Rusya Boşanma Davası Tanıma Ve Tenfizi
Hukukumuzda yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunda (MÖHUK) düzenlenmiştir. Kanunun 50 ila 57. Maddeleri “Tenfiz”e, 58 ile 59. Maddeleri ise “tanıma”ya ilişkindir.
MÖHUK’un 50. Maddesinde, yabancı mahkemelerden hukuk davalarına ilişkin olarak verilmiş ve o devlet kanunlarına göre kesinleşmiş bulunan ilâmların Türkiye’de icra olunabilmesi, yetkili Türk mahkemesi tarafından tenfiz kararı verilmesine bağlı olduğu hükmüne yer verilmiş, 54. Maddesinde de tenfizin şartları düzenlenmiştir
Görevli ve yetkili mahkeme
Tanıma ve tenfiz kararını verecek olan mahkemenin görev ve yetkisi MÖHUK’un 51. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, tenfiz kararı kendisine karşı tenfiz istenen kişinin Türkiye’deki yerleşim yeri, yoksa sâkin olduğu yer mahkemesinden, Türkiye’de yerleşim yeri veya sâkin olduğu bir yer mevcut değilse Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinden istenebilecektir. Bu hususta, görevli mahkeme ise asliye mahkemeleridir.
Talepte bulunabilecek kişi MÖHUK’un 52. Maddesine göre kararın tenfiz isteminde hukuki yararı bulunan herkes tenfiz isteminde bulunabilir.
Dolayısıyla tanıma ve tenfiz isteminde bulunacak kişinin mutlaka yabancı mahkem kararının tarafı tarafları olması şart değildir aynı şekilde bu talepte bulunacak kişilerin Türk vatandaşı olması veyahut aleyhine talepte bulunacak kişinin Türk vatandaşı olması zorunda değildir.
Rusya’da yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi hususu Medeni Usul Kanunu ve Ticari Usul Kanununda düzenlenmiştir. Tanıma ve tenfiz taleplerine bu kanunlardan hangisinin uygulanacağı, tanınması ve tenfizi talep edilen karara konu uyuşmazlığın niteliğine göre belirlenmektedir.
Ticari nitelikteki uyuşmazlıklara ilişkin verilmiş yabancı mahkeme kararlarının Rusya’da tanınması ve tenfizi talepleri Rusya Ticari Usul Kanunu hükümleri uyarınca karara bağlanmaktadır.
Ticari nitelikte olmayan hukuk davalarına ilişkin verilmiş mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizine ilişkin düzenlemeler ise Rusya Medeni Usul Kanunu’nun 409 ve devamı maddelerinde yer almaktadır.
Talepte bulunabilecek kişi
Rusya’da Türkiye’dekinin aksine yalnızca tanınması ve tenfizi istenen yabancı mahkeme kararının konusu olan uyuşmazlığın taraflarına tanıma ve tenfiz başvurusunda bulunma yetkisi verilmiştir.
Şartları
Rusya Ticari Usul Kanunu’nun 241. maddesine göre yabancı bir mahkeme kararının Rusya’da tanınması ve tenfizi için aranan ilk şart tanıma ve tenfiz talebinin konusunu oluşturan mahkeme kararının Rusya’da tanınması ve tenfizinin Rusya’nın taraf olduğu uluslararası bir sözleşme veya bir Rusya federal kanunu uyarınca mümkün kılınmış olmasıdır.
Rusya’da Verilen Boşanma, Nafaka, Velayet ve Tazminat Kararının Türkiye’de Tanınması ve Tenfizi
Yukarıda açıkladığımız gibi, Rusya’da verilmiş olan boşanma kararının Türkiye’de geçerli olabilmesi ve Tük vatandaşlarının nüfus kaydına işlenmesi için Türkiye’deki yetkili mahkeme tarafından tanınması ve tenfizi gerekir.
Aynı şekilde, boşanma ile birlikte veya ayrı bir davada verilmiş olan nafaka, tazminat ve velayete ilişkin kararın da Türkiye’de icra edilebilmesi için tanıma tenfiz işleminin yapılması şarttır.
Rusya’da verilmiş olan boşanma kararının tanınması ve tenfizi için gerekli belgeler ise;
Kesinleşme şerhi ve Apostil damgası içeren Rusya boşanma kararının aslı
Kararın konsolosluk veya noter onaylı tercümesidir.
Apostil şerhi Nedir? Nereden Alınır?
Apostil (Apostille) şerhi, uluslararası Lahey sözleşmesi ile düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, sözleşmeye taraf olan devletler, birbirlerinin resmi belgelerini kendi ülkelerinde tanıma ve uygulama yükümü altına girmiştir.
Taraf olan bir devletin resmi belgesi ve mahkeme kararının, sözleşmeye taraf diğer bir devlet sınırları içerisinde geçerliliğini sağlayacak olan işleme Apostille şerhi işlemi denmektedir.
Bu işlem, resmi belgeye bir damga vurulması veya etiket yapıştırılması ile yapılmaktadır. Bu işlem, resmi belgeyi düzenlemiş olan veya boşanma kararını vermiş olan mahkemenin bağlı olduğu devletin yetkili makamları tarafından verilmektedir.
Rusya’da verilen boşanma kararına Apostille şerhini de, Rusya Devleti tarafından belirlenmiş olan kendi yetkili makamları verecektir.
Rusya ve Türkiye devletlerinin her ikisi de Lahey sözleşmesine taraf devletlerdir. Bu nedenle, yukarıda açıkladığımız belgelerle birlikte Rusya mahkeme kararının Türkiye’de tanınması ve tenfizi için yetkili mahkemeye başvuru halinde, Rusya mahkemelerince verilen boşanma kararının tanınması ve tenfizi mümkün olacak ve Rus mahkeme kararı Türkiye’de uygulanabilecektir.
Rusya Boşanma Davası Tanıma Ve Tenfizi
