Mevsimlik Çalışanlar Kıdem Tazminatı Alabilir Mi | 2023
Mevsimlik iş sözleşmeleri, yılın birkaç ayı çalışmak üzere ve genellikle belirli süreli olarak yapılan sözleşmelerdir. İş sözleşmesinin belirli süreli veya belirsiz süreli olmasının hukuki sonuçları bakımından önemli farkları vardır.
İş sözleşmesi, belirli bir işin tamamlanması gibi bir koşula bağlı veya belirli bir tarih aralığı ile sınırlanarak yapılmış ise belirli süreli sözleşme olduğu kabul edilir. Belirli süreli iş sözleşmesi, sürenin bitmesi veya işin tamamlanması halinde kendiliğinden sona erer. Bu sebeple; belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi kıdem veya ihbar tazminatı hakkı doğurmaz.
İş Kanunu belirli süreli iş sözleşmesinin, esaslı bir neden olmadıkça birden fazla kez üst üste yapılmasını engellemiştir. Üst üste belirli süreli sözleşme yapılması halinde ise iş sözleşmesinin belirsiz süreli iş sözleşmesi olduğu kabul edilmektedir.
Belirsiz iş sözleşmesi ile mevsimlik işlerde, sezonluk işlerde çalışan işçi yılın birkaç ayı çalışmakta ve ücretini almaktadır. Çalışılmayan diğer aylarda ise işverenin ücret ödeme yükümlülüğü yoktur. Çalışılmayan bu süre zarfında iş sözleşmesinin askıda olduğu kabul edilir.
Mevsimlik işe ilişkin belirsiz süreli olarak veya birden fazla kez üst üste yapılan iş sözleşmelerinin işverence sona erdirilmesi halinde; işçinin kıdem tazminatı hakkı kıdem hakkı doğar. Ancak; mevsimlik işlerde yılın tamamında çalışılmadığı için kıdem tazminatının hesabında çalışılan ayların toplamı dikkate alınarak bir hesaplama yapılacak, yani askıda olan süreler dikkate alınmayacaktır.
Kıdem tazminatının tek şartı işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalışıyor olmasıdır. Mevsimlik çalışan işçiler genelde belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalıştırılırlar. Belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışmayı ise kanun birtakım şartlara bağlamıştır.
Mevsimlik Çalışanlar Kıdem Tazminatı Alabilir Mi | 2023
İş Kanuna göre belirli süreli çalışmanın şartları şunlardır:
· Belirli süreli işlerde
· Belli bir işin tamamlanması
· Belirli bir olgunun ortaya çıkması, bu şartlar altında yazılı olarak yapılan işler belirli süreli olarak kabul edilir.
Mevsimlik olarak çalışan işçiler genellikle bu sözleşme ile çalışmaktadırlar bu nedenle kıdem tazminatına hak kazanamazlar. Fakat yargı kararlarında, mevsimlik çalışmanın üst üste iki defa belirli süreli olarak yapılamayacağı belirtilmiştir.
SEZONLUK ÇALIŞANLARIN KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
Kıdem tazminatı, çalışılan her yıl için bir aylık brüt ücret üzerinden hesaplanıyor. İhbar tazminatı ise iş sözleşmesi 6 aydan az süren işçi için 2 hafta; 6 aydan 1.5 yıla kadar süren işçi için 4 hafta; 1.5 yıldan üç yıla kadar süren işçi için de 6 hafta üzerinden ödeniyor. Üç yıldan fazla çalışan işçi için ise 8 haftalık ücret tutarında ihbar tazminatı ödenmesi gerekiyor.
Beş yıl süreyle her sezonda 7 ay çalışan bir işçi toplam 35 ay, yani 2 yıl 11 ay çalışmış kabul edilir. Bu çalışmaya karşılık 2 aylık brüt ücret + bir aylık ücretin 12’de 11’i oranında kıdem tazminatına hak kazanır. Bu işçiye ayrıca, toplam çalışma süresi 3 yılı aştığı için 2 aylık ücret tutarında ihbar tazminatı ödenir.
Mevsimlik işçilerin kıdem tazminatı hesaplanırken, fiilen çalıştığı dönemler dikkate alınır. Sezon bitiminde sözleşmenin askıda olduğu süreler kıdem tazminatı hesabına dahil edilmez. İşçi, sezon sonunda işverenin başka bir işyerinde çalışmaya devam ederse bu süreler de kıdem tazminatı hesabına dahil edilir.
Mevsimlik iş sözleşmesi yapılmakla birlikte bazı turizm tesislerinde kış aylarında da işçi çalıştırılıyor. Mevsimlik sözleşme imzalanmasına karşın işçinin bir yıldaki çalışma süresi 11 ayı aşarsa o sözleşme artık mevsimlik iş sözleşmesi olmaktan çıkar.
YILLIK İZİN HAKLARI VAR MI?
Mevsimlik işçiler sezonluk çalıştıkları için yıllık ücretli izin hakkından yararlanamazlar. İş Kanunu, “Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanların” yıllık ücretli izin alamayacağını düzenliyor.
Yıllık ücretli izne hak kazanabilmek için aynı işverene bağlı işyerinde sürekli veya aralıklı olarak 12 ay çalışmak gerekir. Aralıklı çalışma mevsimlik çalışma ile karıştırılmamalıdır.
Bununla birlikte, niteliği itibarıyla mevsimlik iş olmadığı halde aralıklı çalıştırılan işçinin mevsimlik işçi gibi gösterilmesi hukuken geçerli değil. Muvazaalı şekilde mevsimlik gösterilen ve gerçekte aralıklı çalıştırılan işçiler, 12 aylık toplam çalışmanın ardından yıllık izin hakkı elde ederler.
İŞSİZLİK MAAŞI ALABİLİRLER Mİ?
İşsizlik sigortası fonuna mevsimlik işçilerin ücretlerinden de prim kesiliyor. Yüzde 2 oranındaki primin yarısını işçi, yarısını işveren ödüyor. Mevsimlik işçiler, son 3 yılda en az 600 gün sigortalı ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışma koşuluyla, işsizlik maaşı alabilirler.
