Askerlik Nedeniyle Alınabilecek Tazminatlar
Askerlik nedeniyle alacakları tazminat iki türdür.
Birincisi askere giderken işten çıkılması halinde doğan kıdem tazminatı.
Diğeri ise askerlik dönüşü işe başlatılmaması nedeniyle doğan tazminattır.
Askerlik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Davası
1475 Sayılı İş Kanununun 14. Maddesinin halen yürürlükte bulunduğunu diğer yazılarımızda da belirtilmiştir. 14. Maddenin 3 numaralı başlığında “Muvazzaf Askerlik Hizmeti Nedeniyle İşten Çıkması” halinde her çalışma yılı için 30 günlük ücreti kadar tazminat ödeneceği kararlaştırılmıştır.
Bu tazminat türü görüldüğü üzere kıdem tazminatını ifade etmektedir. Bu anlamda da kıdem tazminatı davası ile ilgili tüm açıklamalarımız bu dava için geçerlidir.
Bu anlamda askere giderken kıdem tazminatı alabilmek için her şeyden önce Kıdem tazminatı davasının şartlarını karşılamak gerekir.
Kıdem tazminatının genel şartları bir yıl çalışmış olmak ve iş sözleşmesinin kanunun aradığı şartlardan biri ile son bulmuş olmasıdır. Bu şartlara sahip olunması halinde aşağıda izah edildiği üzere işverene başvuru yapılabilir.
Askere Giderken Tazminat Almak İçin Yapılması Gerekenler
Askere giderken kıdem tazminatı alabilmek için her şeyden önce işverene bu durumu ifade eden bir dilekçe verilmelidir.
İleride ispat sorunları yaşanmaması için dilekçenin bir suretinin işverence teslim alındığına dair bir makbuz veya alındı belgesi istenmeli ya da dilekçenin diğer suretine bu ifadeyi içeren bir kaydı işveren yazarak imzalamalıdır.
Askere gideceğini belli eden bir celp kağıdı dilekçenin ekinde sunulmalıdır. İşverenin iyiniyeti ile ilgili bir tereddüdünüz var ise, dilekçenizi ve celp kağıdınızı noterlik kanalıyla göndermeniz en risksiz yoldur.
Askere Giderken Alınan Tazminatı Hesaplama
Askerlik Tazminatı yukarıda ifa edildiği üzere kıdem tazminatına uygulanan ilkelere tabiidir. Kıdem tazminatına esas hizmet süresinin hesabında aynı şekilde çalışma sürelerinden sayılan günler ile çalışılmış gibi sayılan günler hesaba dahil edilmelidir.
Kanun askerlik nedeniyle iş akdi son bulan çalışanın her bir yıllık çalışması için 30 günlük brüt maaşı tutarında tazminat verileceğini öngörmüştür.
Buna karşılık iş sözleşmesi işçi tarafından fesih edilmiş sayıldığından ihbar tazminatı alabilmesi mümkün değildir.
Askerlik Tazminatı Davası
Askerlik Dönüşü İşe Başlatmama Tazminatı Davası, genel hatları itibariyle muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle iş akdi son bulan çalışanların, askerlik dönüşü işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken 3 aylık tazminatı ifade etmektedir.
Bu maddede askerlik nedeniyle işten ayrılan çalışanın askerlik dönüşünde işe başlatılması gerektiği açıkça belirtilmesine rağmen bir iş güvencesinden bahsedilmemiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu da İş Kanununu 31. Maddesine göre askerlik dönüşü işe başlatılmayan çalışanın işe iade davası açamayacağı görüşündedir.
Askerlik Dönüşü İşe Başlatmanın Kanuni Dayanağı
Askerlik dönüşü askere giderken çalıştığı işyerine başvuran çalışanın işe başlatılması gerektiği 4857 Sayılı İş Kanununun 31. Maddesi oluşturmaktadır.
Askerlik nedeniyle Tazminat Alma Şartları
Askerlik dönüşü işe başlatmama tazminatı alabilmek için ilk şart işçinin 1 tam yıl çalışmış olmasıdır. İşçinin çalışma süresi 1 tam yılı doldurmamışsa bu tazminatı alabilmesi mümkün değildir.
Ayrıca belirli süreli iş sözleşmesi askerlik celp döneminde kendiliğinden son bulmuş ise askerlik dönüşü tazminat alabilmesi söz konusu olmayacaktır.
Diğer şart ise askerlik dönüşü eski işinde çalışmak için çalışan en geç 2 ay içerisinde eski işyerine başvuru yapmalıdır.
