Payını Devreden Müdürün Şirketi Temsil Yetkisi
Danıştay Vergi Dava Daireleri E. 2002/361
T.C
D A N I Ş T A Y
Vergi Dava Daireleri
Genel Kurulu
Esas No : 2002/361
Karar No : 2002/444
Özeti : Limited şirketteki payını devreden müdürün, limited Şirketi temsili yetkili olmadığı,
bu kişi tarafından açılan Davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği hk.
Temyiz Eden :…Vergi Dairesi Müdürlüğü
Karşı Taraf :…Nakliyat Ticaret Limited Şirketi
İstemin Özeti : Yükümlü şirketin 1997 yılında yaptığı mal ve hizmet alımlarının içeriği itibarıyla
yanıltıcı faturalarla belgelendirdiği tespit edilerek adına Haziran dönemi için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır.
Adana 1.Vergi Mahkemesi 9.32000 günlü ve E:1999/632,K:2000/192 sayılı kararı ile tarhiyatı kaldırılmıştır.
Vergi dairesi Müdürlüğünün temyiz istemini inceleyen Danıştay yedinci dairesi 4.12.2001 günlü E:2000/8909,K:2001/3744 sayılı kararıyla ;
…Turizm Seyahat İnşaat Nakliyat Limited Şirketinin düzenlediği faturalar ile ilgili olarak başka bir vergi denetmeni tarafından
matrah hesaplandığından mahkeme kararının bu şirketle ilgili hüküm fıkrasına yönelik temyiz istemini reddetmiştir.
10.07.19996 tarihinde yapılan yoklamada davacı şirketin iş yeri olarak gösterdiği adreste bulunmaması üzerine,
şirket ortağı …’ın hissesini devir alan ve köy adresinde bulunan …’nın şirketin ortağı olarak ifadesine başvurulduğu ve
bu kişinin ibraz ettiği yevmiye defterinin incelendiği; yani davacı şirket adına katma değer vergisi tarh edilmesi ve
kaçakçılık cezası kesilmesi işleminin, sadece …’nın ifadesine dayandırılmadığının
dosyanın incelenmesinden anlaşıldığı, inceleme raporu ve eklerinin incelenmesinden ,…
Petrol Ürünleri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketinin iş yeri olarak gösterdiği adresin, …’in ikametgah adresi olduğu ,
defter ve belgelerin ibrazına ilişkin yazının tebliğ edilemediği, 1997 yılı için kurumlar vergisi beyannamesi verilmediği ,
1996 yılı için verilen kurumlar vergisi beyannamesine ekli kurum karlılığına ilişkin bilgi formunda
yıl içi satış toplamı 57.342.088.-lira olarak gösterilmesine rağmen katma değer vergisi beyannamesinde
yıllık hasılat toplamının 57.342.088.280 .-lira olarak gösterildiği hususlarının tespitli olduğunun anlaşıldığı ve
bütün bu tespitlerden davacı şirkete düzenlenen faturaların sahte veya içeriği itibarıyla yanıltıcı olduğu
herhangi bir mal alımına dayanmadığı bir başka deyişle faturalarda yer alan katma değer vergisinin hazineye intikal etmediği sonucuna varıldığı ,
bu itibarla davacı şirketin… Petrol Ürünleri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketinden temin ettiği faturalarda
yazılı katma değer vergilerinin indiriminin kabul edilmemesinde hukuka aykırılık bulunmadığından
mahkeme kararının aksi yolda verilen hüküm fıkrasında isabet görülmediği gerekçesiyle kararın … Limited Şirketi ile ilgili hüküm fıkrasını bozmuştur.
