Tekzip Nedir Tekzip Yayınlatma Nasıl Yapılır
Tekzibin kelime anlamı yalanlama demektir. Herkesin kişilik hakları mevcuttur ve bu haklar kanun tarafından korunur kişilerin bu hakları içerisinde şerefi onuru itibarı namusu özel hayatın gizliliği gibi tüm değerler ve buna benzer tüm unsurlar yer alır.
Bu hakların korunması demek başka kişiler tarafından bu haklara saldırılmasına karşı güvence sağlanması demektir.
Özellikle günümüzde çok yaygın olan sosyal medya, gazete dergi internet gibi yollarla kişi hakkında yayınların yapılması kişilik haklarına saldırıların yollarıdır.
Bu gibi yollarla yapılan saldırılar kişilerin haklarını ihlal ederler Ve bu hak ihlalleri durumunda kanun hakları ihlal edilmiş olan kişilere bir cevap hakkı yani kendi haklarına karşı yapılan hatayı düzeltme imkânı gibi imkânlar sağlar.
Kişiler buna yine aynı medya araçları vasıtası ile duyurma imkânına sahiptirler. Genel anlamıyla bu duruma yani hakları ihlal edilmiş kişilerin cevapta ve bir düzeltme de bulunmalarına tekzip denir.
Yargıtay’ın yerleşmiş kararlarında, basının haber verme hakkı dört unsurla sınırlandırılmıştır.
Buna göre;
– Haber gerçek olmalı,
– Haber güncel olmalı,
– Haberin verilmesinde kamu yararı bulunmalı,
– Haberin veriliş biçimi ile özü arasında düşünsel bir bağ bulunmalıdır.
Daha önce de değindiğim gibi bazı düşünce ve kanaatler yayımlanırken bahsi geçen, basının haber verme hakkındaki unsurlarına uyulmayıp; kişinin, kişilik haklarına hukuka aykırılık teşkil edecek şekilde saldırı oluşturabilir.
Tam olarak bu gibi kişilik haklarına saldırı oluşturan durumlarda kanun hakkı ihlal edilen kişiye, aynı medya araçları yolu ile söz konusu ihlali oluşturan yayın için bir cevap ve düzeltme; aynı zamanda da kamuoyuna duyurabilme imkanı sağlanmıştır.
Bu cevap ve düzeltme durumuna da tekzip adı verilmektedir.
İlgili kişinin tekzip hakkının doğabilmesi için iki temel koşuldan birinin gerçekleşmiş olması gerekir.
Bunlar:
Kişilerin şeref ve haysiyetinin ihlâl edilmiş olması,
Kişilerle ilgili gerçek olmayan bir yayımın yapılması.
Sonuç olarak tekzip bir haberin yalanlanmasıdır. Kişinin Kendisine karşı söylenilen sözleri veya kendisine yöneltilmiş olan kişilik hakkını ihlal eden herhangi bir haysiyeti Ve Şerefi aşağılayıcı bir yayını yalanlanması tekzip ile olur.
Kısaca kişinin kendine yöneltilmiş ithamlara cevap hakkı diyebiliriz. Tekzip ile kişiye düzeltme ve cevap hakkının kullanılması ve bunun kamuoyuna açıklanması fırsatı verilir.
Tekzip Metni Nasıl Olmalıdır?
Teksin metni tekzibin içeriğini oluşturur. Bu metin içerisinde hakları ihlal edilen kişilerin bu ihlali oluşturan durumları belirtmesi ve ilgili cevapları yer alır. Bununla birlikte kişiler yayınlanan yazı içeriğinin doğru olmadığını da tekzip metin içerisinde açıklarlar.
