Çocuk Teslimi Emrine Muhalefetin Cezası
İcra takibi yoluyla çocuk teslimi nasıl gerçekleşirdi?
Çocuk teslimine ilişkin icra takibi, ilam icra dairesine verilince icra memuru icra emri tebliği suretiyle diğer tarafa yedi gün içinde çocuğun teslimini emrederdi. Tebliğ yapılan kişi bu emri tutmazsa çocuk nerede bulunursa bulunsun ilam hükmü zorla icra olunurdu.
Aile mahkemesi kararı ile birlikte çocuğun velayeti kendisine verilmeyen taraf, çocuğun kendisine teslim edilmemesinden, dolayı çocuğu görebilmek için veya velayeti kendisine verilen çocuğu alabilmek için icra takibi başlatabiliyordu.
Çocuk teslimine ilişkin icra takibi, ilam icra dairesine verilince icra memuru icra emri tebliği suretiyle diğer tarafa yedi gün içinde çocuğun teslimini emrederdi. Tebliğ yapılan kişi bu emri tutmazsa çocuk nerede bulunursa bulunsun ilam hükmü zorla icra olunurdu.
ÇOCUĞU TESLİM ETMEME/GÖSTERMEME SUÇU
Kanuni Düzenleme
İcra İflas Kanunu’nun “On Altıncı Bap” kısmında bulunan 331 ve 354.maddeleri arasında birtakım İcra Hukukuna özgü suçlar ve cezaları düzenlenmiştir. Bu suçlardan biri de boşanmış veya boşanma davası devam eden ebeveynlerin ortak çocuklarını mahkeme kararına rağmen karşı tarafa göstermemesi/teslim etmemesi sebebiyle oluşan ve çocuğu teslim etmeme/göstermeme suçu olarak adlandırılan suçun yasal dayanağı olan İcra ve İflas Kanunu’nun “Çocuk teslimi emrine muhalefetin cezası” başlıklı ve 341 numaralı maddesidir.
İlgili madde hükmü şöyledir:
“Çocuk teslimi emrine muhalefetin cezası:
Madde 341: Çocuk teslimi hakkındaki ilâmın veya ara kararının gereğini yerine getirmeyen veya yerine getirilmesini engelleyen kişinin, lehine hüküm verilmiş kimsenin şikâyeti üzerine, altı aya kadar tazyik hapsine karar verilir. Hapsin tatbikine başlandıktan sonra ilâmın veya ara kararının gereği yerine getirilirse, kişi tahliye edilir.”
Suçun Oluşması İçin Gerekli Şartlar:
Bu suçun oluşabilmesi için ilk önce mahkemece çocuğun velayetinin kimde olduğuna, velayeti alamayan eşin de çocukla kişisel ilişki kurma kapsamını belirlediği bir nihai mahkeme kararı veya ara karar bulunması gerekmektedir. Mahkeme kararına uyulmaması veya kararın yerine getirilmesinin engellenmesi halinde ilgili maddedeki suç unsuru oluşmaktadır.
İİK m.25 vd. maddelerinde düzenlenen şekilde mahkeme ilamının icrası için icra takibi başlatılmış ve yasal süresi içerisinde çocuğu teslim etmekle yükümlü olan tarafın çocuğu teslim etmemiş olması gerekmektedir.
Söz konusu velayet kendisine bırakılan eş tarafından veya diğer eş tarafından da işlenebilmektedir. İlk ihtimal olarak velayet kendisine bırakılan taraf, diğer tarafın çocukla kişisel ilişki kurması için verilen mahkeme kararına uymayıp çocuğu göstermediği takdirde suç oluşmaktadır. Bu durumda sanık velayet sahibi taraf olurken, şikayetçi taraf da çocukla kişisel ilişki kurması engellenen taraf olacaktır.
Velayet hakkına sahip olan ebeveyne diğer tarafın çocuğu teslim etmemesi, çocuğu veliden kaçırması söz konusu olduğunda da suç oluşacak ve bu madde hükmü uygulama alanı bulacaktır.
Bu durumda sanık çocuğu velayet sahibi eşe teslim etmeyerek mahkeme hükmüne muhalefet eden kişi olurken, şikayetçi taraf da velayet sahibi taraf olacaktır.
