı diyorsanız işlem çok kolay. Öncelikle yurt dışı çıkış yasağı öğrenme yöntemlerinden en kolayı kişinin bulunduğu yerde internette e-Devlet kapısı üzerinden sorgulama yapmasıdır. Ancak e-Devlet sistemine düşmemiş olan yurt dışı çıkış yasakları için İl Emniyet Müdürlüğüne giderek bunu öğrenmek de mümkündür. Bununla birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı resmi web sitesi üzerinden yurt dışı çıkış yasağı sorgulama gerçekleştirilebilir.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Sorgulama Nasıl Yapılır?
E-Devlet üzerinden yurtdışı çıkış yasağı sorgulama yapmak için ilk olarak e-Devlet şifrenizi almanız gerekmektedir. Kendinize özel şifre ile e-Devlet sistemine giriş yaptıktan sonra yurt dışına çıkış yasağınızın bulunup bulunmadığını yahut devam etmekte mi yoksa kaldırıldı mı öğrenmeniz mümkündür.
Örgütlü suçlar gibi bazı suçlarda e-Devlet veya diğer online sistemler üzerinden yasağın sorgulanması mümkün olamayabilir. Böyle bir durumda yurtdışı çıkış yasağı nasıl öğrenilir diyen kimselerin alanında uzman ve konuya hakim bir avukata danışması faydalı olmaktadır.
Vergi Borcu Yüzünden Yurt Dışı Yasağı Gelir mi?
Ülkemizde kazanç elde eden bireylerin beyanname vermesi ve Gelir İdaresi Başkanlığına vergi ödemesi yapma borcu bulunmaktadır. Bir vatandaşlık ödevi olan vergi borcu ödemenin yerine getirilmemesi halinde vergi davaları hasebiyle yurt dışı yasağı gelir mi sorusu merak konusu olmaktadır.
Türk hukukunda seyahat kısıtlamasının düzenlendiği Anayasa madde 23’te 2010 yılında yapılan değişikliğe göre vergi borcu yüzünden yurt dışı yasağı düzenlemesi kaldırılmıştır. Anayasa 23’e göre seyahat kısıtlaması ancak suç soruşturma ve kovuşturması sebebiyle veya suç işlenmesini önlemek amacıyla yapılabilir.
Bu değişiklik ile vergi borcu bulunan veya vergi kaçıran kişilerin yurt dışına çıkışlarında pasaportlarına el konulması ve seyahat özgürlüğünün sınırlandırılması uygulamaları kaldırılmıştır. Kişinin vergi borç tutar ne kadar olursa olsun hakkında yurt dışına çıkış yasağı konulamayacaktır.
Yurt dışına çıkış yasağı hangi hallerde uygulanır?
Yurt dışına çıkış yasağı şüpheli ya da suçluya karşı tutuklamanın öncesinde verilen bir tedbir kararı olduğu için bahse konu kişi hakkında söz konusu kişinin işleyebileceği ile ilgili kuvvetli şüphe, kaçma durumu, delil karartma şüphesi gibi durumların olması gerekir.
Yurt Dışına Çıkış Yasağı Nedir?