Bu başvurunun şekli ile ilgili kanun tarafından herhangi bir usul belirlenmemiştir.
Buna karşılık dava aşamasında ispat sorunları yaşanmaması için başvurunun yazılı olarak yapılması daha doğru bir adım olacaktır.
İşverene sms ( kısa mesaj), whatsapp, e-posta (email) ya da başka bir elektronik yolla başvuru yapılması halinde HMK’nın ilgili maddelerine göre bu işlemin tanık ifadesi ile desteklenmesi gerekecektir.
Askerlik Dönüşü İşe Başlama Dilekçesi örnek olması açısından bağlantıda gösterilmiştir. Böyle bir dilekçeyi verdikten sonra işvereninizin kötüniyetli hareket ettiğine dair tereddüdünüz var ise süresi dolmadan noterlik yolu ile de gönderilmesi gerekebilir.
İspat yükü açısında en sağlıklı yol başvuruların her zaman noterlik kanalıyla yapılmasıdır.
Askerlik Nedeniyle Alınabilecek Tazminatlar
Askerlik Tazminatı Hesaplama
Askerlik tazminatı genel hatları ile İş Kanunun 31. Maddesindeki tazminatı türünü ifade ettiğini ifade edebiliriz. 31. maddede askerlik tazminatının 3 aylık ücret üzerinden hesap edileceği belirtilmesine rağmen, bu ücretin brüt mü net mi olduğu konusunda bir ayrıntı bulunmamaktadır.
Bizce bu ücret brüt ücret olmalıdır. Nitekim Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 10.10.2019 tarihli ve 2018/9-999 esas ve 2019/1049 karar sayılı kararında açık bir talep olmadığı müddetçe tüm ücretlerin brüt olarak hesap edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Askerlik Tazminatı Davasında Faiz ve Zamanaşımı Süreleri
Askerlik Tazminatına özel olarak belirtilmediğinden yasal faiz işletilmelidir. Ayrıca 10 yıllık zamanaşımı süresine tabiidir. Tüm işçilik alacaklarına uygulanacak faiz ve zamanaşımı süreli için tablo incelenmelidir.
Askerlik Tazminatı Davasında Görevli ve Yetkili Mahkemeler
İş mahkemelerinde görev ve yetki 7036 Sayılı iş kanununda düzenlenmektedir ve yetki de görev gibi mahkemece resen araştırılmaktadır.
Askerlik Nedeniyle Alınabilecek Tazminatlar
Askerden Sonra İşe Dönen İşçinin Ücreti Düşürülebilir mi?
Askerden dönen işçinin maaşı düşürülemez. Kanun açık bir şekilde askerden dönen işçinin aynı şartlar altında çalışmaya devam ettirileceğini söylemektedir. Eğer askerden dönen işçinin maaşı düşürülürse işçi bunu bir alacak davasına konu edebilir yahut haklı nedenle fesih nedeni yapabilir. Askere giden işçinin hakları açısından kanunda koruma usulleri yer almaktadır.
Askerlik Süresi Kıdem Hesabına Katılır mı?
Askerden dönen işçinin tekrar işe döndüğünde geçmişe dönük kıdem süresi ölmez. Yani işçi ileri ki bir zamanda o işten ayrıldığında kıdem tazminatı hesaplanırken geçmiş hizmeti hesaba katılır. Ancak işçinin askerde geçirdiği süre kıdem hesabına katılmaz.
Çünkü her halükarda iş sözleşmesi işçi askerdeyken sona ermiş sayılır. Askere giden işçi ne kadar kıdem tazminatı alır sorusu da bu duruma bağlı olarak merak edilmektedir.
Askere Giden İşçinin Kıdem Tazminatından Başka Alacak Hakkı Doğar mı?
Askere giderken kıdem tazminatını alıp işten ayrılan işçi, başkaca hakları varsa bunları da talep edebilmektedir. Örneğin, fazla çalışma yapmış olmasına rağmen buna yönelik ücretini almamış veya yıllık izinleri kullandırılmamış olan işçi bu ücretleri bir işçilik alacağı davası ile talep edilmektedir.
Askere giden işçinin hakları nelerdir, askerlik süresi kıdem hesabına katılır mı, askere giden işçi ne kadar kıdem tazminatı alır ya da askere giden işçi kıdem tazminatı alır mı sorularınızı avukatlarımıza sorarak detaylı bilgi alabilirsiniz.
