Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi
Vatandaşlıktan çıkma ve mavi kart
Vatandaşlıktan çıkma izni alarak Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere talepleri halinde TVK 28. maddesinde belirtilen haklardan faydalanabileceklerini gösteren Mavi Kart düzenlenir. Verilen bu kart, 21/02/1963 tarih ve 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamındadır.
28. maddenin bu kapsamdaki kişilere sağladığı hakların kullanılması için Mavi Kartın ibraz edilmesi yeterlidir.
Kartın ibraz edilemediği hallerde Kimlik Paylaşımı Sistemi aracılığı ile Mavi Kartlılar Kütüğünden alınacak kayıt örneği ve uyruğunda bulunulan devlet makamlarınca verilmiş kimlik bilgilerini gösteren belgeye istinaden işlem yapılır.
Bu kişilerin kimlik bilgilerinde değişiklik olması halinde uyruğunda bulunduğu devlet makamından alınmış eski ve yeni kimlik bilgilerini gösteren belgenin usulüne göre tasdik edilmiş Türkçe tercümesi ile birlikte ibrazı zorunludur.
TVK 28. madde kapsamında bulunan kişilere İçişleri Bakanlığının tespit edeceği esaslar çerçevesinde kimlik numarası verilir. Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası aranan yerlerde anılan kişilerce bu kimlik numarası kullanılır.
Türk vatandaşlığını kaybettirme
Aşağıda açıklanan eylemlerde bulunduğu resmi makamlar tarafından tespit edilen kişilerin Türk vatandaşlığı, Cumhurbaşkanı kararı ile kaybettirilebilir. Bu haller;
Yabancı bir devletin, Türkiye’nin menfaatlerine uymayan herhangi bir hizmetinde bulunan ve bu görevi bırakmaları kendilerine yurt dışında dış temsilcilikler, yurt içinde ise mülki idare amirleri tarafından bildirilmesine rağmen, üç aydan az olmamak üzere verilecek uygun bir süre içerisinde kendi istekleri ile bu görevi bırakmayan kişiler,
Türkiye ile savaş halinde bulunan bir devletin her türlü hizmetlerinde Cumhurbaşkanının izni bulunmaksızın kendi isteği ile çalışmaya devam eden kişiler,
İzin almaksızın yabancı bir devlet hizmetinde gönüllü olarak askerlik yapanlar.
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 302, 309, 310, 311, 312, 313, 314. ve 315. maddelerinde açıklanan suçlar nedeniyle hakkında soruşturma veya kovuşturma yürütülen ve yabancı ülkede bulunması sebebi ile kendisine ulaşılamayan vatandaşlar, bu durumun soruşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı veya kovuşturma aşamasında mahkeme tarafından öğrenilmesinden itibaren bir ay içinde vatandaşlıklarının kaybettirilmesi amacıyla Bakanlığa bildirilir.
Bu kişilerin Bakanlık tarafından Resmi Gazetede yapılan yurda dön ilanına rağmen üç ay içinde yurda dönmemeleri durumunda, Türk vatandaşlıkları Cumhurbaşkanı kararıyla kaybettirilebilir.
Türk vatandaşlığının kaybettirilmesi, Cumhurbaşkanı kararının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihten itibaren hüküm ve sonuçlarını doğurur. Türk vatandaşlığının kaybettirilmesine dair kararlar şahsi olup bu nedenle ilgilinin eşi ve çocuklarına etki etmez.
Türk vatandaşlığının iptali kararı
Türk vatandaşlığını kazanma kararı; ilgilinin yalan beyanı ya da vatandaşlığı kazanmaya esas teşkil eden önemli hususları gizlemesi sonucunda vuku bulmuş olması halinde kararı veren makam tarafından iptal edilir.
Türk vatandaşlığının iptali kararı, karar tarihinden itibaren hüküm ifade eder. İptal kararı ilgili kişiye bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanan eşi ve çocukları hakkında da uygulanır.
Türk vatandaşlığı iptal edilen kişilerin Türkiye’deki mallarının tasfiyesi
Türk vatandaşlığı iptal edilen kişiler hakkında 15.07.1950 tarihli ve 5683 sayılı Yabancıların Türkiye’de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.
Vatandaşlığı iptal edilenlerin mallarının tasfiye edilerek kendilerinin sınır dışı edilmelerinin gerekli görülmesi halinde bu husus iptal kararında belirtilir. Bu kişiler, en geç bir yıl içinde Türkiye’deki mallarını tasfiye etmek zorundadır. Aksi durumda, bu mallar, hazine tarafından satılarak bedelleri kişilerin nam ve hesabına kamu haznedarlığı sistemine dahil bir kamu bankasına yatırılır.
Türk vatandaşlığı iptal edilen kişilerin bu iptal kararı aleyhine yargı yoluna başvurması halinde malların tasfiyesi işlemi dava sonuna bırakılır.
Türk vatandaşlığının seçme hakkı ile kaybı nasıl olur, şartları nelerdir?
Seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kaybedilmesi Türk Vatandaşlığı Kanunu 34. ve 35. maddelerinde açıklanmıştır. Buna göre; Aşağıda maddeler halinde sayılan kişiler, ergin olmalarından itibaren üç yıl içerisinde Türk vatandaşlığından ayrılabilir.
Anne veya babadan dolayı soy bağı nedeniyle doğumla Türk vatandaşı olanlardan yabancı anne veya babanın vatandaşlığını doğumla veya sonradan kazanan kişiler,
Anne veya babadan dolayı soy bağı nedeniyle Türk vatandaşı olanlardan doğum yeri esasına göre yabancı bir devlet vatandaşlığını kazanan kişiler,
Evlat edinilme yolu ile Türk vatandaşlığını kazanan kişiler,
Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşı olduğu halde, sonradan yabancı anne veya babasının vatandaşlığını kazanan kişiler,
Herhangi bir şekilde Türk vatandaşlığını kazanmış anne veya babaya bağlı olarak Türk vatandaşlığını kazanan kişiler.
Bu durumun istisnası, yukarıda açıklanan hallerin ilgili kişiyi vatansız kılacak olmasıdır. Bu nedenle yasada yukarıda açıklamış olduğumuz vatandaşlığın kaybı hallerinin ilgiliyi vatansız kılacak olması halinde seçme hakkının kullanılamayacağı açıkça ifade edilmiştir.
Bu aşamada seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kaybı halinde bu durumun hangi tarihten itibaren geçerli olacağına da değinmek gerekir. Seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kaybı, bu hakkın kullanılmasına dair şartların varlığının tespitine ilişkin karar tarihinden itibaren hüküm ve sonuçlarını doğurur. Ayrıca seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığından ayrılan kişilerin eşi ve çocukları hakkında 27. madde hükümleri uygulanır.
Türk Vatandaşlığının Kaybettirilmesi
