İnternet Ortamında Kişilik İhlali
Kişilik İhlali Nedir?
Kişi, haklara ve borçlara sahip olabilen varlıkları ifade eder. Hukuk açısından tüm insanlar kişidir. Kişilik hakkı ise “kişinin kendisini insan kılan maddi manevi tüm değerleri, özel olarak ise; yaşamına, beden bütünlüğüne, sağlığına, onuruna, özel yaşamına, resmine, ismine, eserine, saygınlığına, ekonomik serbestliğe ilişkin hakları” olarak tanımlanmıştır.
Kişilik hakları, herkese karşı ileri sürülebilen mutlak haklardan oluşur. Temel insan haklarındandır ve Türk Medeni Kanununda düzenlenmiştir. Gerçek kişiler gibi tüzel kişilerinde kişilik hakları vardır. Bunlar gerçek kişilere münhasıran ait olanlar yani yaşama hakkı ve vücut bütünlüğü dışında olan kişilik haklarıdır.
Kişilik hakkının korunması Anayasamızın 5. Maddesinde devletin temel amaç ve görevleri arasında sayılmıştır.
KİŞİLİK HAKLARININ İNTERNET ORTAMINDA İHLALİ
İletişimin internet aracılığıyla en üst seviyede yaşandığı bu günlerde, insan ilişkileri sınır tanımaz boyutlara ulaşmıştır.
Günümüzde tüm kuşaktan insanın, internet ortamına kolay ulaşması, internet kullanım alanının devamlı artması, bir merkezi yönetimin olmaması, haber sitelerinin, blogların, video paylaşım sitelerinin, yorum yapılabilen sitelerin artması gibi nedenlerle internet ortamından kişilik hakları ihlali kolay ve sık karşılaşır hale gelmiştir.
Bunlardan bazıları internet aracılığıyla yapılan, kişinin şeref ve haysiyetini hedef alan hakaret, iftira, mesnetsiz suçlama gibi veya kişinin özel hayatını hedef alan ve sır olarak kalması gereken özel bilgilerin internet ortamında rızası dışında yayılması gibidir.
İnternetin kolayca düşünceleri ifade edebilme ortamı olması ve hızlı bir şekilde topluluklara ulaşabilmesi sebebiyle kişilerin veya kurumların itibarları basit bir şekilde zedelenebilmektedir.
İnternet Ortamında Kişilik İhlali
Kişilik hakkına yapılan tecavüzler manevi zarar meydana getirir. Ancak dolaylı maddi zarar da oluşturabilir. Kişilik hakkı zamanaşımına uğramaz ve hak düşürücü süreye bağlı değildir.
Kişilik hakkına tecavüzden doğan alacak hakkı zamanaşımı süresine tabidir. Ancak internet aracılığıyla doğrudan bir ihlal mümkün değildir. Yani fiziksel, maddesel bir olay olamaz.
Oysa resim ve ses, bir kişinin özelliklerini betimler ve onu adeta sembolleştirir. Yargıtay kararlarına göre resim ve ses, görüntü kişilik hakları kapsamındadır. Dolayısıyla hiç kimse yasalara aykırı şekilde bir başka kişinin resmini çekemez, yapamaz; sesini veya görüntüsünü kaydedemez ve yayınlayamaz, teşhir edemez, kullanamaz. Bu isim için de geçerlidir.
Çünkü isim kişiyi gösterdiği gibi ailesini de sembolleştirir.
İnternet aracılığıyla kişilik haklarına yapılabilecek tecavüzler şu şekilde sıralanabilir:
Bir sistemdeki gizli bilgileri hileli yollarla almak,
Müstehcen içerikli maillerle insanları rahatsız etmek,
Sistemin kaynaklarını kullanıp sistemi yavaşlatmak
Arka arkaya e-mail göndererek başkalarının kutularını doldurmak
İnternet sitelerinde yazı ve resim yoluyla, kişinin gerek şeref ve haysiyetine saldırı,
İsim hakkına bir tecavüzü (domain çalmak),
Elektronik sabotaj,
İnternet sitelerindeki yayınlar aracılığıyla kişilik haklarına tecavüz,
Aldatıcı reklamlarla kişilik haklarına tecavüz,
İzinsiz yayınlanma,
Videosu izinsiz çekilip izinsiz yayınlama,
İnternet Suçları,
Sahte kişilik oluşturma ve kişilik taklidi gibi suçlar internet üzerinde işlenen suçlardır.
5651 sayılı Kanunun 9. maddesinde, İnternet ortamında yapılan yayındaki içerik dolayısıyla hakları ihlal edilen kişilere içeriğin yayından çıkarılmasını talep etme hakkı düzenlenmiştir.
İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler, kurum ve kuruluşlar içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir
İnternet Ortamında Kişilik İhlali