Hakkı ihlal edilen kişi teksin metni ile yöneltilmiş olan haksız yazının nasıl tekzip nedeni oluşturduğunu belirterek işin doğrusunu ne olduğunu söyleme imkânına sahip olurlar. Bunu yaparken tabi dikkat etmeleri gereken noktalar vardır. Hukuka aykırı bir davranış içinde bulunmamaları gerekir. Yani tekzip metni özenli ve hukuka aykırı davranış içermeyen bir şekilde yazılmalıdır.
Tekzip hakkının kullanılması herhangi bir hak düşürücü süreye bağlı mıdır?
Tekzip ancak belirli bir zaman dilimi içerisinde yapılabilir. Bu süre, yayım tarihinden itibaren
iki aydır. Bu iki aylık süre sona ermişse, yayıncı artık tekzibi yayımlamak zorunda
kalmayacaktır.
Tekzip yazısının gönderilmesinden sonraki süreç nasıl işler?
Tekzip yazısının gönderilmesinden itibaren mesuliyet, yazının yayımlandığı yayının sorumlu müdürüne geçecektir.
Kanuna göre, sorumlu müdür günlük süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren en geç üç gün içinde, diğer süreli yayınlarda yazıyı aldığı tarihten itibaren üç günden sonraki ilk nüshada tekzip metnini yayımlamak zorundadır. Bu süre yazının alındığı tarihten itibaren başlar ve imkan dahilinde kural olarak üç gündür.
Ancak ayda bir yayımlanan dergiler için sırf tekzip amacıyla ay ortasında yeni bir sayı yayımlanamayacağından bunlar tekzip yazısını aldıktan sonraki ilk sayıda bu metni yayımlayacaklardır.
Sorumlu müdür tekzibi yayımlarken hiçbir düzeltme ve ekleme yapmaksızın metni olduğu gibi yayımlayacaktır. Bunun sonucu olarak sorumlu müdür, metin üzerinde düzeltme yapamayacağı ve yeni bir şey ekleyemeyeceği gibi aynı zamanda metinden herhangi bir şey eksiltemeyecektir.
Sorumlu müdür tekzibi ilgili yayımın yer aldığı sayfa ve sütunlarda, aynı puntolarla ve aynı şekilde yayımlamak zorundadır.
Tekzip Metninin Hiç Veya Süresi İçinde Yayımlanmaması
İlgili yayımla ilgilenen kişi/kişiler söz konusu tekzip metnini dikkate almayıp süresi içinde yayımlamaz ise; haklarının ihlali sebebi ile zarara uğrayan kişi, bizzat yahut vekili aracılığı ile sürenin bitiminden itibaren 15 (on beş) gün içinde yerleşim yerindeki “Sulh Ceza Mahkemesi’ne” başvurabilir.
Zarar gören kişi veya vekili mahkemeden, tekzip metni yayımlanmadı ise yayımlanmasını; gereği gibi yayımlanmayıp üzerinde ekleme-çıkarma, düzeltme vb. gibi değişiklikler yapılarak yayımlandı ise, asıl metne sadık kalarak mevzuata uygun şekilde yayımlanmasını talep etmelidir.
Sulh Ceza Hakimi, başvuruyu 3 (üç) gün içerisinde duruşma yapmaksızın karara bağlar. Mahkeme, tekzibin yayımlanmasına karar verdiyse yayım süresi yine kararın verildiği tarihten itibaren 3 gündür.
Mahkemenin kararına karşı acele itiraz yoluna gidilebilir. Bu demektir ki itiraz eden, hakimin kararına dokunmadan, evrakı itiraz makamı olan aynı yer Asliye Ceza Mahkemesi’ne göndermelidir.
Asliye ceza mahkemesi, itirazın kendisine gelişinden itibaren 3 (üç) gün içinde incelemesini yaparak kararını verir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
Mahkemenin tekzibin yayımlanması yönündeki kesinleşmiş kararına karşın ilgili yayının sorumlu müdürü halen metni yayımlamıyor ise adli para cezasına çarptırılır.
Tekzip Nedir Tekzip Yayınlatma Nasıl Yapılır