Payını Devreden Müdürün Şirketi Temsil Yetkisi
Bozma kararı üzerine Adana 1.Vergi Mahkemesi 7.52002 günlü ve E:2002/549,K:2002/721 sayılı kararıyla ;
cezalı tarhiyatın dayanağı olan inceleme raporunda davacı şirketin ihtilaflı dönemde mal ve hizmet teslimi olmaksızın
%2 komisyon karşılığında fatura düzenlendiği ve bu şekilde verilen faturaları dengelemek amacıyla
iki firmadan %1 komisyon karşılığı fatura temin ettiği elde edilen komisyon kazancını beyan dışı bıraktığı kayıtlarına intikal ettirdiği sahte ve
muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı faturalarla haksız ve yersiz katma değer vergisi indiriminde bulunduğu sonucuna ulaşılarak
cezalı katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı söz konusu raporda davacı şirketin bu dönemdeki alışlarını sahte faturalarla belgelendirdiği ibaresinin,
davacının davacının sahte fatura ticareti yaptığı yönünde bir veri olarak kullanıldığı,
sahte alışlarla ilgili faturalarda yer alan katma değer vergisi indiriminin kabul edilmemesi şeklinde bir tarhiyat yapılmadığı,
düzenlediği fatura tutarının %2 si üzerinden hesaplanan katma değer vergisini beyan dışı bıraktığından
Danıştay Vergi Dava Daireleri E. 2002/361
bahisle beyannamesinde ödenecek katma değer vergileri ile tespit edilen fark üzerinden
cezalı katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı anlaşıldığından ,…Limited Şirketinden aldığı faturaların sahte olup olmadığı konusunda
hüküm kurulmasına gerek bulunmadığı cezalı tarhiyatın dayanağı olan inceleme raporundaki tespitler,
Payını Devreden Müdürün Şirketi Temsil Yetkisi
şirketin eski ortaklarından olan …’ın hissesini devir alan ‘nın ifadesine dayandırılmış ise de ,
Ticaret Sicil Memurluğundan alınan yazıda ,…’nın davacı şirketi temsil ve ilzam yetkisinin bulunmadığı bu yetkinin
…’a ait olduğunun belirtildiği bu durumda…’nın ifadesine göre düzenlenen basit rapor dayanak alınmak suretiyle
davacı şirket adına cezalı tarhiyat yapılmayacağı ,
ayrıca ,…’nın ifadesinin kendi faaliyetine yönelik olduğunun görüldüğü gerekçesiyle ilk kararında ısrar etmiştir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri E. 2002/361
Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından cezalı tarhiyatta yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek ısrar kararı temyiz edilmiştir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi Gülsen BİŞKİN’in Düşüncesi : İki ortaklı Limited şirketin 1997 yılı işlemleri incelenerek komisyon karşılığı fatura düzenlendiği,
alış kaydettiği faturaların da komisyon ödenerek temin edilen faturalar olduğu görüşüyle cezalı katma değer vergisi tarhiyatı yapılmıştır.
1995 yılında ticaret siciline kaydedilen ortaklar kararı kuruluna göre ortaklardan … şirket müdürü olarak seçilmiş 27.9.1996 tarihinde … şirketteki payını devrederek ortaklıktan ayrılmıştır.
Türk Ticaret Kanununun 541.maddesi gereğince limited şirketin ortağı olmayan kişilerinde şirket müdürü olarak
şirketi temsili mümkündür.321.madde gereği temsile yetkili kılınan kişilerin tescili zorunlu olup
hususlarında değiştirilmesi de yine aynı kanunun 33.maddesi gereğince tescile tabidir.
27.9.1996 tarihinde ortaklıktan ayrılan…’ın temsil sel ayeti yine ortaklar kurulunca kaldırılmadığına ve
ticaret sicilinden de halen silinmediğine göre ortak olmayan müdür sıfatıyla görevine devam ettiğinin kabulü gerekir.
Danıştay Vergi Dava Daireleri E. 2002/361
Eksik incelmeye dayalı tarhiyatı kaldıran vergi mahkemesi ısrar kararında yasaya aykırılık bulunmadığından vergi dairesi temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Emel CENGİZ’in Düşüncesi : Davacı şirketin uyuşmazlık döneminde … Turizm Seyahat İnşaat Nakliyat Limited Şirketi ile Petrol Ürünleri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketinden yaptığı mal alımları ve hizmet teslimlerinin
sahte ve muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belgeye dayandığından bahisle yapılan katma değer vergisi tarhiyatı ile kesilen kaçakçılık cezasını kaldıran mahkeme kararını ;
… Turizm Seyahat İnşaat Nakliyat Limited Şirketinin düzenlediği faturalara ilişkin hüküm fıkrası yönünden onaylayan,
… Petrol Ürünleri Ticaret ve Sanayi Limited Şirketinden alınan faturalara ilişkin hüküm fıkrası yönünden bozan
Danıştay Yedinci Dairesi kararı üzerine ,ilk kararında ısrar eden vergi mahkemesi kararı temyiz edilmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden
hiçbirisine uymayıp Vergi Mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında
anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile vergi mahkemesi ısrar kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği düşünüldü:
Yükümlü şirketin 1997 yılında yaptığı mal ve hizmet alımlarını içeriği itibarıyla yanıltıcı faturalarla belgelendirildiği tespit edilerek
adına salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisi terkin eden vergi mahkemesi ısrar kararı vergi dairesi müdürlüğü tarafından temiz edilmiştir.
