Roma Hukuku Terimleri
- Morbus est impedimentum legale
Hastalık kanuni bir engeldir - verbis legis non est recedendum
Kanunun lafzından uzaklaşılmamalıdır, - In dubio pro reo
Şüpheden sanık yararlanır - Abrogata lege abrogante non reviviscit lex abrogata
Bir kanun ilga edildikten sonra, önceki kanun kendiliğinden yürürlüğe girmez - Infinita aestimatio est libertatis
Özgürlüğün değeri sonsuzdur - Absoluta sententia expositore non indiget –
Mükemmel ve mutlak bir hüküm yorumcu gerektirmez - Lex est dictamen rationis
Kanun aklın emridir - Lex est, quod populus iubet atque consistit
Kanun halkın emrettiği ve koyduğudur - Lex iniusta non est lex
Adil olmayan kanun kanun değildir - Actori incumbit onus probandi
İspat yükü davacıya aittir - Ad quaestionem facti non respondent iudices; ad quaestionem legis non respondent iuratores
Hakimler, vakıalara ilişkin meselelere cevap vermez; yeminliler – bilirkişiler, jüriHukuki meselelere cevap vermez
Roma Hukuku Terimler
- Ames iudicio, non amore iudices
Hüküm sevgi ile verilmeli, fakat sevgiden hareketle verilmemelidir - Inter proximos fraus facile praesumitur
Yakın akrabalar arasında hile kolaylıkla yapılır - Lex nova ad praeterita trahi nequit
Yeni kanun geçmişe etkili olmamalıdır - Argumenta non sunt numeranda, sed ponderanda
Deliller sayılmaz, tartılır - Benignus leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
Kanunlar amaçlarına uygun olarak yorumlanmalıdır - Bonis nocet, qui malis parcit
Kötüleri affeden, iyilere zarar verir - Lex specialis derogat legi generali
Özel kanun genel kanunu değiştirir - In societatis contractibus fides exhuberat
Şirket akitlerinde sadakat esastır - Liberum corpus nullam recipit aestimationem
Hür bir kimsenin bedeni para ile değerlendirilemez
Roma Hukuku Terimleri
- Leges ab omnibus intellegi debent
Kanunlar herkes tarafından anlaşılabilir olmalıdır - Leges posteriores priores contraris abrogant
Sonraki kanunlar önceki kanunları ilga eder - Leges breves esse oportet, quo facilius teneantur
Daha kolaylıkla uyulması için kanunların kısa olması lazımdır - Lex est ratio summa, quae iubet quae sunt utilia et necessaria, et contraria prohibet
Kanun en yüksek akıldır, faydalı ve lüzumlu olanı emreder ve tersi olanı yasaklar - Lex iubeat, non disputet
Kanun emreder, tartışmaz - Lex moneat, priusquam feriat
Kanun cezalandırmadan önce uyarmalıdır - Lex non prospicit, non respicit
Kanun geriye değil, ileriye yönelir - Lex posterior derogat priori
Sonraki kanun öncekini yürürlükten kaldırır - Lex semper intendit, quod convenit rationi
Kanun daima aklın gereğini amaçlar - Litorum usus publicus est
Kıyılar herkes tarafından kullanılabilir - Minor in delictis maior habetur
Haksız fiillerde küçük yaştaki kimse büyük kabul edilir - Male iure nostro uti non debemus
Hakkımızı kötüye kullanmamalıyız - Mandatum morte dissolvitur
Vekalet ölümle sona erer - Mare liberum
Açık deniz – Deniz herkese açıktır - Mater semper certa est
Ana daima bellidir - Mobilia non habent sequelas
Menkuller takip edilemezler; menkul mallar üzerindeki haklar iyi niyetli kişiler tarafından iktisap edilince kaybedilirler