Çocuğu teslim etmeme, mahkeme kararının yerine getirilmemesi olayı dava boyunca devam etmelidir. Dava sırasında çocuk teslim edildiği takdirde sanık cezalandırılmayacaktır. Hatta yukarıdaki ilgili madde hükmünün son cümlesinde belirtildiği üzere hapsin tatbikine başlandıktan sonra bile mahkeme kararının gereği yerine getirilirse kişi tahliye edilir.
Şikayete tabi bir suç olması sebebiyle lehine karar verilen ve mağdur edilen tarafça bir şikayetin söz konusu olması gerekmektedir. Müştekinin şikayetten vazgeçmesi veya çocuğun durumunda dava şikayet yokluğundan düşecektir.
Şikayet Süresi ve Suçun Cezası:
Suçun öğrenildiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde şikayet hakkı kullanılmalıdır.
Şikayet sonucu yapılan yargılamada mahkumiyet yönünde bir karar verildiği takdirde altı aya kadar tazyik hapsi cezasına hükmedilebilir.
İcra takibi yoluyla çocuk alımının çocuklar açısından dezavantajları nelerdi?
Çocuk psikolojisi konusunda hiçbir bilgi sahibi olmayan icra memuru ve polis tarafından çocuklar bir eşya gibi zorla bağıra çağıra alınıyor ve teslim ediliyordu.
Çoğu kez bir televizyonu zorla alıyormuş gibi davranılıyordu.
Bunun yanında çocuğunu görmek için para bulamayan baba veya anne evlat özlemi çekiyordu. Parası olmadığı için çocuğuyla görüşemeyen velilerin çocukları yeterli sevgi ve ilgi göremedikleri için garip ve şiddet yanlısı olabiliyorlardı. Çocuklar bir yabancı tarafından seni babana veya annene götüreceğim diye alınarak kandırılabiliyordu. Bu da çocuk kaçıran kişilere fırsat tanımaktaydı.
İcra takibi yoluyla çocuk alımının sona ermesi hakkında bilgi verebilir misiniz?
Boşanmış ebeveynlerin çocuklarını görmek için kullandıkları icra ve iflas yöntemi artık uygulanmayacak. Çocuğunu mahkeme kararına rağmen göremeyen ebeveyn kurulacak Adli
Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüğü’ne başvuracak. Bu yöntemle çocuğun bedenen ve ruhen yıpranmaması hedefleniyor.
Teslim planına uymayan ve sıkıntı yaratan ebeveyne kanuna aykırı bu davranışı nedeniyle 6 aya kadar hapis cezası, velayetin karşı tarafa verilmesi veya çocuğa başka vasi atanması gibi yaptırımlar da getiriliyor.
Çocuk icrası için nereye başvurulur?
Hukuki açıdan alacaklının şikâyetiyle çocuğun bu hakkını koruyan devlet kurumu icra daireleridir. İcra dairesince kişisel ilişkinin kurulmaması durumunda, çocukla kişisel ilişki kurmak isteyen ebeveyn bu durumu İcra Mahkemesine de şikayet edebilir.
Çocuk teslimi yapılmazsa ne olur?
Çocuk Teslimi Emrine Muhalefetin Cezası
Çocuk teslimi hakkındaki ilamın veya ara kararın gereğini yerine getirmeyen veya yerine getirilmesini engelleyen kişinin, lehine hüküm verilmiş kimsenin şikayeti üzerine, altı aya kadar tazyik hapsine karar verilir.
Çocuğun teslimi nasıl yapılır?
İcra Müdürlükleri, mahkemenin vermiş olduğu ilam gereği, çocuğun icra yoluyla teslimi için gerekli işlemlere başlar. Çocuk teslim edildikten sonra diğer taraf haklı bir neden olmaksızın çocuğu tekrar alırsa ayrıca hükme hacet kalmadan zorla elinden alınıp öbür tarafa teslim olunur.
İcra yolu ile çocuğu görme nasıl olur?
İcra ve Avukat yolu ile çocuk teslimi
Buna göre; Çocuk teslimine dair mahkeme ilamının icra dairesine verilmesini takiben icra memuru, kanunun 24. maddesinde yazılı şekilde bir icra emrini tebliği etmek suretiyle borçluya (çocuğu göstermeyen kişiye) yedi gün içinde çocuğun teslimini emreder.
Çocuk Teslimi Emrine Muhalefetin Cezası