Dava dosyada örneği bulunan ve Adana 9.Noterliğince 20.1.1995 tarihinde 3610 yevmiye sayısı ile düzenlenen
imza sirkülerinin dayanağı olan ortaklar kurulunun 19.1.1995 tarihli kararıyla …’ın bu tarihte şirket ortağı olması nedeniyle müdür seçildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece verilen 31.1.2000 günlü ara kararına cevaben … Ticaret Sicil Memurluğunun gönderdiği 15.2.2000 günlü 565 sayılı yazıdan;
davanın açıldığı tarihte şirket ortaklarının … ve…olduğu ,yukarıda sözü edilen 1995 tarihli ortaklar kurulu kararı dışında
şirket müdürü sıfatıyla temsile yetkili kılınan başka bir kimsenin bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Esas mukavele ile değil ortaklar kurulu kararıyla şirketi temsil yetkisi tanınarak müdür olarak atanan bir ortağın ,
şirketteki paylarının tümünü üçüncü bir kişiye dışından müdür olarak atanmadıkça şirketi temsil yetkisinin devam ettiği düşünülemez.
…’ın şirketteki payını ticaret sicilinde de tescil edilen devir senedi ile 27.9.1996 gününde … ‘ya devrederek ortaklıktan ayrılması ve
yeni ortaklar tarafından müdür olarak görevlendirilmemesi nedeniyle
devir tarihinden sonra davacı şirketi kanuni temsilci sıfatıyla temsil etmesi söz konusu değildir.
Belirtilen hukuki durum ve mahkemenin ara kararı üzerine Ticaret Sicil Memurluğunca verilen bilgiler karşısında
şirketi temsili yetkisi bulunmayan … tarafından açılan davanın ehliyet yönünden reddi gerektiren yazılı gerekçeyle verilen karar hukuka uygun görülmemiştir.
Bu nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile Adana 1.Vergi Mahkemesinin 7.5.2002 günlü ve E:2002/549 ,K:2002/721 sayılı ısrar kararın bozulmasına
yeniden verilecek kararda karşılanacağından yargılama giderleri yönünden
hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına 29.11.2002 gününde oy çokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
Dava ehliyeti;
bir gerçek veya tüzel kişinin menfaatini ihlal eden bir işlemin kaldırılmasını yada yasanın tanıdığı bir hakkın korunmasını
yargı yerlerinden isteyebilme yeteneği olup bir davada davacı veya davalı sıfatıyla taraf olma yeteneğini de kapsamaktadır.
Kuruluş işlemleri tamamlanmış ve tasfiye edilmemiş bir limited şirket ,
tüzel kişiliğini ilgilendiren herhangi bir hakkın korunmasını yargı yerlerinden isteme yeteneğine sahiptir.
Bu nedenle bir limited şirket tarafından açılan davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14.maddesinin (3/c) fıkrasından dolayı
ve 15.Maddesinin (1/b) fıkrası gereğince ehliyetsizlik nedeniyle reddedilmesi için şirketin ya hukuken doğmamış veya infisah etmiş olması gerekir.
Davacı… Nakliyat limited şirketinin usulüne uygun kurularak ticaret sicilinde tescil edildiği
ve faaliyetine devam ettiği infisah da etmediği dosyadaki ticaret sicil memurluğunun yazısı ile sabittir.
Tüzel kişiler adına açılan davalara ait dilekçelerin yasal temsilcileri tarafından imzalanması
Ticaret Kanunun ve Hukuk Usulü Mahkemeleri Kanunu gereğidir.
İncelenen dava…Nakliyat Limited Şirketi adına 1997 takvim yılı için yapılan vergilendirilmeye karşı açılmış
ancak dava dilekçesi bu şirketin yasal temsilcisi olmadığı belirlenen…tarafından imzalanmıştır.
Tartışmalı olan davacı limited şirketin dava ehliyeti değil dava dilekçesi bu şirketin yasal temsilcisi sıfatıyla imzalayan …’ın bu sıfatıdır.
Kısaca dava ,ehliyetli tüzel kişi adına yasal temsilcisi olmayan kişi tarafından açılmıştır.
Böyle bir duruma davanın değil dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerektiği 2577 sayılı yasanın 15.maddesinin (1/d) bendinde ön görülmüştür.
Davacı limited şirketi adına aynı nedenle salınan kurumlar vergisine ilişkin Dairemizin E:2000/2837,K:2001/4208 sayılı kararında da vergi mahkemesi kararı;
şirketi temsile yetkisi olanlar tarafından düzenlenen dilekçe ile yenilenmesi halinde
dava esastan incelenerek sonuçlandırılmak üzere dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerektiği için bozulmuştur.
Payını Devreden Müdürün Şirketi Temsil Yetkisi
Vergi mahkemesinin kararının dava dilekçesi reddedilmek üzere bozulması gerekirken;
ehliyetli şirket tarafından açılan davaya ait dilekçenin bu şirketi temsile yetkili olmayan kişi tarafından imzalanması halinde de
davanın ehliyetsizlik nedeniyle reddi gerektiğinden bahisle bozulması yolundaki karara katılmıyoruz.
