Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi 

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Nedir?

Yasalarımızda bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunun 661’inci maddesinde belirtildiği üzere ölünceye kadar bakmak ve gözetmek sözleşmesi, taraflara karşılıklı haklar ve borçlar yükleten bir sözleşme olmaktadır.

İki taraf arasında yapılan bu sözleşme ile bakım alacaklısı,

sözleşmeye konu olan malın mülkiyetini bakım borçlusuna geçirme, bakım borçlusu da bakım alacaklısına yasanın öngördüğü anlamda ölünceye kadar bakıp gözetme yükümlülüğü altına girmektedir.

Bu konuda belirtmek gerekir ki, kişinin bakılıp gözetilmesi koşulu ile yapılacak temlik işleminin geçerliliği için sözleşmenin düzenlendiği tarihi itibari ile bakım alacaklısının özel bir bakım gereksinimi içerisinde bulunması zorunlu bir durum değildir.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi,

bakım borçlusunun, bakım alacaklısı ölene kadar ona bakma ve onu gözetme borcunu üstlendiği, bakım alacaklısının ise bakım edimine karşılık malvarlığının tamamını ya da bir kısım unsurlarını ona devretme borcunu üstlendiği sözleşme türüdür.

Sözleşmenin Mal Kaçırmak İçin Yapılması

Uygulamada bu sözleşmenin mirastan mal kaçırmak amacıyla göstermelik olarak yapıldığı görülebilmektedir.

Böylece mal sahipleri, kendi mirasçılarının saklı paylarından daha fazla orandaki malı başkalarına geçirebilmektedir.

Örneğin kızına miras bırakmak istemeyen bir babanın tüm mirasını oğluna bırakmak için göstermelik şekilde bir sözleşme düzenlediği görülebilmektedir.

Böyle durumlarda menfaatleri zarara uğrayan mirasçılar ilgili ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptal edilmesini isteyebileceklerdir.

Ancak burada en önemli nokta söz konusu sözleşmenin kötü niyetle yapıldığının mahkeme nezdinde ispat edilebilmesidir.

Burada tespit için aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulacaktır:

• Miras bırakan kişinin yaşı, sağlık durumu, bakıma hangi oranda muhtaç olduğu,

• Miras bırakan kişinin aile koşulları ve ilişkileri,

• Sözleşmeyle devredilecek mal varlığının toplam mal varlığına oranı,

Burada sayılan unsurlar örnek mahiyetinde verilmiş olup hiç birisi tek başına bir sözleşmenin muvazaalı şekilde (sahte niyetlerle) yapıldığını ispat için yeterli olmayacaktır.

Dolayısıyla bakılacak kişinin hasta olmaması yahut kısa sürede vefat etmiş olması sözleşmenin göstermelik olarak düzenlendiğini tek başına ispat etmez.

Önemli olan mal kaçırma amacının tanık da dahil olmak üzere her türlü delille ispat edilebilmesidir.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptalini kimler isteyebilir?

Ölünceye kadar bakma aktinin fesih hakkı sözleşmenin taraflarına yani bakım alacaklısı ile bakım borçlusuna aittir. Tarafların ölümü üzerine yerine geçen mirasçıları bakım sözleşmesinin feshini isteyemezler.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi tapuya şerh edilir mi?

Taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükleyen ölünceye kadar bakma sözleşmesinde, Kanunun 613.

Bakım alacaklısı, kanuni ipotek hakkını, taşınmazın bakım borçlusuna temlikinden itibaren 3 ay içinde, tapuda tescil ettirmelidir.

Bakım sözleşmesi bozulur mu?

Ölene kadar bakma sözleşmesi feshedilebilir, sözleşmeden dönülebilir veya şartlar oluşmuş ise bozulabilir bir sözleşmedir.

Ayrıca bakım alacaklısının ölümü itibariyle bakım borçlusunun kendisine borçlanılan malvarlığını alması ile sözleşme doğal olarak kendiliğinden sona erecektir.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi kimler arasında yapılır?

Ölünceye kadar bakım sözleşmesini düzenlemeye yetkili resmi memurlar, Noter, Sulh Hâkimi ve Tapu memurlarıdır.

Tapu memuru yalnızca konusu taşınmaz mallar olan ölünceye kadar bakma sözleşmesi düzenlemeye yetkili iken Noter ve Sulh Hâkimi, konusu taşınır ve taşınmaz olan ölünceye kadar bakma sözleşmesini düzenleyebilir.

Ölünceye kadar bakma sözleşmesi ölüme bağlı tasarruf mudur?

Bakım alacaklısının bakım borçlusunu mirasçı atamasının miras sözleşmesi şeklinde yapılması zorunlu olup, aksi halde mirasçı atama geçersiz olacaktır.

Miras hukuku nitelikli ölünceye kadar bakma sözleşmesinde bakım alacaklısı bakım borçlusunun ivazına karşılık olarak ölüme bağlı tasarrufta bulunmaktadır.